ตีนกา เครื่องหมายบอกน้ำหนักโบราณ
“พูดไปหนึ่งไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง” เป็นสำนวนที่หมายถึง พูดไปไม่มีประโยชน์ นิ่งเสียดีกว่า แต่เคยสงสัยกันไหมว่า ไพกับตำลึงมันต่างกันแค่ไหน
จากรูปเครื่องหมายตีนกาในปัจจุบันนี้เราแทบจะไม่ใช้กันแล้ว เพราะนิยมการระบุน้ำหนักแบบเมตริก แต่ในเอกสารเก่าตามสมุดไทยเราจะพบสัญลักษณ์นี้เป็นปกติ โดยเฉพาะตำรายาสมุนไพรใช้บอกน้ำหนักสมุนไพรในสูตรยารักษาโรค วิธีการบันทึกก็ให้ลงเลขน้ำหนักตามตำแหน่งในสัญลักษณ์ ส่วนที่ใช้บ่อยคือ บาทกับสลึง โดยเทียบน้ำหนัก ๑ บาท ในมาตราเมตริกมีค่าเท่ากับ 15 กรัม ส่วนไพ 1.875 กรัม
ดังนั้นเมื่อเอาน้ำหนักมาเปรียบเทียบกัน (1 ตำลึงเท่ากับ 4 บาทหรือ 60 กรัม) หนึ่งไพจึงมีค่าเพียง เศษหนึ่งใน 128 ส่วนเท่านั้นเอง พอมาถึงตรงนี้พอจะนึกภาพออกนะว่า มันแตกต่างกันมากทีเดียว
ส่วนภาพประกอบ ท่านใดสนใจอยากเห็นของจริงสามารถไปชมได้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติจนถึงวันที่ 7 สิงหาคมนี้
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
