18 ม.ค. 2022 เวลา 03:10 • สิ่งแวดล้อม
เพราะเรามีโลกแค่เพียงใบเดียว ! ชวนดู ‘ฮาวทูกู้โลก’ ต้อนรับปีใหม่กับวิธีรักษ์โลกง่ายๆ ที่ไม่ว่าใครก็สามารถมีส่วนร่วมได้
แม้ว่าจะมาช้าไปหน่อย แต่ก็มาแล้วนะ ขอเปิดด้วยคำพูดของดาไลลามะ ผู้นำทางของจิตวิญญาณชาวทิเบต ซึ่งเขาเคยกล่าวไว้ว่า “มันคือหน้าที่ของคนทุกกลุ่มและหน้าที่ของมนุษย์หนึ่งคน ที่จะต้องปกปักรักษาและดูแลโลกที่เราทุกคนอาศัยอยู่”
แน่นอนว่าเรื่องของสิ่งแวดล้อม ต้องการการแก้ไขในระดับที่ใหญ่เกินกว่าเราจะทำได้ด้วยตัวเอง แต่อยากให้เชื่อว่าการกระทำเล็กๆ ของเรานั่นแหละจะส่งเสียงให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในภาคส่วนที่ใหญ่ได้
เราปฏิเสธไม่ได้เลยว่าเราทุกคนมีผลกระทบต่อโลกเยอะมาก ไม่ว่าจะเป็นทรัพยากรที่เราใช้ ขยะที่เราสร้างในทุกๆ วัน ควันเสียที่เราปล่อยมาระหว่างเดินทาง ทุกอย่างล้วนส่งเสริมให้เกิดสภาวะอากาศเปลี่ยนแปลง
ในช่วง 1-2 ปีที่ผ่านมาประเด็นสิ่งแวดล้อมได้กลายเป็นเรื่องสำคัญไปทั่วโลก ทำให้เรารู้ว่าการกู้โลก ถ้าไม่เริ่มวันนี้ บางทีมันอาจจะสายเกินไป ถ้าเรายัง ‘take everything for granted’ มันอาจจะย้อนกลับไปไม่ทันแล้ว
วันนี้เราจึงอยากชวนทุกคนมาดู ‘ฮาวทูกู้โลก’ ต้อนรับปีใหม่กับฮาวทูรักษ์โลกง่ายๆ ที่ใครก็ทำได้ รวมถึงหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน หากได้ผ่านมาเห็นเราก็อยากจะให้ปรับเปลี่ยนตามด้วยเช่นกัน
จะมีอะไรบ้าง และใครทำอันไหนอยู่แล้วเป็นประจำก็มาร่วมแบ่งปันกับเราได้เลย
ลดการสร้างขยะ / แยกทิ้งให้ถูกต้อง
หากเราไม่สร้างขยะตั้งแต่แรก ก็จะไม่มีขยะที่ต้องถูกส่งไปยังหลุมฝังกลบหรือถูกเผาทำลาย ดังนั้นการลดขยะในปริมาณที่เราสามารถทำได้ก็นับว่าช่วยได้เยอะเลยทีเดียว
แต่มันก็คงเป็นไปได้อย่างในยุคทุนนิยมแบบนี้ที่เราจะไม่สร้างขยะเลยในแต่ละวัน ดังนั้นก็อย่าลืมแยกขยะและทิ้งให้ถูกที่ เพื่อที่ขยะเหล่านั้น จะได้ถูกนำไปจัดการอย่างถูกวิธีและไม่ตกค้างอยู่ในธรรมชาติ
โดยในปีนี้ ไทยจะมีการลดและเลิกใช้พลาสติก 4 ชนิด ได้แก่ ถุงพลาสติกหูหิ้ว (ความหนาน้อยกว่า 36 ไมครอน) กล่องโฟมบรรจุอาหาร แก้วพลาสติก (ความหนาน้อยกว่า 100 ไมครอน) และหลอดพลาสติก รวมถึงหนุนให้เกิดการจัดการพลาสติกแบบยั่งยืน ซึ่งเราก็หวังว่านโยบายนี้จะช่วยให้ประเทศไทยสามารถลด และจัดการกับขยะพลาสติกได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
วางแผนการกิน / ลดขยะอาหาร / ลดบริโภคเนื้อสัตว์
ปัจจุบันอาหารกว่า 1 ใน 3 ที่ทั่วโลกผลิตออกมากลายไปเป็นขยะอาหาร หรือ food waste นอกจากนี้ ยังมีอาหารอีกจำนวนมากที่เน่าเสียก่อนจะถึงมือผู้บริโภคอย่างเรา ซึ่งขยะอาหารมีการปล่อยก๊าซเรือนกระจก อย่าง ก๊าซมีเทนออกมาเป็นจำนวนมาก
ฉะนั้น วิธีง่าย ๆ ที่เราสามารถลดขยะอาหารลงได้ก็คือ #กินข้าวหมดจาน ไม่กินทิ้งกินขว้าง ลองนำของเหลือมาทำเมนูใหม่ ๆ และวางแผนการซื้อวัตถุดิบให้พอดีกับการกิน แค่นี้ก็ช่วยได้มากแล้วนะ
การเน้นกินผัก-ผลไม้ ก็เป็นอีกหนึ่งวิธี เพราะ
ก๊าซเรือนกระจกกว่า 14.5% มาจากฟาร์มและการทำฟาร์มเหล่านี้ใช้ทรัพยากรเยอะมาก ๆ บางฟาร์มมีความเกี่ยวข้องกับการตัดไม้ทำลายป่า
ในปัจจุบัน มีเทรนด์การทานอาหารมากมายหลายแบบ ไม่ว่าจะเป็น vegan หรือ flexitarian (การทานมังสวิรัติแบบยืดหยุ่น) ซึ่งเพื่อน ๆ ก็อาจจพะเริ่มง่าย ๆ แค่ลองไม่ทานเนื้อหนึ่งมื้อต่อวัน หรืออาจจะสองวันต่อสัปดาห์ หรือปรับเปลี่ยนตามความสะดวกของแต่ละคน
บริจาค-ขาย-แลกเปลี่ยน / ลดซื้อของใหม่ / ใช้ของมือสอง
เราเชื่อว่าทุก ๆ ปี หลาย ๆ บ้านคงจะมีการเคลียร์ของกันยกใหญ่ โล๊ะตู้เสื้อผ้า หรือของใช้บางอย่างที่อาจจะใช้ได้ไม่ดีเหมือนเก่าแล้ว ดังนั้น การขายหรือบริจาคก็เป็นวิธีที่จะช่วยลดขยะได้ เพราะอาจมีคนที่สามารถใช้ประโยชน์จากของของเราต่อได้ เป็นการหมุนเวียนของในลูป ไม่ต้องผลิตอะไรใหม่ขึ้นมา
หรือเมื่อต้องซื้อของชิ้นใหม่ ก็อาจจะลองหาของมือสองดู เพราะเดี๋ยวนี้ก็มีของมือสองสภาพดีอยู่เยอะแยะเลยนะ
เดี๋ยวนี้วัฒนธรรมทิ้งขว้าง หรือ Throwaway Culture ก่อให้เกิดขยะจำนวนมาก อย่างเสื้อผ้าฟาสต์แฟชั่น แฟชั่นแบบมาไวไปไว ที่เน้นปริมาณ ความรวดเร็ว และราคาต้นทุนที่ต่ำ แต่ก็มักจะมากับอายุการใช้งานที่สั้นเหมือนกัน ทำให้เสื้อผ้าจำนวนมากกลายเป็นขยะ แถมโรงงานผลิตฟาสต์แฟชั่นหลายแห่งยังมีประเด็นเรื่องสิ่งแวดล้อมและการละเมิดสิทธิมนุษยชนอีกด้วย
ดังนั้น สิ่งที่เราสามารถช่วยการทำได้ก็คือ ลดการสนับสนุนฟาสต์แฟชั่น หันมา #wearวนไป เลือกซื้อเสื้อผ้ามือสอง นำเสื้อผ้าเก่า ๆ มา upcycle ใหม่เป็นเสื้อผ้าสุดเก๋ นำมา mix and match ใหม่ให้ดูทันสมัยมากขึ้น หรือจะลองสลับสับเปลี่ยนกับเพื่อนก็ดีเหมือนกันนะ
