“ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา”
ข้อสังเกต : เพราะเหตุที่พระตถาคตทั้งหลาย
จะบังเกิดขึ้นก็ตาม จะไม่บังเกิดขึ้นก็ตาม
ธรรมธาตุนั้น ย่อมตั้งอยู่แล้วนั่นเทียว
คือความตั้งอยู่แห่งธรรมดา
คือความเป็นกฏตายตัวแห่งธรรมดา
ว่าสังขารทั้งหลายทั้งปวงไม่เที่ยง ดังนี้
ตถาคตย่อมรู้พร้อมเฉพาะ
ย่อมถึงพร้อมเฉพาะซึ่งธรรมธาตุนั้น
ครั้นรู้พร้อมเฉพาะแล้ว ถึงพร้อมเฉพาะแล้ว
ย่อมบอก ย่อมแสดง
ย่อมบัญญัติ ย่อมตั้งขึ้นไว้
ย่อมเปิดเผย ย่อมจำแนกแจกแจง
ย่อมทำให้เป็นเหมือนการหงายของที่คว่ำ
ว่าสังขารทั้งหลายทั้งปวงไม่เที่ยง ดังนี้
เพราะเหตุที่พระตถาคตทั้งหลาย
จะบังเกิดขึ้นก็ตาม จะไม่บังเกิดขึ้นก็ตาม
ธรรมธาตุนั้น ย่อมตั้งอยู่แล้วนั่นเทียว
คือความตั้งอยู่แห่งธรรมดา
คือความเป็นกฏตายตัวแห่งธรรมดา
ว่าสังขารทั้งหลายทั้งปวงเป็นทุกข์ ดังนี้
ตถาคตย่อมรู้พร้อมเฉพาะ
ย่อมถึงพร้อมเฉพาะซึ่งธรรมธาตุนั้น
ครั้นรู้พร้อมเฉพาะแล้ว ถึงพร้อมเฉพาะแล้ว
ย่อมบอก ย่อมแสดง
ย่อมบัญญัติ ย่อมตั้งขึ้นไว้
ย่อมเปิดเผย ย่อมจำแนกแจกแจง
ย่อมทำให้เป็นเหมือนการหงายของที่คว่ำ
ว่าสังขารทั้งหลายทั้งปวงเป็นทุกข์ ดังนี้
เพราะเหตุที่พระตถาคตทั้งหลาย
จะบังเกิดขึ้นก็ตาม จะไม่บังเกิดขึ้นก็ตาม
ธรรมธาตุนั้น ย่อมตั้งอยู่แล้วนั่นเทียว
คือความตั้งอยู่แห่งธรรมดา
คือความเป็นกฏตายตัวแห่งธรรมดา
ว่าธรรมทั้งหลายทั้งปวงเป็นอนัตตา ดังนี้
ตถาคตย่อมรู้พร้อมเฉพาะ
ย่อมถึงพร้อมเฉพาะซึ่งธรรมธาตุนั้น
ครั้นรู้พร้อมเฉพาะแล้ว ถึงพร้อมเฉพาะแล้ว
ย่อมบอก ย่อมแสดง
ย่อมบัญญัติ ย่อมตั้งขึ้นไว้
ย่อมเปิดเผย ย่อมจำแนกแจกแจง
ย่อมทำให้เป็นเหมือนการหงายของที่คว่ำ
ว่าธรรมทั้งหลายทั้งปวงเป็นอนัตตา ดังนี้
…
สัพเพ สังขารา อะนิจจา
สัพเพ สังขารา ทุกขา
สัพเพ ธัมมา อนัตตา
.
อ้างอิง :
ธัมมนิยามสุตตปาฐะ