ต้นไม้ในความทรงจำ...กะพ้อ
วันนี้ไปทำงานที่โรงเรียนแห่งหนึ่ง เจอต้นกะพ้อกำลังออกผล บางช่อยังมีสีเขียวจัด แต่บางช่อมีสีเหลืองแกมส้ม ดูสวยดี เดี๋ยวนี้ต้นกะพ้อหาดูค่อนข้างยากแล้ว เมื่อก่อนนี้ทางภาคใต้จะมีกันแทบทุกบ้าน เนื่องจากเมื่อถึงเทศกาลชักพระ งานบุญออกพรรษา จะมีการทำขนมต้มเอาไปถวายพระ
ต้นกะพ้อ
🌛🌛🌛🌛ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 จะตรงกับวันออกพรรษา ถัดจากนั้นจะเป็นแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ซึ่งทางภาคใต้จะมีประเพณีทำบุญใหญ่อีกงานหนึ่ง นั่นคืองานบุญชักพระ เชื่อว่าเป็นการแห่แหนเพื่อต้อนรับพระพุทธองค์หลังจากที่ท่านเสด็จกลับจากโปรดพุทธมารดาบนสวรรค์ ในงานจะมีขบวนเรือพนมพระที่ตกแต่งอย่างสวยงาม และอัญเชิญพระพุทธรูปประทับบนเรือพนมพระ
ที่เรือพนมพระจะมีการผูกเชือกไว้ด้านหน้า สำหรับไว้ลากเรือพนมพระ แห่แหนไปตามที่ต่างๆ มีขบวนฟ้อนรำสวยงามนำหน้าเรือพนมพระ ระหว่างที่ลากเรือพระก็จะมีการแจกจ่ายขนมต้ม ให้กับผู้เข้าชมขบวนด้วย🌙🌙🌙🌙🌙
ขนมต้ม
ในงานประเพณีชักพระนี้มีขนมอย่างหนึ่งที่ขาดไม่ได้นั่นคือ ขนมต้ม โดยนำข้าวเหนียวมาผัดกับกะทิ คล้ายๆกับการทำข้าวต้มมัด บางครั้งก็จะมีการใส่ถั่วลงไปในข้าวเหนียวด้วย เพื่อเพิ่มรสชาติให้น่ากินยิ่งขึ้น จากนั้นก็จะนำข้าวเหนียวมาห่อด้วยใบกะพ้อ อาจมีรูปร่างแตกต่างกันไป เมื่อห่อเสร็จก็นำมานึ่งอีกครั้งเพื่อให้สุก🕯🕯🕯🕯
ในวัยเด็กนั้นใบกะพ้อก็ตัดเอาจากต้นกะพ้อข้างบ้าน หรือขอจากเพื่อนบ้าน ซึ่งไม่มีใครหวงเพราะมีกันแทบทุกบ้าน การเลือกใบกะพ้อนั้น ให้เลือกส่วนยอดที่ยังอ่อนอยู่ นำมาตากแดดเพื่อให้เหี่ยว ใบจะได้ไม่กรอบ หลังจากนั้นก็นำใบกะพ้อมาคลี่ให้แบออก เพื่อเตรียมไว้ห่อข้าวเหนียว🌝🌝🌝🌝🌝
การห่อของด้วยใบกะพ้อนี้ทำให้หวนนึกถึงโคลงบทหนึ่งในโคลงโลกนิติที่ว่า
ใบพ้อพันห่อหุ้ม กฤษณา
หอมระรวยรสพา เพริศด้วย
คือคนเสพเสน่หา นักปราชญ์
ความสุขซาบฤๅม้วย ดุจไม้กลิ่นหอม
ความหมายคือ
กฤษณาคือไม้เนื้อหอมชนิดหนึ่ง เมื่อนำใบต้นกะพ้อมาห่อ กลิ่นหอมของกฤษณาย่อมติดใบต้นกะพ้อไปด้วย เช่นเดียวกันกับการคบผู้ที่มีปัญญาหรือนักปราชญ์ ย่อมนำพาความสุขมาให้ไม่มีสิ้นสุดเหมือนกับไม้กลิ่นหอม ตรงกับสำนวนไทยที่ว่า “คบบัณฑิต บัณฑิตพาไปหาผล”
พัดใบกะพ้อ
ย้อนไปตอนที่ยังเรียนอยู่ ม.2 จำได้ว่าคุณครูให้พวกเราประดิษฐ์พัดจากใบกะพ้อ ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นชื่อในพื้นที่ โดยคุณครูให้เพื่อนเป็นคนสอน เพื่อนคนนี้ที่บ้านของเขาทำพัดจากใบกะพ้อขาย เป็นงานที่ยากเอาการเหมือนกัน จำได้ว่าผลงานชิ้นแรกที่ออกมาบิดเบี้ยวหาความสวยไม่เจอเลย ในใจติดว่าคนที่เขาทำขายนี่ช่างเก่งจริง ๆ
การนำใบกะพ้อซึ่งเป็นวัสดุจากธรรมชาติ มาแปรรูปเป็นของใช้ถือว่าเป็นการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ในทางสร้างสรร นอกจากจะได้ประโยชน์จากการใช้งานแล้ว ยังเป็นการช่วยลดการใช้พลาสติกที่ดีด้วย น่าชื่นชมมาก....
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
