24 ธ.ค. 2021 เวลา 15:48 • ประวัติศาสตร์
Greek Mythology EP. 18 : เฮเฟสทัส (Hephaestus) ชายพิการ ศาสตราวุธ และบัลลังก์ทองคำ
ตำนานกรีกวันนี้ ขอนำเสนอเรื่องราวของเทพเฮเฟสทัส หนึ่งใน 12 คณะเทพแห่งโอลิมปัส เทพแห่งงานช่าง ผู้สร้างศาสตราวุธมากมายแด่เหล่าเทพและวีรบุรุษ แต่ในขณะเดียวกัน ตัวเขานั้นก็มีความรู้สึกแปลกแยกจากเหล่าพี่น้องและญาติๆ ทั้งหลายในโอลิมปัสอยู่มากโข และเหล่าทวยเทพก็หาได้ชื่นชอบเฮเฟสตัสเช่นกัน สาเหตุก็เพราะ ตัวเขานั้น “อัปลักษณ์”
ชาติกำเนิดเฮเฟสทัสนั้น มีหลายตำนานได้กล่าวไว้ บ้างก็ว่ามีมหาเทพซุส ผู้ปกครองโอลิมปัสเป็นบิดา และมีเทพีเฮรา ราชินีแห่งโอลิมปัส เป็นมารดา แต่อีกตำนานก็กล่าวต่างกัน นั่นคือเขากำเนิดมาจากเทพีเฮราเพียงองค์เดียว สาเหตุก็เพราะนางต้องการจะแก้แค้นซุสที่ให้กำเนิดเทพีอาเธน่าด้วยพระองค์เองก่อนหน้านี้ (เรื่องของเทพีเฮราจะนำมาเขียนในตอนต่อไปครับ)
Hephaestus at the Forge by Guillaume Coustou the Younger (Louvre)
แต่กระนั้น เมื่อเฮเฟสตัสถือกำเนิดมา ตัวเขาก็มีหน้าตาอัปลักษณ์ ไม่รูปงามเหมือนอะพอลโลหรือเฮอร์เมส ทำให้ทั้งซุสและเฮราไม่ชอบบุตรชายคนนี้เอาเสียเลย จะว่าตามภาษาปกติคือ “พ่อแม่ไม่รัก” นั่นเอง
แต่เขามีความสามารถมากเหลือในด้านงานช่างและงานฝีมือทุกศาสตร์แขนง เทียบได้กับพระวิศวกรรมของเทพปกรณัมฮินดู เขาสร้างศาสตราวุธและชุดเกราะมากมายแก่เหล่าทวยเทพ บางครั้งผู้ที่เป็นเจ้าของอาวุธที่เขาสร้างก็เป็นเหล่าวีรบุรุษอันเลื่องชื่อในตำนานกรีก เช่น โล่ห์ของเพอร์ซีอุส เสื้อเกราะของอะคิลลิส นั่นก็ทำให้เขาเป็นที่ชื่นชอบของซุสผู้เป็นบิดาอยู่บ้าง
Thetis Receiving the Weapons of Achilles from Hephaestus by Anthony van Dyck (1630-1632)
ในตัวตนของเฮเฟสตัสนั้น เขาเป็นเทพแห่งงานช่าง (Blacksmiths) และงานฝีมือต่างๆ ที่ต้องใช้โลหะ เช่น ศาสตราวุธ เสื้อเกราะ และสิ่งที่ทำจากโลหะทั้งหลาย แต่ด้วยความที่การแปรรูปโลหะต้องใช้เพลิงและความร้อน เขาจึงถือเป็นเทพแห่งไฟเช่นกัน และในชื่อโรมันของเขาก็คือ วัลแคน (Vulcan) ซึ่งเป็นรากศัพท์ของคำว่า Volcano ที่แปลว่า ภูเขาไฟ นั่นเพราะโรงงานของเขา ตั้งอยู่ที่เกาะเลมนอส ซึ่งอยู่ใกล้กับภูเขาไฟนั่นเอง
Hephaestus in God of War game
อย่างที่กล่าวไปว่าเฮเฟสตัสนั้นเป็นเทพโดยกำเนิดเท่านั้นยังไม่พอ กลับต้องกลายเป็นเทพผู้พิการไป สาเหตุเพราะเขาไปเกี่ยวข้องกับปัญหาครอบครัว นั่นคือการทะเลาะเบาะแว้งที่เกิดขึ้นประจำระหว่างซุสและเฮรา ซึ่งเฮเฟสทัสนั้นแตกต่างจากพี่น้องคนอื่น นั่นคือเขามักจะเข้าข้างเฮราเสมอ นั่นเองก็คืออีกเรื่องหนึ่งที่ซุสไม่พอใจในตัวเขา
ผลจากการทะเลาะครั้งนั้น ซุสได้ทำการจับเฮราล่ามโซ่แล้วแขวนกับกิ่งฟ้า ให้ห้อยโตงเตงไปมาท่ามกลางท้องนภา แน่นอนว่า เฮเฟสตัสยอมไม่ได้ เขาได้แอบไปถอดโซ่ออกแล้วปล่อยมารดาตนจากพันธนาการ
แต่แน่นอนว่า ซุสจับได้ และพิโรธมาก เขาได้จับเฮเฟสตัสเขวี้ยงลงจากสรวงสวรรค์โอลิมปัส ไปยังพื้นดินโลกมนุษย์ ใช้เวลาถึงเก้าวันเก้าคืนจึงจะถึงพื้นดิน ณ เกาะเลมนอส (Lemnos) ด้วยเหตุการณ์ครั้งนั้น เฮเฟสตัสก็กลายเป็นเทพขาพิการไปข้างหนึ่ง
Vulcan - Pompeo Batoni (1708-1787)
แต่ว่า คนทำให้เขาเจ็บช้ำน้ำใจมากที่สุดกลับไม่ใช่บิดา ผู้ที่ทำให้เขาต้องพิการ แต่เป็นมารดาของเขา เฮรา แม้ว่าเขาจะเคยช่วยให้มารดาหลุดจากพันธนาการ แต่กลับไม่สงสารใยดีบุตรชายคนนี้เลย แถมยังมองด้วยสายตาที่น่ารังเกียจกว่าเดิมที่รู้ว่าเขากลายเป็นผู้ทุพพลภาพไป
เมื่อตระหนักได้ดังนั้น เขาก็ได้ตั้งโรงงานผลิตอาวุธขึ้น ณ เกาะเลมนอสนั่นเอง โดยมีเหล่าบริวารเป็นทั้งไซคลอปส์และมนุษย์ และตั้งมั่นไว้กับสรวงสวรรค์ที่ขับไสไล่ส่งตนมา ว่าจะไม่กลับไปเหยียบ ณ เบื้องบนนั้นอีก
แต่ยิ่งไปกว่านั้น การแก้แค้นยังไม่จบสิ้น เขาได้สร้างบัลลังก์ทองคำที่แอบซ่อนกลไกเอาไว้ แล้วส่งขึ้นไปถวายเฮราถึงสวรรค์ เฮราเห็นบัลลังก์ทองคำเมลืองมลังก็ถูกอกถูกใจ จึงลองนั่งบนบัลลังก์นั้น แต่แล้ว กลไกที่ซ่อนไว้ก็ทำงาน เฮราลุกออกจากที่นั่งไม่ได้ ถูกพันธนาการไว้บนบัลลังก์อย่างเหนียวแน่นและไม่สามารถขยับกายได้แม้แต่น้อย
ร้อนไปถึงเหล่าทวยเทพ ที่ไม่ว่าจะหาทางแก้ไขอย่างไร ก็ไม่อาจปลดกลไกของเฮเฟสทัสได้ มีหนทางเดียวคือ ต้องไปโน้มน้าวใจเฮเฟสทัสให้มาแก้กลไกให้ได้
แต่ไม่ว่าจะทำอย่างไร หว่านล้อมเท่าใด เฮเฟสทัสก็ไม่ยินยอมที่จะไปปลดพันธนาการมารดา คราวนี้ถึงตาของเฮอร์เมส ผู้นำสารแห่งสวรรค์ ผู้มีฉายาเทพลิ้นทอง ได้ถูกส่งมาเพื่อโน้มน้าวเฮเฟสทัส แต่ถึงแม้ว่าเฮอร์เมสจะใช้พรสวรรค์ที่โดดเด่นที่สุดอย่างการตีฝีปากมากเท่าไหร่ ก็ไม่อาจเปลี่ยนใจเฮเฟสทัสได้เลย
เมื่อวาทศิลป์นั้นไม่เป็นผล ก็ถึงเวลาของสุรา ไดโอนีซัส (Dionysus) เทพเจ้าแห่งเหล้าองุ่น ได้มาหาเฮเฟสทัส แล้วชักชวนเขาดื่มเหล้าองุ่นที่ตนเองเนรมิตขึ้นมา จากนั้นก็มอมเหล้าเฮเฟสทัสจนเมามายสิ้นสติไป
เมื่อเทพผู้ใจแข็งเมามายได้ที่แล้ว ไดโอนีซุสจึงจัดการหลอกล่อให้เฮเฟสทัสขึ้นไปยังโอลิมปัส เพื่อปลดล็อกกลไกของบัลลังก์ทองคำ จนเฮราเป็นอิสระ จากนั้นไดโอนีซุสก็จัดการไกล่เกลี่ยจนเฮเฟสทัสให้อภัยมารดา แตกระนั้น เฮเฟสทัสก็ยังรักสันโดษ ชอบอยู่บนโลกมนุษย์มากกว่าสวรรค์ กับโรงงานของเขา และจะขึ้นไปยังสภาเทพโอลิมปัสเมื่อเวลาจำเป็นเท่านั้น
นี่คือเรื่องราวเกี่ยวกับชาติกำเนิดของเฮเฟสทัส เทพพิการผู้มากฝีมือครับ ตอนต่อไปจะเป็นเรื่องราวของเฮเฟสทัสอีกเช่นเคย จะเป็นเรื่องอะไรที่เกี่ยวข้องกับตัวเขา รอติดตามครับ ไว้เจอกันใหม่ สวัสดีครับ
@Krishna

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา