21 ม.ค. 2022 เวลา 16:43 • อาหาร
ว่าด้วยเรื่อง ครก
ครกกะบาก สากกะเบือ เป็นคำสร้อย เรียกเครื่องครัวในบ้านที่มาตรฐานครอบครัวหรือเรือนไทยต้องมีไว้ นิยมพูดว่า ถ้วยชามรามไห หม้อข้าวเตาไฟ ครกกะบากสากกะเบือ คนไทยสมัยก่อนไม่ใช้ช้อน (ใช้มือเปิบข้าว) การใช้ช้อนยาวคู่กับส้อมในการรับประทานอาหาร เป็นรูปแบบที่ไทยเริ่มนำมาใช้เมื่อ 100 ปีที่แล้ว เพื่อแสดงความทัดเทียมกับชาติตะวันตกซึ่งขณะนั้นเป็นยุคล่าอาณานิคมที่กำลังแผ่ไปทั่วโลก
สากกะเบือ ยันเรือรบ เป็นคำเปรียบเทียบของคนไทยค่อนมาทางยุคหลัง ที่สื่อความหมายว่ามีสินค้า หรือสิ่งของทุกอย่างให้เลือกซื้อ หรือหยิบใช้ตามต้องการไม่ต้องไปดั้นด้นหาหลายที่
ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ เปรียบเทียบการทำอาหารที่อร่อย (โดยเฉพาะแกง) ต้องใช้ปริมาณน้ำพริกให้พอดีกับปริมาณน้ำหรือกะทิในหม้อแกง ถ้าใส่มากไป ก็จะได้แกงรสเจือจาง ไม่เข้มข้น อร่อยเท่าที่ควร โดยขั้นตอนการทำแกง ขั้นแรกก็ต้องตำเครื่องแกงให้ละเอียดเป็นน้ำพริกแกง แล้วจึงตักน้ำพริกนั้นไปใส่หม้อหรือกระทะที่มีน้ำ น้ำมัน หรือกะทิ ตามด้วยเนื้อสัตว์ และผักต่างๆ (แม่ครัวตัวจริงจะต้องตักน้ำแกงในหม้อ มาใส่ครกตำน้ำพริก เพืือละลายส่วนที่ติดครกให้หลุดออกให้เกลี้ยง แล้วเทกลับใส่หม้อ จึงจะเข้มถึงใจ) จากนั้นก็ชิม ปรุงรสตามขอบ ดังนั้นสำนวนตำน้ำพริกแล้วไปละลายในแม่น้ำก็คือจะไม่ได้แกงหรืออาหารที่อร่อย คือ ไม่สามารประสบความสำเร็จตามเป้าหมายที่วางไว้ (เฉกเช่นการทำแกงให้อร่อย)
เลือกผู้หญิงแต่งงานให้ฟังเสียงตำน้ำพริก เสียงตำน้ำพริกก็เหมือนลีลาการเล่นกีฬา คนที่เล่นชำนาญก็ย่อมเล่นได้สวยงามพริ้ว รัว เนียน ลื่นไหล เสียงตำน้ำพริกรัวๆ จึงเป็นสัญลักษณ์คนชำนาญการปรุงอาหาร ซึ่งเป็นคุณสมบัติแม่บ้านที่ดีในสมัยที่ผู้หญิงอยู่กับเหย้าเฝ้ากับเรือน ดูแลลูก และพ่อแม่ ปู่ย่าตายายในบ้าน ในขณะที่ผู้ชายออกไปทำไร่ทำนา หาอาหารมาเลี้ยงครอบครัว
สำนวน คำพังเพย ดังกล่าวข้างต้น สะท้อนวัฒนธรรมไทย ที่ใกล้ชิด คุ้นเคย กับการใช้ครก ซึ่งมีทั้งครกตำน้ำพริก ครกตำข้าวและครกตำหมาก
แต่ภูมิใจไทยมีครกอยู่คนเดียวก็ไม่ได้ ชาวโลก เขาก็มีวัฒนธรรมอาหารที่ใช้ครกเหมือนกัน
เช่น อินโดนีเซีย มีครกหินที่ทรงแบนๆ คล้ายถาดย่อมๆ ใช้คู่กับสากที่มีปลายงุ้ม คล้ายฝักบัวอาบน้ำ (แต่เล็กกว่า)
อินเดีย มีครกหิน รูปทรงคล้ายหินบดยาของแพทย์แผนไทยที่เป็นแผ่นแบนเรียบ ใช้คู่กับสากแท่งกลมตรง (แต่ปัจจุบันอาหารอินเดียไม่ใข้การตำเครือ่งแกง พริกแกงแล้ว ใช้เครื่องเทศผงบดสำเร็จรูปทั้งนั้น ที่เรียกว่า การัมมาซาล่า)
ส่วนแถบเม็กซิโก ก็มีอาหารประเภทแกงเหมือนไทย และอินเดีย อินโดนีเซีย แต่ไม่เห็นใช้ครก มีแต่นำส่วนผสมเครื่องเทศสมุนไพรเข้าเครื่องปั่นไฟฟ้า (blender)
นอกจากนี้วัฒนธรรมขนมครก ของชาวดัทช์ เรียกว่า พอเฟิร์ทเจส (poffertjes) ถือเป็นขนมประจำชาติ พิมพ์ขนมครกคล้ายของไทย แต่ไม่ต้องใช้ฝาครอบเพื่อให้ขนมสุก (เพราะใส่ผงฟู ...สูตรแป้งเหมือนทำแพนเค้ก) และเป็นอาหารที่นิยมทั่วไปในอินโดนีเซียด้วย (อาหารริมทาง street food) เพราะได้รับการถ่ายทอดจากชาวดัทช์ แต่ของเค้าเรียกว่าขนมหยิก (pinch pancake ทำไม่ต้องหยิก?) หรือคุยชูบิท (kue cubit)
ขนมครกญี่ปุ่นเรียกว่า ทาโกะยากิ ใส่ปลาหมึก และเป็นลูกกลมคล้ายไข่นกกระทาแต่ใหญ่กว่า มีส่วนผสมเยอะกว่าและใช้พิมพ์ขนมครกลึกกว่า
โฆษณา