ทำไมต้องเลิกนิสัยใช้ชีวิตแบบมัลติทาสกิ้ง: ข้อคิดที่ได้จากหนังสือ Stolen Focus: Why You Can’t Pay Attention
สัปดาห์ก่อน ผมได้ตรวจคนไข้ที่หอผู้ป่วยใน ในโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง ได้พบกับคนไข้ประจำที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงและเบาหวาน ความเจ็บป่วยที่นำพาเขามานอนโรงพยาบาลในครั้งนี้กลับไม่ใช่โรคประจำตัวของเขา แต่เป็นภาวะกระดูกหักสองท่อนบริเวณปลายขาข้างขวาและมีเอ็นเข่าฉีกที่ขาซ้าย ทำให้เขาอยู่ในสภาพที่เดินไม่ได้ นอนรอรับการผ่าตัด
ผมเข้าไปสอบถามที่มาที่ไปของสาเหตุที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุเช่นนี้ เขาเล่าให้ฟังว่า เขาใช้มือถือทำงาน อ่านข้อมูลขณะเดินลงบันได ระหว่างเดินลงบันไดเหลือ 3 ขั้นสุดท้าย ด้วยความที่ไม่ระมัดระวังจึงก้าวพลาด สะดุดและล้มเข่าซ้ายและปลายขาขวากระแทกบันไดและล้มลงกับพื้น ทำให้เกิดเรื่องน่าเศร้าดังกล่าว งานก็ทำไม่ได้ แถมยังต้องมานอนโรงพยาบาลเพื่อรับการรักษาอีก
เรื่องที่เล่ามาทำให้ผมสะท้อนคิดถึงปัญหาสำคัญอันหนึ่งในปัจจุบัน คือ เรื่องการใช้ชีวิตแบบมัลติทาสกิ้ง (multitasking)
สภาพสังคมในปัจจุบัน คน ๆ หนึ่งมีงานและกิจกรรมมากมายหลายอย่างที่ต้องทำ (หรือไม่เขาก็เลือกที่จะทำทั้ง ๆ ที่อาจจะไม่ต้องทำ) ต้องประกอบอาชีพ ต้องทำงานซึ่งในงานมีงานย่อย ๆ หรือโปรเจ็คต่าง ๆ เต็มไปหมด แถมต้องเผชิญกับปัญหาทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และสิ่งแวดล้อมรุมเล้าอยู่ตลอด
ด้วยปัจจัยหลาย ๆ อย่างเหล่านี้ ทำให้เราเลือกที่จะทำกิจกรรมหลาย ๆ อย่างไปพร้อม ๆ กัน โดยหวังว่าจะทำให้งานมีประสิทธิภาพสูงขึ้น มีผลิตภาพ (productivity) มากขึ้น และลดเวลาการทำงานลง จะได้มีเวลาเหลือไปทำอย่างอื่นที่น่ารื่นรมย์กับชีวิต
การทำกิจกรรมหลายอย่างไปพร้อม ๆ กัน เปรียบเหมือนการทำงานของคอมพิวเตอร์ ซึ่งสามารถทำงานได้หลาย ๆ แอพ หลาย ๆ หน้าต่าง ในคราวเดียว ซึ่งเราเรียกการทำงานหรือการใช้ชีวิตแบบนี้ว่า “มัลติทาสกิ้ง”
เราจะเห็นมัลติทาสกิ้งได้ในเกือบทุก ๆ ที่ที่เราเดินผ่าน มองเห็นผู้คนเล่นมือถือ เปิดแอพไปด้วยขณะเดิน ขณะวิ่ง หรือทำงาน ฟังเพลงขณะทำงาน ขับรถฟังข่าวฟังเพลง หรือกินไปดูโทรทัศน์ไป หรือบางคนทำงานหรือกิจกรรม 3-4 อย่างไปพร้อม ๆ กัน แม้กระทั่งตัวเราเองก็ทำกิจกรรมหลายอย่างที่เข้าข่ายมัลติแท็สกิ้งไม่มากก็น้อย ลองกลับไปสังเกตกันดู
ว่าจริง ๆ แล้วงานที่เราทำแบบมัลติทาสกิ้งนั้น มันไม่ใช่มัลติทาสกิ้งแบบแท้จริงหรอก ความสามารถในการจดจ่อของมนุษย์เรานั้น ว่ากันว่าสมองของเราจดจ่อได้เพียง 1 หรือ 2 สิ่งเท่านั้น ถ้ามากกว่าไปกว่านี้ การทำงานของสมองจะเป็นการสลับสับเปลี่ยนความสนใจ หรือเรียกว่า task switching มากกว่า
ตัวอย่างเช่น เช่น เวลาดูทีวีไป พิมพ์งานเอกสารไป ถ้าเราสนใจข่าวในทีวีว่ามีเหตุการณ์ดราม่าอะไรเกิดขึ้นแล้ว งานพิมพ์เอกสารเราจะหยุดไป คือ ความสนใจหรือการจดจ่อเราถูกโยกจากการพิมพ์เป็นการดูทีวีแทน หรือขณะขับรถอยู่ เราฟังเพลงไปด้วยนั้น เราอาจไม่ได้จดจ่อกับเพลงที่ฟังสักเท่าไร เพราะเราจดจ่อกับการขับรถด้วยความระมัดระวังมากกว่า
ดังนั้นแล้ว มัลติทาสกิ้ง สำหรับมนุษย์เรานั้น แทบจะเกิดขึ้นได้น้อยมาก ๆ เพราะอันที่จริงแล้วเราทำ task switching เสียมากกว่า
สำหรับ task switching นั้น คือ การที่เราสลับสับเปลี่ยนความสนใจ หรือการจดจ่อในสิ่งที่เราทำไปมา ถ้ามีงานเยอะก็สลับไปสลับมาหลาย ๆ รอบ เมื่อทำเช่นนี้แล้วจะส่งผลอะไรกับเรา
คำตอบคือ ส่งผลแน่นอน เนื่องจากการสลับไปสลับมานั้นของการจดจ่อหรือสมาธินั้น ใช้พลังงานสมองมาก ๆ ทำให้เราสูญเสียความสามารถในการจดจ่อหรือให้ความสนใจในงานหนึ่ง ๆ
นอกจากนี้ยังทำให้เพิ่มความเสี่ยงที่จะทำอะไรผิดพลาดมากขึ้น หัวคิดไม่แล่น มีการทดสอบไอคิว (IQ) ในคนที่ทำงานแบบ task switching พบว่าผลทดสอบไอคิวลดลงไปกว่า 10% เลยทีเดียว ทำให้สูญเสียความคิดสร้างสรรค์ ไม่สามารถเชื่อมโยงความรู้ที่มีกับบริบทในปัจจุบันได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้แล้วยังทำให้ความสามารถในการจดจำของเราลดลง
จะเห็นได้ว่าการใช้ชีวิตมนุษย์มัลติทาสกิ้ง หรือจริง ๆ คือ มนุษย์ task switching สมองจะสูญเสียความสามารถในการโฟกัสกับงานตรงหน้า ทำให้ความสามารถหรือทักษะในการแก้ไขปัญหา ความคิดสร้างสรรค์ และความจำลดลงไป งานที่รับมาหลาย ๆ งาน ถ้าทำเสร็จหรือสำเร็จ อาจเป็นงานที่ไม่มีคุณภาพ ทำให้ผลิตภาพหรือ productivity ไม่ดีเท่าที่ควร
หรือแม้กระทั่งอาจทำให้เกิดโศกนาฏกรรม แบบคนไข้ของหมอข้างต้น ในบางครั้งอาจรุนแรงถึงกับชีวิตได้ ดังที่เป็นข่าวครึกโครมเรื่องอุบัติเหตุทางรถยนต์ซึ่งสาเหตุมากจากการดูโทรศัพท์มือถือขณะขับรถไปด้วย
ดังนั้นแล้ว เรามาเป็นมนุษย์โมโนแท็สกิ้ง (mono-tasking) หรือทำอะไรที่ละอย่าง จดจ่อที่ละอย่างกันดีกว่า เพื่อผลิตภาพของงานและใช้ชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพสูง ลองนำไปปฏิบัติกันดูครับ
อ้างอิง
Stole focus: Why you can’t pay attention and how to think deeply again https://stolenfocusbook.com
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
