[A WAY OF LIFE : ทางผ่าน] “ปัญญาในทางธรรม ต่างจากปัญญาในทางโลก อย่างไร ?” “ … การอ่อนโยนต่อตนเอง มันจะแตกต่างจากทางโลก

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

A WAY OF LIFE : ทางผ่าน

•

20 เม.ย. 2022 เวลา 12:18 • ไลฟ์สไตล์

“ปัญญาในทางธรรม ต่างจากปัญญาในทางโลก อย่างไร ?”

“ … การอ่อนโยนต่อตนเอง มันจะแตกต่างจากทางโลก

ทางโลกมันก็เหมือนเอาอะไรให้ตัวเอง เข้าตัว แต่โดยสภาวธรรมกลับเป็นเรื่องของการสลัดออกนั่นเอง

ที่เรียกว่า ต้องวางของหนักของร้อนลงนั่นเอง

เหมือนเรากำลังถือของหนัก

ถ้าเรากำลังถือของหนักอยู่ เราจะเบาได้ไง

ก็มันถือของหนักอยู่ มันก็ต้องหนัก มันจะเบาได้ไง

มันจะเบาได้ ก็เพราะว่าเราวางของหนักลง

ใจเรามันกักเก็บอะไร สารพัด จากการสัมผัสเรื่องราวต่าง ๆ ก็เรียนรู้ที่จะสละ ละ วาง

เพราะฉะนั้นปัญญาในทางโลก กับ ปัญญาในทางธรรม จึงแตกต่างกัน

ปัญญาในทางโลก ก็เป็นเรื่องของการฉลาด ที่เรียกว่า IQ EQ ฉลาดในการคิด แก้ไขต่าง ๆ ฉลาดทางอารมณ์ วุฒิภาวะทางอารมณ์

แต่ปัญญาในทางธรรม กลับเป็นเรื่องของการสละ ละ วางออก ที่เรียกว่าฝึกที่จะสละ ละ วาง จากสิ่งต่าง ๆ ตั้งแต่ของหยาบ ของกลาง และก็ของละเอียด

ก็ฝึกที่จะสละ ละ วาง ตั้งแต่เรื่องของหยาบ ๆ ที่เรียกว่า ละธรรม ๖ ประการ

ความเป็นผู้มีกิจธุระมาก

ถ้าเราไปมีกิจธุระมาก มันก็จะทำให้เกิดการติดข้องได้ง่าย เรามีปัญญาที่จะค่อย ๆ ลดละสิ่งที่มันไม่จำเป็นออกไปได้หรือเปล่า เนี่ยแหละ ละของหยาบ ละธรรม ๖ ประการ

ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า บุคคลอาจสามารถเจริญสติปัฏฐาน ๔ ให้บริบูรณ์ได้ ถ้าเขาละธรรม ๖ ประการนี้ได้

ปัญญาเบื้องต้นนี้เป็นเรื่องของการละ ตั้งแต่ของหยาบ

หนึ่ง ละความเป็นผู้ยินดีในกิจการงานก่อสร้าง

กิจธุระมาก มันก็ตั้งสติได้ยาก มันก็มีสิ่งที่ดึงรั้งได้ง่าย

มันก็เกิดการติดข้องได้ง่าย

ปัญญาเบื้องต้นเลย ก็รู้จักในการละวาง ก็ค่อย ๆ ปลดจากสิ่งที่มันไม่จำเป็นออกจากชีวิตเราก่อน

ชีวิตเรา คนเรามันจะได้ยุ่งทั้งวัน ทั้งคืนเลยได้เหรอ ?

อะไรที่มันสามารถปลดออก ละออกได้บ้าง อะไรที่คนอื่นเขาทำแทนได้ ก็ปล่อยให้เขาทำ เราจะได้กิจธุระลดลง

ก็จะได้มีโอกาสอยู่กับกาย กับใจ

อยู่กับการปฏิบัติได้มากขึ้น

โอกาสที่โลกมันจะดึงไป มันก็ลดลงนั่นเอง

★
ละความเป็นผู้มีกิจธุระมาก
★
ละการพูดคุยมาก

สังเกตพอพูดคุยมากมันก็ไหลไปกับโลก ติดข้องได้ง่ายนั่นเอง มีปัญญาในการรู้เห็นโทษแล้วก็ละ พูดแต่น้อยลง สำรวมตนให้มากขึ้น

★
ละความเป็นผู้เห็นแก่การนอนหลับมาก

นอนหลับมากไปก็หลับใหลไป ก็เอาแต่พอดี

★
ละการเป็นผู้คลุกคลีด้วยหมู่คณะ

ความคุ้นเคยของเรามันก็เข้าสังคม เข้าเพื่อฝูง เฮฮาปาร์ตี้ต่าง ๆ สิ่งเหล่านี้มันก็ดึงใจเรา ให้หลงไปกับเรื่องราวทางโลกนั่นเอง

เวลาเข้าสังคม เขาก็จะคุยกันแต่เรื่องโลก เรื่องกระตุ้นกิเลส ความมี ความเป็นสิ่งต่าง ๆ มันก็ปลุกเร้าใจเรา ให้ไหลไปกับโลกเต็ม ๆ เลย

ก็มีปัญญาที่จะละ การคลุกคลีด้วยหมู่คณะลง สำรวมตนมากขึ้น อยู่ในที่สงบสงัดมากขึ้น ซึมซับความสงบวิเวกให้มากขึ้นนั่นเอง

★
ละความเป็นผู้ไม่รู้ประมาณในการบริโภค

บางทีทานมากไป มันก็ง่วงมึนซึม หรือบางทีจะทานทีก็สรรหา บางคนต้องขับรถเป็นชั่วโมง หลายชั่วโมง เพื่อไปทานอาหารมื้อนึง ก็เรียกว่า มันก็เสียเวลาไปกับสิ่งต่าง ๆ โดยเฉพาะการกินมากเกินไป ก็รู้ประมาณในการบริโภค

คำว่า รู้ประมาณในการบริโภค มีหลายนัยยะมากเลยทีเดียว รู้ว่าทานไปเพื่ออะไร

ไม่ได้ทานเพื่อตกแต่ง ไม่ได้ทานเพื่อประดับ

ไม่ได้ทานเพื่อความอ้วนพี

ไม่ได้ทานเพื่อความสวยความงาม

แต่ทานเพียงเพื่อยังอัตภาพให้เป็นไป เพื่ออะไร ?

เพื่อทำสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่น

ก็คือการบำเพ็ญสมณธรรม

เพื่อการดำรงชีวิตอย่างผาสุก

เพื่อให้บรรเทาทุกขเวทนาเก่าคือความหิว

แล้วก็ไม่ยังทุกขเวทนาใหม่ให้เกิดขึ้น คืออิ่มเกินไป

คำว่า รู้ประมาณในการบริโภค มีหลายนัยยะมากเลยทีเดียว