“แก่นแท้ของการปฏิบัติ ฝึกเพื่อละวางทุกอย่างลง ”
“ … พระผู้มีพระภาคเจ้า ขนาดตอนที่พระองค์จะเสด็จดับขันธ์เข้าสู่ปรินิพพาน วาระสุดท้ายของพระองค์ พระองค์ยังเดินจิต เดินสภาวธรรมเป็นวาระสุดท้ายทีเดียวเลย
ที่พระองค์ไล่ลำดับไปตั้งแต่ปฐมฌาน ถามว่า ระดับพระพุทธเจ้าต้องถอยมาปฐมฌานไหม ? … แต่พระองค์ทำ
ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน
อากาสานัญจา วิญญาณัญจา อากิญจิญญา เนวสัญญานา
และเข้าสู่สัญญาเวทยิตนิโรธ
จากนั้นพระองค์ก็ถอยกลับมา ถามว่า การไปถึงที่สุดของสภาวธรรม ถอยกลับมาทำไม ? … ก็ใจไม่พระองค์ไม่ติดข้องไง พระองค์ก็ถอยกลับมาได้
ถอยกลับเข้าสู่เนวสัญญา ถอยกลับเข้าสู่อากิญจัญญา
ถอยกลับเข้าสู่วิญญานัญจา ถอยกลับเข้าสู่อากาสา
ถอยกลับเข้าสู่จตตุถฌาน ถอยกลับเข้าสู่ตติยฌาน
ถอยกลับเข้าสู่ทุติยฌาน ถอยกลับเข้าสู่ปฐมฌาน
จิตระดับพระพุทธเจ้าจะถอยกลับลงมาปฐมฌานทำไม ? … แต่พระองค์ก็ถอยกลับมา
เรามองว่าปฐมฌานนี่ ก.ไก่ ข.ไข่ นะ แต่พระองค์ก็ถอยกลับมา เพื่ออะไร ? … ก็เพราะความไม่ติดข้อง กับสภาวะใด ๆ ทั้งปวงนั่นเอง
การเดินสภาวะเนี่ย จะทำให้เราไม่ติดข้องกับสภาวะใด ๆ ไม่ติดข้องกับอะไร ๆ ทั้งปวงเลย
จากนั้นพระองค์ก็ดับวางขันธ์ในแต่ละระดับ ตั้งแต่ปฐมฌานก็ดับ เรื่องของกายสังขาร ไม่มีส่วนเหลือ
เข้าสู่ทุติยฌานก็ดับฐานเวทนา ไม่มีส่วนเหลือ
เข้าสู่ตติยฌานก็ดับระดับตติยฌาน ไม่มีส่วนเหลือ
จนเข้าถึงจตุตถฌาน
สุดท้ายพระองค์ก็ดับรอบ ไม่มีส่วนเหลือเลย
ดับขันธปรินิพพาน คืนสู่ความบริสุทธิ์ของธรรมชาติไป
เนี่ยภาวะเดินสภาวะโดยสมบูรณ์
เพราะฉะนั้นการที่เราทรงอยู่กับสภาวธรรมได้ดี จิตมีความละเอียด อยู่กับความโล่งเบาได้ดี
ช่วงการฝึกในแต่ละยกเนี่ย เราก็จะสามารถถอยจากสิ่งที่เราอยู่ได้ ถอยมาในระดับที่เหมาะสมในการเดินสภาวะแต่ละระดับได้
ขนาดพระพุทธเจ้ายังถอยลงมาระดับปฐมฌาน แล้วเราเป็นใคร ทำไมเราจะถอยมาไม่ได้ เราก็ถอยลงมาในระดับที่เหมาะสม แล้วค่อย ๆ เดิน เดิน เดิน
แม้อยู่ในระดับที่เราคุ้นเคย เราก็ไม่ติดข้อง เราก็ละได้ ก็เดินต่อได้ เดินต่อได้ จนไม่ติดข้องกับสิ่งใด ๆ ทั้งปวงในโลก
การปฏิบัติ แก่นแท้ก็คือ ฝึกเพื่อละวางทุกอย่างลงนั่นเอง ไม่ติดข้องกับสิ่งใด ๆ ทั้งปวง
การเดินสภาวะเป็นกุศโลบาย ในการที่จะไม่ติดข้องกับสิ่งใด ๆ ทั้งปวงต่างหาก
ถ้าเราเดินสภาวะไม่เป็น เราละสิ่งหนึ่งได้ เราก็จะไปติดกับสิ่งหนึ่งนั่นแหละ ก็คือไปอยู่กับสภาวะที่เราเข้าถึง แล้วก็แช่นอนนิ่งอยู่อย่างนั้น มันละสิ่งหนึ่ง มันก็ติดอยู่กับสิ่งหนึ่ง มันก็ยังไม่พ้นจากวัฏสงสารนั่นเอง
ละชั่วได้ ก็ไปติดอยู่กับความดี มันก็ยังไม่พ้นจากวัฏสงสาร
การจะพ้นออกไป ก็คือ ต้องละทุกสิ่งทุกอย่าง ไม่ติดข้องกับสิ่งใด ๆ ทั้งปวง
เพราะฉะนั้นการเดินสภาวะ เป็นเครื่องมือหนึ่ง ในการฝึกที่จะละ วางสิ่งต่าง ๆ ไม่ติดข้องนั่นเองนะ … “
.
ธรรมบรรยาย
โดย พระมหาวรพต กิตฺติวโร
Photo by : Unsplash
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
