นวัตกรรม (Innovation) คืออะไร
เวป sophony.co ได้เล่าเรื่องการสร้างคุณค่าและนวัตกรรมโมเดลธุรกิจ (Business Model Innovation) มาหลายตอน (ถ้ายังไม่เคยอ่าน ไปที่สารบัญได้เลยครับ) จนมีคนถามว่า “นวัตกรรม” ที่ใช้ในนวัตกรรมโมเดลธุรกิจ (Business Model Innovation) มีความหมายเดียวกับคำว่านวัตกรรมทั่วไปไหม หรือจริงๆ แล้วนวัตกรรมคืออะไร วันนี้ชวนมาอ่านเรื่องนวัตกรรมแบบง่ายๆ กันครับ
1. นวัตกรรม (Innovation) คืออะไร
คำว่านวัตกรรม (Innovation) ตัวศัพท์ตรงๆ มาจากภาษาลาตินที่แปลว่า “ทำใหม่” (renew) ซึ่งก็ตรงกับความหมายของมัน แต่คำว่า “ทำใหม่” เป็นเรื่องที่เหมือนจะง่ายและยากในขณะเดียวกัน
เพราะคำว่า “นวัตกรรม” ถูกนำมาใช้เยอะมากในปัจจุบัน และใช้ในหลายบริบท หลายสาขาวิชา หลายอุตสาหกรรม ทำให้คำว่า “ทำใหม่” แต่ละบริบทหรือแต่ละสาขาวิชามีความหมายที่อาจไม่ตรงกัน เช่น
- ●กลุ่มที่เน้นด้านวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี อาจเข้าใจ “นวัตกรรม” ว่า เป็นการใช้เทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อพัฒนาสิ่งใหม่ๆ
- ●กลุ่มที่เน้นด้านธุรกิจการตลาด อาจเข้าใจ “นวัตกรรม” ว่า ต้องเป็นของใหม่ที่ขายได้จริงด้วย (commercialization)
- ●กลุ่มที่เน้นด้านสังคมศาสตร์ อาจเข้าใจ “นวัตกรรม” ว่าต้องเป็นสิ่งใหม่ที่สร้างประโยชน์ให้สังคมด้วย
- ●กลุ่มที่เน้นด้านกลยุทธ์ธุรกิจ อาจเข้าใจ “นวัตกรรม” ว่าเป็นแนวทางการทำธุรกิจใหม่ที่สร้างความสำเร็จให้กับองค์กร
- ●ฯลฯ
ทำให้เมื่อเราพูดถึงนวัตกรรมกับคนที่มีแนวคิดแตกต่างกัน จะเข้าใจไม่ตรงกัน 100%ครับ อย่างไรก็ตาม คำว่านวัตกรรมในหลายบริบทมีจุดเหมือนกันเช่นกัน
2. นวัตกรรม (Innovation) คืออะไร (อีกรอบ)
จากข้อ 1 คำว่า “นวัตกรรม” มีองค์ประกอบดังนี้ครับ
- ●“ใหม่” มีอะไรใหม่ๆ สักอย่างที่แตกต่างจากของเดิม
- ●สิ่งที่ “ใหม่” เอาไปใช้ได้จริงๆ
- ●สิ่งที่ “ใหม่” นั้นเอาไปใช้แล้วสร้างประโยชน์กับใครบางคนได้
เลยขอให้ความหมาย “นวัตกรรม” ไว้ว่า
นวัตกรรม (Innovation) คือ การพัฒนาสิ่งใหม่ที่นำไปใช้ได้จริงและสร้างประโยชน์ได้
3. นวัตกรรม (Innovation) มีกี่แบบ
เมื่อเรารู้ความหมายของนวัตกรรมแล้ว เรามาลองดูว่า “สิ่งใหม่” ที่ว่ามันเป็นอะไรได้บ้าง ดังนี้
- ●นวัตกรรมด้านผลิตภัณฑ์ (Product Innovation) คือการคิดค้นผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ที่จับต้องได้ เช่น ยารักษาโรคมะเร็งแบบใหม่ เครื่องตรวจ DNA ทางน้ำลาย เครื่อง ฯลฯ
- ●นวัตกรรมด้านบริการ (Service Innovation) คือการคิดค้นบริการใหม่ๆ เช่น บริการให้เช่าจักรยานในเมืองโดยจอดที่ไหนก็ได้
- ●นวัตกรรมด้านกระบวนการ (Process Innovation) คือการคิดค้นกระบวนการใหม่ๆ เช่น กระบวนการซื้อสินค้าใหม่ (scan QR) กระบวนการผลิตแบบใหม่ (ใช้หุ่นยนต์ช่วยผลิต) เป็นต้น
- ●นวัตกรรมด้านโมเดลธุรกิจ (Business Model Innovation) คือการคิดค้นโมเดลธุรกิจใหม่ๆ เช่น การให้คนหนึ่งใช้ฟรี อีกคนจ่ายตังค์ (double-side income) เป็นต้น
นอกจากนี้ ยังมีการจัดกลุ่มนวัตกรรมตามหน้าที่ (functional innovation) ได้อีกมากมาย เช่น นวัตกรรมด้านการตลาด นวัตกรรมด้านการผลิต นวัตกรรมด้านการเงิน ฯลฯ
4. นวัตกรรม ต้อง “ใหม่” แค่ไหน ถึงจะเรียกว่านวัตกรรม
หลายคนคิดว่า “นวัตกรรม” ต้องเป็นสิ่งที่ใหม่มาก จึงจะเรียกได้ว่าเป็น “นวัตกรรม” แต่ความเป็นจริงแล้วไม่จำเป็น ถ้าเราใช้เกณฑ์ความ “ใหม่” โดยดูจากความ Wow (ว้าว) หรือที่เรียกว่า Wow Factor เราแบ่งนวัตกรรมออกได้หลายแบบคือ
- ●ถ้าได้ยินคนพูดถึงนวัตกรรมนั้น แล้วรู้สึกว่า Wow มากกกกก โคตรเจ๋ง คิดได้ไง สุดยอด ไม่เคยเห็นมาก่อน อะไรแบบนี้ เราเรียกว่า Wow factor 100% กันไปเลย นวัตกรรมกลุ่มนี้จัดเป็น Radical Innovation หรือ Disruptive Innovation
- ●ถ้าได้ยินคนพูดถึงนวัตกรรมนั้น แล้วรู้สึกว่า Wow มากกกกก โคตรเจ๋ง คิดได้ไง สุดยอด ไม่เคยเห็นมาก่อน อะไรแบบนี้ เราเรียกว่า Wow factor 100% กันไปเลย นวัตกรรมกลุ่มนี้จัดเป็น Radical Innovation หรือ Disruptive Innovation
5. Wow Factor ของนวัตกรรม
จากข้อ 4 เรามีระดับความ Wow อยู่สองฝั่ง
ฝั่งนึงคือโคตรคูล อีกฝั่งก็พอโอเค
ฝั่งนึงคือใหม่มาก อีกฝั่งคือใหม่นิดหน่อย
ฝั่งนึงคือ Radical Innovation อีกฝั่งคือ Incremental Innovation
ที่นี้นวัตกรรมไม่ได้มีอยู่ 2 แบบนี้สุดโต่ง มันอยู่ได้ตรงกลางได้ด้วย ตัวอย่างเช่น
- ●นวัตกรรมอันนี้ก็ใหม่มากๆ ว้าวนะ แต่ไม่ Wow เท่านวัตกรรมอันโน้น ให้ Wow Factor สัก 80% แล้วกัน
- ●นวัตกรรมอันนี้ก็ดูคูลแต่เคยเห็นที่อื่นแล้วนะ แต่ก็เป็นครั้งแรกที่เอามาใช้ในธุรกิจนี้ Wow Factor สัก 50% แล้วกัน
- ●นวัตกรรมอันนี้ดูธรรมดานะ แต่ไอเดียเค้าดี เอาไปขายกับผู้บริโภคกลุ่มนี้ได้ด้วยเหรอ Wow Factor สัก 20% แล้วกัน
- ●ฯลฯ
Wow Factor กับประเภทนวัตกรรม
