Blockdit Logo (Mobile)
Business Model Innovation
•
23 ส.ค. 2022 เวลา 13:59 • ธุรกิจ
Business Model ของธุรกิจเกษตร
หลังจากที่เราได้อ่าน ธุรกิจเกษตรคืออะไร กันไปแล้ว ในบันทึกก่อน วันนี้ชวนมาอ่านการอธิบาย “ธุรกิจเกษตร” ด้วย Business Model กันครับ (แนะนำให้อ่าน Business Model คืออะไร ก่อน)
ในบทความ ธุรกิจเกษตรคืออะไร ได้แบ่งกลุ่มธุรกิจเกษตรไว้เป็น 4 ส่วนหลักคือ
  • 1.
    ขายของให้เกษตรกร
  • 2.
    เป็นเกษตรกรเสียเอง
  • 3.
    ซื้อของจากเกษตรกร
  • 4.
    อะไรที่สนับสนุน 3 อันข้างบน
เรามาดูว่าเราใช้ Business Model เพื่ออธิบายธุรกิจเกษตร 3 ส่วนหลัก คือส่วนที่ 1 – 3 ได้อย่างไร
1. Business Model ของธุรกิจเกษตร กลุ่มขายของให้เกษตรกร
ธุรกิจเกษตรกลุ่มแรก คือธุรกิจที่ขายสินค้าและบริการให้เกษตรกร หรือการขายปัจจัยการผลิตให้เกษตรกรนั่นเอง ถ้าเราอธิบายธุรกิจกลุ่มนี้ด้วย Business Model Canvas ธุรกิจเกษตรกลุ่มนี้จะเขียน Business Model ส่วนที่เกี่ยวกับเกษตรกรได้ดังนี้
Business Model ของธุรกิจเกษตรแบบ “ขายของให้เกษตรกร”
  • ●
    Customer Segment เป็นเกษตรกร
  • ●
    Value Proposition เพื่อสร้างคุณค่าให้เกษตรกร
  • ●
    Channel เพื่อส่งมอบคุณค่าให้เกษตรกร
  • ●
    Customer Relationships เพื่อให้เกษตรกรซื้อต่อเนื่อง
  • ●
    Revenue Stream มาจากเกษตรกร
พูดง่ายๆ คือถ้าเรามีกลุ่มลูกค้า (Customer Segment) เป็นเกษตรกร จะส่งผลให้ Business Model ส่วนที่เกี่ยวข้องกับลูกค้าเกี่ยวข้องกับเกษตรกรไปด้วย ถือว่าเราทำธุรกิจเกษตรในกลุ่มขายของให้เกษตรกร กลุ่มนี้
2. Business Model ของธุรกิจเกษตร กลุ่มเป็นเกษตรกรเสียเอง
ธุรกิจเกษตรกลุ่มที่สอง คือธุรกิจเกษตรที่เราเป็นเกษตรกรเสียเอง เราผลิตสินค้าเกษตร เช่น เราอยากปลูกอะไรสักอย่างในที่ดินของครอบครัว หรือปลูกผักด้วยระบบ Smart farm ในสวนหลังบ้านเพื่อขายคนในหมู่บ้าน เป็นต้น เราจะรู้ว่าเราทำธุรกิจเกษตรกลุ่มนี้ เมื่อเขียน Business Model แล้ว
Business Model ของธุรกิจเกษตรแบบ “เป็นเกษตรกรเสียเอง”
  • ■
    Customer Segment เป็นลูกค้ากลุ่มผู้บริโภคทั่วไป ที่ไม่ใช่เกษตรกร
  • ■
    Value Proposition ของเรามาจากสินค้าเกษตรที่เราผลิตเพื่อส่งมอบให้กับผู้บริโภค
  • ■
    Key Resources ของเราเป็นทรัพยากรเกี่ยวเนื่องกับผลิตสินค้าเกษตร
  • ■
    Key Activities ของเราเป็นกิจกรรมเกี่ยวเนื่องกับผลิตสินค้าเกษตร
  • ■
    Cost Structures ของเรามาจากการผลิตสินค้าเกษตร
จุดสังเกตคือถ้าเราทำธุรกิจเกษตรกลุ่มนี้ เราเป็นคน “ออกแบบคุณค่า” (Design Value Proposition) ให้สินค้าของธุรกิจเราที่เป็นสินค้าเกษตร ส่งผลให้กิจกรรมต่างๆ ภายในองค์กรที่เกี่ยวเนื่องกับ Value Proposition เช่น Key Resources และ Key Activities จะเกี่ยวข้องกับการผลิตสินค้าเกษตรไปด้วย
3. Business Model ของธุรกิจเกษตร กลุ่มซื้อของจากเกษตรกร
ธุรกิจเกษตรกลุ่มที่สาม คือธุรกิจที่มีเกษตรกรอยู่ใน Supply Chain ของเรา คนที่ทำธุรกิจเกษตรกลุ่มนี้อาจเป็นผู้รวบรวมแบบง่ายๆ ไปซื้อของจากหน้าฟาร์มมาส่งต่อร้านในตลาดใหญ่ หรือเป็น Agribusiness Startup ที่เน้น demand – supply matching เช่น Freshket หรือ เป็นผู้แปรรูปสินค้าเกษตร เป็นคนซื้อสินค้าเกษตรไปส่งออก ก็นับรวมอยู่ในกลุ่มนี้
ในทางทฤษฏีธุรกิจเกษตร มีการแบ่งกลุ่มธุรกิจเกษตรกลุ่มนี้ออกเป็นกลุ่มย่อยอีก เช่น ธุรกิจเกษตรกลุ่มผู้จัดหา กลุ่มแปรรูป กลุ่มจัดจำหน่าย กลุ่มส่งออก เป็นต้น แต่ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มไหน จะมีลักษณะเหมือนกันเมื่อเขียน Business Model คือ
Business Model ของธุรกิจเกษตรแบบ “ซื้อของจากเกษตรกร”
  • ■
    Key Resources มีทรัพยากรที่เกี่ยวเนื่องกับเกษตรกร แต่ไม่ได้เป็นคนผลิตเอง
  • ■
    Key Activities มีกิจกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับเกษตรกร เช่น การหาเกษตรกรเข้าเครือข่าย แต่ไม่ได้เป็นคนผลิตเอง
  • ■
    Key Partnership มีเกษตรกรเป็นหนึ่งในพันธมิตรหลัก
  • ■
    Cost Structures มีส่วนเกี่ยวข้องกับการซื้อสินค้าจากเกษตรกร แต่ไม่ใช่ต้นทุนที่มาจากการผลิตสินค้าเกษตรด้วยตนเอง
จะสังเกตว่าธุรกิจเกษตรกลุ่มนี้จะไม่ผลิตสินค้าเกษตรโดยตรงใน Business Model แต่จะเป็นกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการซื้อสินค้าเกษตรจากเกษตรกรเป็นหลัก
4. ทำไมต้องใช้ Business Model อธิบายธุรกิจเกษตร
ถ้าจำกันได้ Business Model คือเครื่องมือที่ใช้อธิบายว่า “เราทำธุรกิจยังไงด้วยวิธีง่ายๆ” ไงครับ เราเลยนำ Business Model มาอธิบายรูปแบบการทำธุรกิจเกษตรแบบง่ายๆ กัน
Business Model คือเครื่องมือที่ใช้อธิบายว่า “เราทำธุรกิจยังไงด้วยวิธีง่ายๆ”
นอกจากนี้การอธิบายธุรกิจเกษตรด้วย Business Model ยังช่วยให้เรามองเห็นโอกาสในการพัฒนาธุรกิจเกษตรต่อได้ เช่น การใช้ Business Model Innovation ในการสร้างคุณค่าให้ธุรกิจเกษตร ไว้ค่อยคุยกันในบันทึกถัดๆ ไปครับ
63636363636363636363636363
อ่านมาถึงตรงนี้ก็ต้องขอบคุณผู้อ่านทุกคนมาก ถ้าอยากอ่านเรื่องธุรกิจเกษตรต่อ รวมไปถึงการสร้างคุณค่า (Value Proposition Design) และนวัตกรรมโมเดลธุรกิจ (Business Model Innovation) เพิ่มเติม สามารถอ่านได้จากหน้าสารบัญ
พบกันใหม่บันทึกหน้าครับ
บทความโดย ดร.โสภณ แย้มกลิ่น

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา