12 ต.ค. 2022 เวลา 02:56 • สิ่งแวดล้อม
นกเร่ร่อนผู้มากับพายุ
นกบู้บี้สีน้ำตาล
Brown booby
นกบู้บี้สีน้ำตาล Brown booby
เรื่องมันมีอยู่ว่า ช่วงต้นเดือนพฤษภาปี2022ที่ผ่านมา ผมได้มีโอกาสไปออกทริปลงเรือหานกทะเลหายากที่ทะเลอันดามัน เพราะเรารู้อยู่แล้วว่าในทะเลอันดามันเป็นที่ๆพวกนกทะเลอพยพหายากจะอพยพมาและผ่านประเทศไทย อย่างเช่นนกโจรสลัดทั้ง3ชนิดที่ผมนำเสนอในโพสต์ก่อนหน้า
ซึ่งพวกผมก็ได้นกและสัตว์หายากระดับท็อบหลายชนิดเลย ทั้งนกโจรสลัด นกสกัว นกนางนวลแกลบ นกโต้คลื่น หรือแม้กระทั่งวาฬเพชฌฆาตเทียม
แต่นกที่เรากลับไม่เจอเลยแม้แต่ตัวเดียวคือนกบู้บี้ ซึ่งก็เพราะดวงนั่นแหละครับ นกพวกนี้เวลามันอพยพ มันมักจะมาโดดๆ แล้วยิ่งประเทศไทยไม่ใช่เส้นทางอพยพหลัก ส่วนใหญ่นกแบบนกบู้บี้ที่จะมาไทยได้ก็มักจะเกิดจากการโดนพายุพัดจนหลงทาง
ประเด็นก็คือช่วงระหว่างที่ผมอยู่บนเรือในทะเลอันดามัน ก็มีคนไปเจอนกบู้บี้สีน้ำตาล ไปนั่งละห้อยอยู่ที่ท่าเรือบนฝั่งของไทยซะอย่างงั้น😂
พอหลังจบทริป ผมก็เลยไปตามดูนกตัวนี้ต่อเลย เพราะเราอุตส่าห์ไปทริปเพื่อที่จะไปหามัน ดันไม่เจอ เพราะมันมาอยู่บนฝั่งแล้วไงล่ะ!!!!!
นกบู้บี้ Booby คืออะไร?
(รู้นะว่าอ่านชื่อแล้วคิดไรอยู่555555555)
ที่มาของชื่อในตอนนี้มีข้อมูลว่า ชื่อนี้มาจากคำว่า Bobo คำแสลงของภาษาspainที่แปลว่า”โง่”
อาจจะเพราะด้วยความที่น้องดูโง่เพราะน้องถูกชาวประมงจับได้ง่ายๆในช่วงศตวรรษที่18 แล้วเวลาน้องอยู่บนเกาะ ทั้งท่าเดิน หน้าตา น้องดูบ๊องๆ55555 แบบเวลาช่วงผสมพันธ์ุ เวลาเกี้ยวพาราสี น้องก็จะยกขาไปมา อย่างเช่นนกบู้บี้ตีนฟ้า(Blue-footed booby) ที่เป็นชนิดที่โด่งดังที่สุด
นกบู้บี้ เป็นนกที่อยู่ในวงศ์ Sulidae ในวงศ์นี้จะประกอบไปด้วยนกบู้บี้2 สกุล และนกแกนเน็ต1สกุล โดยจะมีนกบู้บี้ทั้งหมด7ชนิด ซึ่งในประเทศไทยเคยมีรายงานนกบู้บี้มากถึง3ชนิด
ประกอบไปด้วย
นกบู้บี้ตีนแดง Red-footed booby(ที่ผมเคยไปตามหาแล้วไม่เจอ😂)
นกบู้บี้หน้าดำ Masked booby
และนกบู้บี้สีน้ำตาล Brown booby นกบู้บี้ที่จะพูดถึงในบทความนี้
นกบู้บี้เป็นนกทะเล (Pelagic bird) ที่ขนาดค่อนข้างใหญ่ มองเผินๆอาจจะนึกถึงเป็ด แต่จริงๆแล้วน้องไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกันเลย มีปากที่ใหญ่และไม่มีรูจมูก
เอ้า ไม่มีรูจมูกแล้วจะหายใจยังไง5555
คือน้องเป็นนกที่มีพฤติกรรมที่โด่งดังมากๆอย่างนึงคือการพุ่งหลาว (plunge-dives) มันจะหุบปีกและพุ่งจากในอากาศลงไปในน้ำด้วยความเร็วสูงเพื่อจับปลา
คลิบนี้เป็นพฤติกรรม plunge-dives ของนกบู้บี้ตีนสีฟ้า(Blue-footed booby) ที่ผมเจอใน youtube ซึ่งมันอลังการสุดๆ (ข้ามไปดูตอนช่วงวินาทีที่ 0:24ได้เลย)
ซึ่งแน่นอนว่าการที่พุ่งลงไปในน้ำด้วยความเร็วสูง จะต้องเผชิญกับแรงดันน้ำที่มหาศาล ซึ่งถ้ามีรูจมูกจะอันตรายมากๆ
นกพวกนี้เลย”ปิดรูจมูกเดิม”ไป และเปลี่ยนไปใช้ช่องว่างระหว่างปากบนและล่างในการหายใจแทน ช่องนี้ถูกเรียกว่า secondary nostril
จะเห็นว่าตรงปากบนจะมีช่วงที่เป็นรอยหยักเข้าไป นั่นแหละครับ secondary nostril
ทีนี้เรามาพูดถึงนกบู้บี้สีน้ำตาลบ้าง
นกบู้บี้สีน้ำตาล Brown booby
Sula leucogaster
เป็นนกบู้บี้ที่ขนาดกลางๆ(เล็กสุดใน3ชนิดที่พบในไทย แต่มองผ่านๆก็ไม่ค่อยต่างกันมากหรอก) มีความยาวประมาณ64-74cm มีความกว้างปีกประมาณ132-150cm มีลำตัวสีน้ำตาลเข้ม(dark chocolate🤤) ตีนสีเหลืองอ่อนปากสีเหลืองอ่อน และสำหรับตัวผู้จะมีสีออกฟ้าที่บริเวณใบหน้า(ไม่แน่นอน) ท้องสีขาว
สามารถพบได้ในทะเลเปิดหรือตามเกาะเล็กๆต่างๆ แต่มักจะหาอาหารในทะเลเปิด โดยอาหารหลักของมันคือปลานกกระจอก(flying fish) มักชอบบินเลียบน้ำและกระพือปีกถี่ๆเบาๆ การplunge-diveของมัน มักจะพุ่งลงมาแบบเฉียงๆ ต่างจากชนิดอื่นที่ลงมาตรงๆ
©️Bill Bacon จากเกาะคริสต์มาส 10/11/2016
ทีนี้มาพูดถึงนกบู้บี้สีน้ำตาลในไทยกันบ้าง
นกบู้บี้สีน้ำตาล ถูกจัดเป็น very rare non-breeding visitor(นกอพยพนอกฤดูผสมพันธ์ุหายากมาก)
สถานภาพการอนุรักษ์ในระดับโลกคือLC: least concerned (เป็นกังวลน้อย) แต่ในระดับประเทศถูกจัดเป็น CR: critically endangered (ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง)
ถึงแม้ในตอนนี้ นกชนิดนี้จะไม่มีรายงานการทำรังในไทยมานานแล้ว แต่เมื่อปลายศตวรรษที่19 เคยพบบ่อยในทะเลอันดามัน และเคยมีรายงานการวางไข่บนเกาะเล็กๆ นอกชายฝั่งด้านตะวันตกทางภาคใต้ แถมยังเคยมีการทำรังครั้งหนึ่งบนเกาะเล็กๆนอกชายฝั่งจังหวัดนครศรีธรรมราชอีกด้วย
โดยโคโลนีสุดท้ายที่มีการพบเห็นในไทย อยู่ตามเกาะเล็กๆ นอกชายฝั่งสตูล ซึ่งนั่นก็เมื่อประมาณ30ปีที่แล้ว(ผมยังไม่เกิดเลย55555)
ซึ่งสาเหตุหลักที่มันหายไปจากไทย คือการโดนคนเก็บไข่🥲
ส่วนในปัจจุบัน ภัยคุกคามหลักๆของนกชนิดนี้คือการติดเครื่องมือประมง การติดอวน เบ็ดตกปลา เพราะมันต้องพุ่งลงน้ำ(ติดอวน)และจับปลา(ติดเบ็ด)
ส่วนนกบู้บี้สีน้ำตาลตัวนี้ ถูกพบอยู่ที่ท่าเรือแห่งหนึ่งในชลบุรี
ซึ่งน้องน่าจะโดนพายุพัดมา สภาพขนเลยเละเทะมาก555
อุส่าห์เจอกัน มันก็ต้อง selfie นิดนึง55555
ตอนนี้ไม่รู้เหมือนกันครับว่าน้องไปอยู่ที่ใหนแล้ว แต่ก็ขอให้รอดปลอดภัย ไม่หลงทาง….แต่ก็รออยู่นะ55555555
อ้างอิง:
-ขอบคุณข้อมูลจากพี่ป่าน วิชญนันท์ ลิมปรุ่งพัฒนกิจ , อ.สุธี ศุภรัฐวิกร

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา