“กลัวติดสุขในสมาธิ … ความเข้าใจที่ผิด”
“ … อย่างคำถามโยม
ฝึกแล้ว ชอบปฏิบัติ แล้วมันเข้าไปนิ่งสงบ กลัวว่าตัวเองจะติดสุขในสมาธิ
คำว่า ติดสุขในสมาธิ
ยุคนี้เข้าใจกันเคลื่อน ผิดมากเลยทีเดียว
ถ้าเรามีความฝังใจว่า กลัวติดสุขในสมาธิ
ตัวนี้แหละ คือ ตัวดึงในวัฏฏะเลย
มันจะทำให้การปฏิบัติเรา ไม่สามารถก้าวหน้าได้เลย
เพราะปฏิบัติหน่อย ก็กลัวแล้ว ติดสุขในสมาธิ ๆ
มันคือตัวล่อของวัฏฏะ เป็นความเข้าใจที่ผิดพลาด
ทำความเข้าใจเสียใหม่นะ
เพราะว่าถ้าเราเข้าใจผิด เราก็จะดำริผิด
เมื่อเราดำริผิด เราจะลงมือปฏิบัติผิด
เราจะไปผิดทาง
เราต้องทำความเข้าใจให้ถูกต้องก่อน
เมื่อเข้าใจถูก ก็จะดำริถูก
เมื่อดำริถูก ก็จะลงมือปฏิบัติได้ถูกทางนั่นเอง
คำว่า ติดสุขในสมาธิ
เป็นความเข้าใจที่ผิดนะ
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า
มีความสุขที่ ควรกลัว
กับ ความสุขที่ ควรเสพ
ความสุขที่ควรกลัว คืออะไร ?
ก็สุขจากกามคุณอารมณ์ทั้งหลายทั้งปวง
การเพลินอยู่กับโลก อันนี้ควรกลัว
เพราะว่ามันสุขน้อย แต่มันเต็มไปด้วยโทษภัยมาก
มันคือ กับดักของวัฏฏะ นั่นเอง
แต่มีความสุขที่ควรเสพ
ควรทำให้มาก เจริญให้มาก ก็คือ
สุขจากการสงัดจากกามและอกุศลธรรม นั่นเอง
เข้าถึงความสุขอันเกิดแต่ความวิเวก
พระองค์ตรัสว่า ควรทำให้มาก เจริญให้มาก
เมื่อเราพิจารณาพระสูตรนี้
เราจะพบว่า คำว่า ติดสุขในสมาธิ
เป็นการคัดค้านคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าโดยตรงเลยนั่นเอง
เพราะฉะนั้น ทำความเข้าใจให้ถูกต้องเสียใหม่
อาการติดสุขในสมาธิ มันไปเกิดขึ้นกับ
ผู้ที่เขาเข้าไปสู่ มิจฉาสมาธิ
เป็นสมาธิที่ขาดสติ สัมปชัญญะ นั่นเอง
แล้วมันก็จะค้างอยู่อย่างนั้น
ท่านเรียกว่า สมาธิหัวตอ มันเดินปัญญาไม่ได้
แต่ถ้าเราเดินในวิถีที่ถูกต้อง
ที่เรียกว่า อริยมรรคมีองค์ ๘
สัมมาสมาธิ อันประกอบด้วยอริยมรรคตรงนี้
จะไม่มีคำว่า ติดสุขในสมาธิ เลย
คำว่า ติดสุขในสมาธิ
ไม่มีในสารบบของพระพุทธศาสนา
พระพุทธเจ้าไม่เคยตรัสเลย
มีแต่ยุคนี้ เอามาเยอะเลย เอามาจากไหนก็ไม่รู้
ยังทำกันไม่ไ่ด้เลย กลัวแล้ว ติดสุขในสมาธิ
มันคือ ความหลง นั่นเอง
เพราะฉะนั้นควรทำความเข้าใจเสียใหม่
ทำสัมมาทิฏฐิให้เกิดขึ้น ทำความเข้าใจให้ถูก
เมื่อเข้าใจถูก ก็ดำริให้ถูก
แล้วก็ลงมือปฏิบัติให้ถูกต้อง
ผลที่เกิดขึ้น คือ สัมมาสมาธิ
สมาธิอันเป็นอริยะ จะไม่มีคำว่า ติดสุขในสมาธิ
จะเป็นไปเพื่อความเบื่อหน่าย คลายกำหนัด
เพื่อการสละ ละ วาง
ถ้าเราไม่สามารถแช่อยู่กับสัมมาสมาธิได้ดีนะ
เราจะไม่มีทางยกจิตขึ้นสู่วิปัสสนาญานได้เลย
มันต้องทรงตัวได้ดีก่อน
โดยเฉพาะตั้งแต่ระดับความรู้ตัวทั่วพร้อมเป็นต้นไป
ถ้าอยากจะพิจารณา
ระดับการเห็นการแตกดับของจิต
ที่เรียกว่า พิจารณาจิตในจิต
ต้องเป็นวิปัสสนาที่มีระดับฌานที่ ๓ หรือ ฌานที่ ๔
เป็นบาทฐานเท่านั้น
ถึงจะสามารถพิจารณาจิตในจิตได้
เพราะฉะนั้นพระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า
ไม่มีฌาน ไม่มีปัญญา
ไม่มีปัญญา ไม่มีฌาน
เพราะฉะนั้นต้องผ่านระดับสัมมาสมาธิก่อน
ในอริยมรรคมีองค์ ๘ สัมมาสมาธิข้อที่ ๘
ถ้าไม่ผ่าน มันจะยกจิตขึ้นสู่วิปัสสนาญานไม่ได้เลย
เป็นไปไม่ได้เลย
พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า
การที่เกิดการรู้เห็นตามความเป็นจริง
โดยที่จิตตั้งมั่น เป็นฐานะที่จะมีได้
แต่การที่เกิดการรู้เห็นตามความเป็นจริง
โดยที่จิตไม่ตั้งมั่น เป็นไปไม่ได้
เพราะฉะนั้นทำความเข้าใจให้ถูกต้องเสียใหม่
ฝึกจากสัมมาสติ การระลึกรู้ที่ถูกต้อง
รู้สึกกาย รู้สึกใจ
ทำความรู้สึกตัวขึ้นมาเนือง ๆ
ทำให้มาก เจริญให้มาก
จนสงัดจากกามและอกุศลธรรม
จึงเกิดความรู้สึกตัวทั่วพร้อมขึ้นมา
จากนั้นก็ฝึก อยู่กับความรู้ตัวทั่วพร้อมให้ทรงตัว
แล้วกำลังสติ กำลังสมาธิ
ก็จะมีกำลังยิ่ง ๆ ขึ้นไป
จนจะสามารถมีกำลังพอที่จะยกจิตขึ้นสู่วิปัสสนาญานได้
ธรรมทั้งหลายจึงจะปรากฏตามความเป็นจริง
เพราะฉะนั้น อย่าได้กลัว ติดสุขในสมาธิ
ควรที่จะกลัว การติดสุขจากกามคุณอารมณ์ในโลกมากกว่า
สิ่งนี้ต่างหาก ที่จะดึงเราให้จมอยู่
ในวัฏสงสารไปตลอดกาลนั่นเอง …“
.
ธรรมบรรยาย
โดย พระมหาวรพรต กิตฺติวโร
Photo by : Unsplash
- 4
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