เลือกซื้อสินค้าท้องถิ่น ช่วยลดการปล่อยคาร์บอน
การเลือกซื้อสินค้าจากในท้องที่ นอกจากจะเป็นการอุดหนุนชุมชนแล้ว ยังเป็นการช่วยลดคาร์บอนที่ถูกปล่อยออกมาจากการขนส่งสินค้าระยะไกลอีกด้วย
หันมาใช้ของที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม / ลดขยะแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง
การเปลี่ยนไปใช้ของที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เช่น กระติกน้ำใช้ซ้ำ หลอดใช้ซ้ำ ไขผึ้งห่ออาหาร ต่างถือเป็นอีกหนึ่งวิธีที่จะช่วยลดขยะใช้ครั้งเดียวทิ้ง และลดผลกระทบต่อโลกของเรา นอกจากนี้ ของหลาย ๆ อย่าง เช่น ถ่านรีชาร์จยังประหยัดเงินมากกว่าในระยะยาวอีกด้วยนะ
แต่เราไม่ได้สนับสนุนให้ซื้อใหม่เรื่อย ๆ นะ เพราะว่าการรักษ์โลกมากที่สุดก็คือ การใช้ของสิ่งเดิมให้คุ้มค่าที่สุดนั่นเอง
อะไรพังก็อย่าเพิ่งรีบทิ้ง ลองซ่อมดูก่อน
ของเก่าอย่าเพิ่งทิ้ง! ของเก่าหลายชิ้น บางทีอาจจะชำรุดเพียงแค่นิดเดียว ซึ่งหากจะทิ้งไปก็กลายเป็นขยะ ลองนำกลับมาซ่อมให้ใช้งานได้อีกครั้ง หรือจะเอาไป DIY ในแบบฉบับของตัวเองก็เป็นวิธีช่วยโลกที่ดีเหมือนกันนะ เพราะยังไงการซ่อมและใช้ให้คุ้มค่าก็ดีกว่าการซื้อของชิ้นใหม่
แบ่งปันความรู้ / ชวนทำความเข้าใจเกี่ยวกับ Climate Change
การแบ่งปันความรู้ และสร้างความตระหนักเรื่องสิ่งแวดล้อมก็ถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญ เพื่อทำให้ผู้คนเข้าใจว่าทำไมเราต้องร่วมกันลดผลกระทบเพื่อปกป้องโลก ปกป้องอากาศที่เราสูด ปกป้องอาหารที่เรากินและน้ำที่เราดื่ม เพราะเมื่อผู้คนเข้าใจ ตระหนักรู้ และใส่ใจ เมื่อนั้นพวกเขาถึงจะร่วมเปลี่ยนแปลงเพื่อโลกใบนี้
ไม่สนับสนุนสินค้า-บริการที่ทารุณชีวิตสัตว์
ยุติการสนับสนุนบริการที่มีความเกี่ยวข้องกับการทารุณสัตว์และฆ่าสัตว์ รวมไปถึงสินค้า อย่าง งาช้าง นอแรด หูฉลาม หนังเสือ ฟัวกราส์ และจงอยปากนกเงือก เพราะหากไม่มีคนซื้อก็จะไม่มีคนขาย และก็ไม่มีใครที่ต้องการอวัยวะเหล่านี้ไปมากกว่าตัวของสัตว์เองอีกแล้ว
ประหยัดน้ำ-ไฟ ปิดไปก่อนเมื่อไม่ได้ใช้งาน
ประหยัดน้ำเมื่อไม่ใช้และซ่อมอุปกรณ์ที่ชำรุดเพื่อไม่เป็นการเปลืองน้ำ รวมถึงปิดไฟเมื่อไม่อยู่ในห้อง เน้นใช้แสงจากธรรมชาติในช่วงกลางวันแทนการเปิดไฟ
ลดการเผา / ลดฝุ่นควัน เพื่อคุณภาพอากาศที่ดี
การเผา ไม่ว่าจะเป็นการเผาขยะ เผาวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร หรือจากกิจกรรมต่าง ๆ เป็นตัวก่อให้เกิดฝุ่นควันพิษและลดทอนคุณภาพอากาศในวงกว้าง ซึ่งหากฝุ่นควันมีปริมาณมาก ก็อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่
ดังนั้น การมองหาทางเลือกอื่น ๆ อย่าง การนำวัสดุเหลือใช้ไปทำเป็นปุ๋ย หรือการส่งขยะเหล่านั้นไปรีไซเคิลแทน เพื่อลดการเผา ก็เป็นการช่วยโลกของเราได้แล้ว ซึ่งในข้อนี้เราจำเป็นต้องอาศัยด้านนโยบายที่จะมาจัดการได้อย่างเด็ดขาด รวมถึงแรงสนับสนุนสำหรับทางเลือกอื่น ๆ ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากกว่า
สนับสนุนพลังงานสะอาด พลังงานทางเลือกทดแทน
พลังงานเป็นสิ่งที่สำคัญมากในชีวิตประจำวันของเรา แต่การใช้พลังงานจากเชื้อเพลิงฟอสซิลถือเป็นพลังงานที่ไม่ยั่งยืน แถมยังปล่อยก๊าซเรือนกระจก ที่เป็นตัวการของภาวะโลกรวนอีกด้วย ฉะนั้น เราควรร่วมกันสนับสนุนการใช้พลังงานหมุนเวียนไม่ว่าจะเป็น พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม หรือพลังงานน้ำ
อีกหนึ่งทางเลือกในปัจจุบันของหลายคนก็คือ การหันมาใช้รถยนต์ไฟฟ้า แต่สำหรับข้อนี้เราก็หวังว่าจะมีการเอื้อให้คนใช้รถยนต์ไฟฟ้ามากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นด้านภาษีนำเข้า เพื่อสร้างแรงจูงใจให้คนหันมาใช้รถยนต์ไฟฟ้ากันมากขึ้น รวมถึงจุดชาร์จที่ยังมีน้อย
ร่วมกิจกรรมต่างๆ ที่จัดขึ้นเพื่อสิ่งแวดล้อม
ในไทยมีกลุ่มทำกิจกรรมปกป้องสิ่งแวดล้อมมากมายที่ใคร ๆ ก็สามารถเข้าร่วมได้ ไม่ว่าจะเป็น กิจกรรม #plogging วิ่งเก็บขยะ #fillinthebottle เก็บก้นบุหรี่ใส่ขวด #greengym ปลูกต้นไม้นอกบ้าน ไปจนถึงกิจกรรมดำน้ำและพายเรือคายัคเก็บขยะ แต่อย่าลืมใส่ถุงมือก่อนด้วยนะ หรือหากใครมีกิจกรรมรักษ์โลกอื่น ๆ ก็สามารถบอกเราได้เลยนะ
นอกจากนี้ การเข้าร่วมโครงการเพื่อโลกต่าง ๆ ก็เป็นในวิธีช่วยโลก เช่น Earth Hour กิจกรรมที่จัดขึ้นในช่วงเดือนมีนาคมเพื่อรณรงค์ให้ผู้คนทั่วโลกปิดไฟเป็นเวลาหนึ่งชั่วโมง และสร้างความตระหนักถึงภาวะโลกรวน
ท่องเที่ยวอย่างถูกวิธี ไม่ทำร้ายธรรมชาติ
อีกหนึ่งในฮาวทูกู้โลกที่ง่ายมาก ๆ ก็คือการท่องเที่ยวอย่างถูกวิธีเพื่อลดผลกระทบต่อสัตว์และสิ่งแวดล้อม ซึ่งตอนนี้เราเปิดประเทศแล้ว ดังนั้น หากเราไปเที่ยวก็อย่าลืมปฏิบัติตามกฎระเบียบต่าง ๆ ของสถานที่นั้น ๆ เช่นไปทะเลก็ไม่ควรสัมผัสสัตว์น้ำ ไม่นำสัตว์ขึ้นมาจากน้ำหากไม่จำเป็น ไม่ยืนบนปะการัง ไม่ใช้ครีมกันแดดที่เป็นอันตรายต่อปะการัง ไม่ให้อาหารปลาทะเล ไม่เก็บหอย ปะการัง และไม่ทิ้งขยะลงทะเล เก็บไว้แต่ภาพถ่ายและความทรงจำดี ๆ กันเถอะ เพื่อที่สถานที่ท่องเที่ยวของเราจะได้คงความสวยสมบูรณ์เอาไว้
1
ปลูกต้นไม้ / เพิ่มพื้นที่สีเขียว / ไม่ตัดไม้ทำลายป่า
การตัดไม้ทำลายป่า นอกจากจะทำลายแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์แล้ว ยังเป็นการปล่อยก๊าซคาร์บอนที่ถูกกักเก็บเอาไว้อีกด้วย ซึ่งการปลูกต้นไม้สามารถช่วยเราดูดซับคาร์บอน ลดอุณหภูมิในบริเวณรอบข้าง และยังช่วยนำสัตว์น้อยใหญ่ รวมถึงแมลงต่าง ๆ กลับมาอีกด้วย
แต่! การปลูกต้นไม้ก็ต้องศึกษาให้ดีก่อน เนื่องจากการปลูกป่าผิดวิธีอาจไม่ได้ช่วยลดโลกร้อน แถมยังทำลายความหลากหลายทางชีวภาพอีกด้วย ดังนั้น การปลูกต้นไม้จึงต้องมีการวางแผนทั้งชนิดพันธุ์และพื้นที่ที่จะปลูก เช่น ควรเลือกปลูกในบริเวณที่เคยมีต้นไม้หนาแน่น แต่ถูกทำลายไป ซึ่งจะดีกว่าการปลูกในสภาพแวดล้อมอื่น ๆ อย่าง ทุ่งหญ้ากว้าง ๆ
เมล็ดพันธุ์ก็ควรเลือกใช้เมล็ดที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม มีการผสมผสานพันธุ์ไม้เพื่อความหลากหลาย และหลีกเลี่ยงการปลูกพันธุ์รุกรานต่างถิ่นซึ่งจะส่งผลเสียต่อระบบนิเวศ หรืออีกวิธีหนึ่งก็คือการปล่อยให้ป่าได้ฟื้นฟูตัวเองตามธรรมชาติ
เลือกคนพูดจริงทำจริงเข้าสภา เพื่อแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม
ถึงแม้ว่าฮาวทูกู้โลกหลาย ๆ อย่างจะสามารถเริ่มได้ที่ตัวเรา อย่างการปิดไฟเมื่อไม่ใช้ หรือการเลือกซื้อเสื้อผ้ามือสอง แต่บางครั้งสิ่งเหล่านี้อาจยังไม่เพียงพอต่อการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมได้อย่างยั่งยืน หากยังไร้ซึ่งการเปลี่ยนแปลงจากของโครงสร้างระบบ ดังนั้น เราจึงควรร่วมกันสนับสนุนและโหวตคนที่พูดจริงทำจริงเข้าสภาเพื่อทำหน้าที่แก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม
เขียน: Mae
กราฟิก: ic.

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา