“แอตแลนติส (Atlantis)” จากตำนานสู่ประวัติศาสตร์” ตอนที่ 2
รากฐานของแอตแลนติสและ “อียิปต์โบราณ”
ก่อนที่จะเข้าใจว่าเรื่องเล่าของเพลโต อันไหนที่เป็นเรื่องจริง หรืออย่างน้อยก็มีเค้าโครงมาจากประวัติศาสตร์จริง เราน่าจะต้องเข้าใจถึงบริบทของกรีกในยุคนั้นก่อน
ย้อนกลับไปนับพันปี ในยุคที่ยังไม่มีอินเตอร์เน็ต ในยุคที่บันทึกต่างๆ นั้นเป็นของหายาก มักจะมีเฉพาะในหมู่ผู้ปกครองและกษัตริย์ ดังนั้น ทางเดียวที่เรื่องราวต่างๆ จะเป็นที่จดจำ ก็คือเรื่องเล่าแบบปากต่อปาก ผ่านบทเพลง ตำนาน นิทานต่างๆ
ด้วยความที่มีข้อจำกัด แตกต่างจากปัจจุบัน ทำให้โลกในยุคของเพลโตเต็มไปด้วยจินตนาการที่ไม่มีขีดจำกัด
ในทุกวันนี้ ในโลกที่เทคโนโลยีล้ำหน้า โลกก็ดูจะแคบลงมาก การผจญภัยและสิ่งที่มนุษย์ใคร่รู้ ก็คงจะเป็นอวกาศที่อยู่ไกลออกไป การไปตั้งถิ่นฐานยังดาวดวงอื่น
เพลโต (Plato)
แต่สำหรับโลกในยุคของเพลโต โลกที่ลี้ลับอาจจะอยู่ห่างออกไปเพียงไม่กี่ร้อยกิโลเมตร
ด้วยบริบทเช่นนี้ จึงไม่น่าแปลกที่นักปรัชญาหรือนักเล่านิทานในยุคนั้น จะจินตนาการว่าสุดขอบโลก เต็มไปด้วยสัตว์ประหลาด เกาะในเทพนิยาย หรือมนุษย์ที่มีลักษณะแปลกกว่าคนปกติ
เพลโตเองก็ดำเนินตามสูตรสำเร็จของยุคนั้น และบันทึกว่าแอตแลนติสคือดินแดนลี้ลับ อยู่สุดขอบดินแดนที่มนุษย์รู้จัก และด้วยความที่เป็นเพียงเรื่องเล่าจากเพลโต จึงทำให้ตำแหน่งของดินแดนแอตแลนติส อาจจะไม่ชัดเจนเมื่อเทียบกับดินแดนอื่นๆ ซึ่งมีหลักฐานชัดเจน
และเพื่อที่จะทำให้เรื่องราวของแอตแลนติสดูน่าเชื่อถือ เพลโตจึงได้กล่าวอ้างว่าตำนานแอตแลนติสนั้น เป็นตำนานที่มาจากคำบอกเล่าของนักบวชชาวอียิปต์ ซึ่งได้บอกเล่าเรื่องราวของแอตแลนติสแก่ “โซลอน (Solon)” นักกฎหมายและกวีชื่อดังชาวเอเธนส์
โซลอน (Solon)
ทั้งนักบวชชาวอียิปต์และโซลอนนั้น ล้วนแต่โด่งดังและน่าเชื่อถือ โดยโซลอนนั้นก็โด่งดังในหมู่ชาวเอเธนส์ คำพูดของเขา ล้วนแต่เป็นที่น่าเชื่อถือ เป็นที่นับถือของชาวเอเธนส์
ส่วนทางด้านนักบวชชาวอียิปต์นั้น ก่อนที่กรีกและกรุงโรมจะขึ้นเป็นอารยธรรมหลักๆ ของโลกตะวันตก อียิปต์ คือชาติที่มีอารยธรรมก้าวหน้าเป็นลำดับต้นๆ ของโลก และนักบวชชาวอียิปต์ ก็คือผู้ที่เก็บรักษาองค์ความรู้ต่างๆ
ชาวกรีกก็ยกย่องอียิปต์ และยังรับเอาศาสตร์ต่างๆ มาจากอียิปต์ ไม่ว่าจะเป็นวิทยาการต่างๆ ความเชื่อทางศาสนา และอีกหลายด้าน
แม้แต่ในยุคของเพลโต ซึ่งกรีซและกรุงเอเธนส์เป็นเสมือนศูนย์กลางของโลก แต่การเดินทางท่องเที่ยวไปอียิปต์ ก็ยังเป็นสิ่งที่จัดว่าหรูหรา และเป็นการศึกษาที่ดี
หากเรื่องราวของนักบวชอียิปต์และโซลอนเป็นความจริง ดังนั้น เรื่องราวของแอตแลนติสก็ต้องถูกส่งต่อไปยังชาวเอเธนส์ จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของตำนานกรีกโบราณ
ตำนานกับประวัติศาสตร์เป็นสิ่งที่อยู่คู่กันมาตลอด และถูกส่งต่อมาเรื่อยๆ ปากต่อปากจนกลายเป็นนิทาน เป็นที่รู้จักของชนรุ่นหลัง
หากว่าอาณาจักรที่ทรงอำนาจ มีขนาดมหึมา เคยมีอยู่จริง ก่อนที่จะล่มสลายด้วยการจมอยู่ใต้ท้องทะเลจริงๆ แสดงว่าในดินแดนแถบนั้นก็ต้องเต็มไปด้วยเรื่องเล่าของแอตแลนติส
สิ่งที่เรารู้ในตอนนี้ ก็คือเรื่องของที่ตั้งที่ยังไม่แน่ชัด อาณาจักรที่ทรงอำนาจในอดีต ซึ่งปัจจุบันล่มสลายจากภัยธรรมขาติ และเรื่องราวของนักบวชอียิปต์และโซลอน
ในบทต่อไป เราลองมาดูเรื่องราวของอารยธรรมที่ “อาจจะ” เรียกได้ว่าเป็นเหมือนแอตแลนติสจริงๆ กันครับ
- 5
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
