[Bnomics] ประวัติศาสตร์จะซ้ำรอย? เมื่อเงินเฟ้อสหราชอาณาจักรพุ่งทะลุ 10% สถานการณ์เงินเฟ้อของสหราชอาณาจักร (UK) ที่สูงทะลุ 10% กำลังหลอกหลอนผู้คนให้หวนนึกย้อนกลับไปตอนช่วงทศวรรษที่ 1970 อีกครั้ง

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

Bnomics

•

10 ก.ย. 2022 เวลา 12:19 • ประวัติศาสตร์

ประวัติศาสตร์จะซ้ำรอย? เมื่อเงินเฟ้อสหราชอาณาจักรพุ่งทะลุ 10%

สถานการณ์เงินเฟ้อของสหราชอาณาจักร (UK) ที่สูงทะลุ 10%

กำลังหลอกหลอนผู้คนให้หวนนึกย้อนกลับไปตอนช่วงทศวรรษที่ 1970 อีกครั้ง

ตอนนั้น ประเทศเจอกับปัญหาราคาพลังงานสูง ซึ่งเกิดมาจากการคว่ำบาตรไม่ส่งออกน้ำมันของประเทศตะวันออกกลาง

มาตอนนี้กลายมาเป็นประเทศในทวีปยุโรปเองอย่างรัสเซียที่งดส่งออกพลังงาน

แต่ผลลัพธ์เมื่อดูแบบผิวเผินก็สะท้อนออกมาเหมือนกัน คือ ราคาพลังงานที่สูงส่งต่อมาสู่อัตราเงินเฟ้อที่สูง กัดกร่อนอำนาจการซื้อของผู้คน

แต่ในรายละเอียด เงินเฟ้อครั้งนั้นก็มีส่วนที่แตกต่างกับเงินเฟ้อครั้งนี้เช่นกัน ซึ่งทั้งหมดนี้จะเป็นสิ่งที่เราจะยกมาเล่ากันในบทความ

📌 ปัญหาเงินเฟ้อตอนนี้ต่างกับตอนนั้น

เงินเฟ้อในเดือนล่าสุดของ UK ประกาศออกมาอยู่ที่ 10.1% สูงที่สุดในรอบ 40 ปี

ครั้งสุดท้ายที่เงินเฟ้อสูงขนาดนี้ ต้องย้อนกลับไปถึงตอนยุค 1970-1980 ต้นๆ

ในตอนนั้น เงินเฟ้อ UK เฉลี่ยทั้งปีสูงสุดเคยขึ้นไปสู่ระดับ 25% ในปี 1975

เงินเฟ้อทั้งสองครั้งเกิดมาจากปัญหาความขัดแย้งระหว่างประเทศ

จนนำมาซึ่งการแบนส่งออกพลังงานมาที่ UK ครั้งแรกเกิดมาจากตะวันออกกลางและครั้งล่าสุดที่เกิดขึ้นตอนนี้ เกิดมาจากรัสเซียอย่างที่เรารู้กัน

ปัญหาเงินเฟ้อเป็นปัญหาใหญ่ที่ส่งผลกระทบต่อค่าครองชีพของผู้คน

ส่งผลไปทั้งภาคการเงินและความเชื่อมั่นของรัฐบาล เป็นปัญหาที่กระทบกับทุกคนอย่างแท้จริง

อย่างไรก็ดี ปัญหาเงินเฟ้อในตอนยุค 1970 นั้นมีความแตกต่างจาก

ปัญหาเงินเฟ้อในปัจจุบันอย่างน้อย 2 ประการ

ความแตกต่างประการแรก คือ ประเทศ UK ในตอนช่วงปี 1970 มีโครงสร้างสหภาพแรงงานที่แข็งแกร่งมาก ซึ่งมีส่วนสำคัญให้แรงงานมีอำนาจต่อรองกำหนดค่าจ้างแรงงานในประเทศ

โดยในช่วงนั้น มีแรงงานมากกว่า 50% ของประเทศที่อยู่ภายใต้สหภาพแรงงาน

สหภาพแรงงานทุกสหภาพมีบทบาทซ้ำเติมเงินเฟ้อผ่านการขอขึ้นค่าจ้างหลังจากที่ข้าวของแพงจากเงินเฟ้อ

แต่ปัญหาก็คงจะไม่รุนแรงมาก ถ้าไม่มี “สหภาพแรงงานถ่านหิน”

รวมอยู่ในนั้นด้วย

เพราะเมื่อพวกเขาขอขึ้นจ้างแรงงานและไม่ประสบผล ก็เลยตามมาด้วยการสไตร์คหยุดงาน ซึ่งมาซ้ำเติมปัญหาราคาพลังงานในประเทศมากขึ้นไปอีก

ทำให้ตอนนั้นต้องออกนโยบายการทำงานสามวันต่อสัปดาห์ในปี 1974

(The Three Day Working Day) โดย Edward Heath

และก็มีการตัดไฟตามช่วงเวลา เพื่อให้มีไฟฟ้าพอใช้ได้ในประเทศ

ความแตกต่างประการที่สอง คือ ธนาคารกลางอังกฤษมีอิสระจากภาครัฐ และมีกรอบเป้าหมายในการจัดการเงินเฟ้อที่ชัดเจนกว่าเดิมมากแล้ว

ตามทฤษฎีแล้ว ความเป็นอิสระและกรอบเงินเฟ้อที่ชัดเจนของธนาคารกลางจะช่วยถ่วงดุลไม่ให้ผู้คนและธุรกิจปรับขึ้นราคามากจนเกินไปในช่วงที่เกิดเงินเฟ้อ

เพราะยิ่งมีการปรับราคามากขึ้น ธนาคารกลางก็จะยิ่งปรับอัตราดอกเบี้ยนโยบายสูงขึ้นไปอีก

กลายเป็นว่า การปรับขึ้นค่าจ้างหรือราคาของแรงงานหรือธุรกิจนั้น

ก็จะไม่ได้ทำให้ได้กำไรมากขึ้น เพราะถูกเบียดบังจากดอกเบี้ยที่สูงขึ้นนั่นเอง

📌 การเข้ามารับงานยาก Liz Truss จะเหมือนกับสมัย Thatcher หรือไม่?

ปัญหาเงินเฟ้อสมัยในยุค 70 มาถูกแก้ไขในยุคของ Thatcher ในช่วงต้นยุค 80 นั่น ผ่านการดำเนินนโยบายอย่างแข็งกร้าวต่อสหภาพแรงงาน การขึ้นดอกเบี้ยนโยบายไปสูงและการลดรายจ่ายของรัฐบาล เพื่อจัดการเงินเฟ้อ

ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่เคยเกิดขึ้นในยุคของนายกรัฐมนตรีก่อนหน้า

หลายคนจึงเปรียบเทียบกันว่า การเข้ามารับตำแหน่งของ Liz Truss คลับคล้ายกับการเข้ารับตำแหน่งของ Margaret Thatcher ที่ต้องเข้ามาจัดการปัญหาเงินเฟ้อที่สูงเช่นกัน

แต่เบื้องต้นนี้นโยบายที่ออกมาในรัฐบาล Liz Truss เป็นสิ่งที่เราไม่เคยเห็นในยุคสมัยของคุณ Thatcher เลยสักครั้ง นโยบายนั้นคือ “การอุดหนุนราคาพลังงาน”

เพราะทางคุณ Thatcher นั้นเป็นคนที่เชื่อในเรื่องของตลาดเสรี การอุดหนุนแบบนี้ในมุมมองของเธอคงเป็นเหมือนรัฐสวัสดิการ ที่ Thatcher มองว่า ไม่ใช่แนวคิดที่เหมาะสม

ซึ่งที่ Liz Truss เลือกทำแบบนี้ น่าจะมาจากบทเรียนสำคัญที่เกิดขึ้นในสมัยนั้น ที่มีผู้คนจำนวนมากไม่พอใจนโยบายของ Thatcher ที่ทำให้พวกเขาต้องตกงาน จากสภาวะวิกฤติถดถอย

แต่ส่วนบทเรียนที่ดีที่นำมา ก็คือ การเตรียมตัวปรับขึ้นดอกเบี้ยนโยบาย ที่รัฐบาลไม่ไปแทรกแซงธนาคารกลางอีกต่อไป

ซึ่งการเลือกทางเดินนี้ ก็น่าจะเป็นการช่วยผ่อนคลายค่าครองชีพของประชาชน ในสภาวะที่เศรษฐกิจเข้าสู่ช่วงถดถอย

แต่ข้อเสียที่สำคัญที่จะตามมา คือ ภาระค่าใช้จ่ายของรัฐบาล ที่จะต้องก่อหนี้มากขึ้น ยิ่งในช่วงที่ดอกเบี้ยต้องปรับตัวสูงขึ้นแบบนี้ ก็จะยิ่งส่งผลต่อความสามารถของประเทศต่อไปในอนาคตระยะยาว

และวิธีการอุดหนุนเช่นนี้ ก็ไม่ใช่วิธีการแก้ไขปัญหาอย่างถาวร ถ้าราคาพลังงานไม่ปรับลงมาทีหลัง การใช้จ่ายงบประมาณส่วนนี้ก็จะช่วยบรรเทาได้แค่ระยะสั้นๆ เท่านั้น

ซึ่งการบริหารแหล่งพลังงานในอนาคต เป็นงานสำคัญที่จะตัดสินอนาคตทางการเมืองของ Liz Truss ต่อไป...

ผู้เขียน : ณัฐนันท์ รำเพย Economist, Bnomics

ภาพประกอบ : จินดาวรรณ อรรถมานะ Graphic Designer, Bnomics

▶️ ติดตามช่องทางของ Bnomics ได้ที่

Website : https://www.bnomics.co

Facebook : https://www.facebook.com/Bnomics.co

Blockdit : https://www.blockdit.com/bnomics

Line OA : @Bnomics https://bit.ly/3eYkTJC

Youtube : https://www.youtube.com/bnomics

Twitter : https://twitter.com/bnomics_co

Bnomics - Bangkok Bank Economics

'Be an Economist for Everyone'