ดังนั้นนวัตกรรมที่ฟังดูไม่ใหม่มาก ไม่ Wow มาก ก็นับเป็นนวัตกรรมได้
หากเราประเภทนวัตกรรมมาใส่คู่กับตารางความ Wow เราจะจัดกลุ่มได้ว่า นวัตกรรม นี้เป็นกลุ่มไหน ลองทดสอบดูก็ได้ เช่น iPhone รุ่นล่าสุด, การแสกน Scan QR จ่ายเงิน, Netflix, การที่สวนมะม่วงเปิดเป็นสวนท่องเที่ยว ฯลฯ
6. Business Model Innovation ถือว่าเป็นนวัตกรรมไหม
ถือว่าเป็นนวัตกรรมครับ โดยความใหม่ใน Business Model Innovation คือรูปแบบการทำธุรกิจใหม่ ที่ทำได้จริง เกิดประโยชน์ได้จริง เช่น
- ●เปลี่ยนจากการขายสินค้า เป็น ขายบริการ ตัวอย่างบริษัท Michelin ที่เปลี่ยนจากขายยางเป็นเส้นให้บริษัทขนส่ง มาขายบริการดูแลยางให้กับบริษัทขนส่งแทน สร้างกำไรให้โตมหาศาลโดยไม่ต้องคิดผลิตภัณฑ์ยางใหม่เลย
- ●เปลี่ยนจากการขายลูกค้ากลุ่มเดิม ไปขายลูกค้ากลุ่มใหม่ที่บริษัทไม่เคยคิดถึงมาก่อน ตัวอย่างบริษัท Nintendo ที่ขายเกมให้คนไม่ชอบเล่นเกมหาช่องทางสร้างรายได้ช่องทางใหม่ ที่บริษัทไม่เคยมี เช่น สวนส้มที่เคยมีรายได้จากการขายส้มอย่างเดียว แต่เปิดเป็นสวนท่องเที่ยวทำให้ได้เงินค่าท่องเที่ยวเพิ่ม
- ●ฯลฯ
Business Model Innovation อาจฟังดูไม่ใหม่มากเมื่อเทียบกับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ แต่สำหรับนักกลยุทธ์แล้วเราเชื่อว่าสินค้าเหมือนกัน แต่ใช้โมเดลธุรกิจที่แตกต่างกัน ส่งผลต่อความสำเร็จของธุรกิจได้แตกต่างกันมหาศาล การพัฒนาโมเดลธุรกิจใหม่จึงส่งผลต่อความสำเร็จให้ธุรกิจได้ไม่น้อยไปกว่าการคิดนวัตกรรมใหม่ด้านอื่นครับ
แนะนำให้อ่านเพิ่มเติมเรื่อง Business Model Innovation จาก Business Model Innovation คืออะไร
7. สรุป นวัตกรรม (Innovation) คืออะไร
นวัตกรรม (Innovation) คือ การพัฒนาสิ่งใหม่ที่นำไปใช้ได้จริงและสร้างประโยชน์ได้ ถ้าพัฒนาสิ่งใหม่ที่เอาไปใช้ประโยชน์ได้จริง สามารถนับเป็นนวัตกรรมได้หมดครับ จะใหม่มากก็ได้ ไม่ใหม่มากก็ได้ ใช้เทคโนโลยีก็ได้ ไม่ใช้เทคโนโลยีก็ได้ เป็นสินค้าก็ได้ บริการก็ได้ โมเดลธุรกิจก็ได้
63636363636363636363636363
อ่านมาถึงตรงนี้ก็ต้องขอบคุณผู้อ่านทุกคนมาก ถ้าอยากอ่านเรื่องการสร้างคุณค่าและนวัตกรรมโมเดลธุรกิจ (Business Model Innovation) ด้านอื่นๆ เพิ่มเติม สามารถอ่านได้จากหน้าสารบัญ
พบกันใหม่บันทึกหน้าครับ
บทความโดย ดร.โสภณ แย้มกลิ่น
- 2
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
