4 ส.ค. 2022 เวลา 12:00 • ประวัติศาสตร์
ไซปาริสซุส หนุ่มหน้ามนของอะพอลโล
ตำนานไซปาริสซุสคล้ายกับเรื่องของไฮยาซินตุส (Hyacinthus) ที่ถูกตีความว่าสะท้อนประเพณีทางสังคมกรีกโบราณที่ชายมีสัมพันธ์กับเด็กหนุ่ม (pederasty )โดยเป็นความสัมพันธ์ระหว่างเด็กชายมีฐานะเป็นน้องรัก หรือ เอโรเมนอส (eromenos) กับชายหนุ่ม (ซึ่งในที่นี้คือเทพอะพอลโล) ในฐานะพี่ชาย หรือ เอราสเตส (erastēs)
เรื่องมีอยู่ว่าไซปาริสซุส (Cyparissus) เป็นเด็กหนุ่มหน้าตาหมดจด อาศัยอยู่บนเกาะคีออส (Ceos) ในหมู่เกาะซีคลาเดส (Cyclades) ทางตอนใต้ของทะเลเอเจียน ประเทศกรีซ
ความหล่อเหลาของไซปาริสซุสดึงดูดเทพอะพอลโลให้สนใจ จนที่สุดทั้งคู่ก็ได้คบหาเป็นคนรักกัน ต่อมาอะพอลโลมอบกวางลักษณะงดงามตัวหนึ่งให้ไซปาริสซุสเป็นของขวัญ มันกลายเป็นสัตว์เลี้ยงของหนุ่มน้อย และเชื่องจนเขาขึ้นขี่หลังได้สบาย
ระหว่างนั้นอะพอลโลในฐานะพี่ชายจะสอนน้องรักทุกอย่างเกี่ยวกับการล่าสัตว์ซึ่งเป็นพื้นฐานของศิลปะการสงครามสำหรับลูกผู้ชาย โดยมีสนามทดสอบพฤติกรรมเป็นการล่าสัตว์
ทว่า ขณะที่ไซปาริสซุสออกไปร่วมล่าสัตว์ก็บังเอิญขว้างหอกไปถูกกวางตัวนั้นตาย เขาเอาแต่โศกเศร้าเสียใจและโทษตัวเองที่ไม่ดูให้ดีเสียก่อน จนทำให้กวางซึ่งเป็นของขวัญจากคนรักของตนต้องตายลงอย่างน่าเวทนา
ไซปาริสซุสร้องไห้เสียใจที่ทำให้กวางตาย (https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c4/Cyparissus_mg_0159.jpg)
เทพอะพอลโลพยายามปลอบใจ แต่ไซปาริสซุสยืนยันว่าเขาไม่อาจลืมความเศร้านี้ได้ และอยากร้องไห้อย่างนี้ตลอดไป แม้อะพอลโลเตือนว่าการขอเช่นนั้นไม่ใช่เรื่องฉลาด แต่เมื่อคนรักยืนยัน อะพอลโลก็จำต้องยอมทำตามด้วยการเนรมิตหนุ่มน้อยคนนั้นให้กลายเป็นต้นสนไซเปรส (cypress)
ทุกวันนี้หากใช้มีด ขวานหรือของมีคมถากเปลือกต้นสนไซเปรสออกก็จะพบว่ามีน้ำหล่อเลี้ยงไหลออกมาเหมือนน้ำตา
การแปลงร่างอื่นๆ แบบทำนองนี้พบได้ในบทกวีเรื่องMetamorphoses ของ Ovid กวีสมัยโรมัน และยังปรากฏเรื่องทำนองเดียวกันแต่เปลี่ยนตัวละครเป็นชื่ออื่น คือ เซไฟรุส (Zephyrus) และ ซิลวานุส (Silvanus) แทนไซปาริสซุสและเทพอะพอลโล ตามลำดับ
แหล่งข้อมูล
Kereny, K. (1951). The Gods of the Greeks. Thames and Hudson.
Ovid: Books IX through XV. (1978). M. Jones Company.
โฆษณา