อคติเท่าที่มีของข้อมูล Availability Bias
เลนส์ที่ส่องให้เห็นโลก
"โยฮันเนสเบิร์กน่ะปลอดภัย ฉันรู้จักคนที่อยู่ที่เมืองนั้น
และไม่เคยมีปัญหาเรื่องอาชญากรรมเลย"
"สูบบุหรี่ก็ไม่ได้แย่นะ ลุงฉันสูบมา 50 ปีแล้ว แล้วก็ยังมีชีวิตอยู่ดี"
มนุษย์เราห่วยได้ฉาวโฉ่มากด้านการคิดอย่างมีสถิติ
แม้ว่าพวกเราจะมีการศึกษาก็ตาม
เราสร้างภาพของโลกนี้ขึ้นมาจากตัวอย่างที่หาได้ง่ายที่สุดในหัวของเรา
ซึ่งมันก็เป็นเหตุเป็นผล และก็ไม่ลงรอยกับความเป็นจริงด้วย
เรามักใช้คำพูดเหล่านี้เพื่อพิสูจน์บางอย่าง
แต่ผลปรากฎว่าเราไม่ได้กำลังพิสูจน์อะไรอยู่เลย
เมื่อเรามีคำพูดแบบที่ว่า เราได้พ่ายแพ้ให้กับอคติเท่าที่มีของข้อมูลแล้ว
ข่าวเครื่องบินตกมันนึกถึงได้ง่ายกว่า
ข่าวเครื่องบินถึงที่หมายปลอดภัยนึกได้ได้ยากกว่า
อคติเท่าที่มีของข้อมูลนำไปสู่ความกลัวที่ไม่มีเหตุของการขึ้นเครื่องบิน
ข่าวฉลามงับคนสัปดาห์ที่แล้วนึกถึงได้ง่ายกว่า
การว่ายน้ำอย่างปลอดภัยในทะเลนึกถึงได้ยากกว่า
อคติเท่าที่มีของข้อมูลนำไปสู่ความกลัวที่ไม่มีเหตุผลของการโดนฉลามจู่โจม
พวกเราคาดการณ์ความเป็นไปได้ที่จะเกิดบางอย่างขึ้น
จากข้อมูลที่อยู่ใกล้ตัวและเพรียบพร้อมมากที่สุดในความทรงจำของเรา
แม้จะมีข้อมูลเป็นก้อนขนาดใหญ่
แต่ข้อมูลที่เรามีในหัวมีขนาดเล็กนิดเดียวในก้อนขนาดใหญ่นั้น
ซึ่งอาจจะเป็น
บางอย่างที่เพิ่งเห็นไปไม่นาน
บางอย่างที่เจอในข่าว
บางอย่างที่เป็นเรื่องแย่ ๆ หรือ
บางอย่างที่สุดโต่ง
ลองมาดูตัวอย่างเช่น
มีโอกาศอยู่ที่หนึ่งในล้านที่จะถูกฉลามจู่โจมใส่ในออสเตรเลีย
และลองนึกภาพตามว่านี่คือความเสี่ยงที่คุณสัมผัสได้
คุณเจอข่าวฉลามจู่โจมคนที่ไหนสักที่ในออสเตรเลีย ซึ่งคุณไม่เคยได้ยินมาก่อน (คุณจะเริ่มรู้สึกว่ามันเสี่ยงขึ้น)
คุณได้ยินเรื่องฉลามจู่โจมคนในรัฐหรืออำเภอที่คุณอยู่ (เริ่มรู้สึกสงสัย)
ลูกพี่ลูกน้องของเพื่อนของคุณคนหนึ่งบอกว่า ลุงของเขาถูกฉลามจู่โจมสัปดาห์ที่แล้ว (เริ่มกังวลหนักขึ้น)
คนในครอบครัวคุณถูกฉลามจู่โจมสัปดาห์ที่แล้ว (เริ่มหวาดกลัวแล้ว)
ยิ่งคุณอยู่ใกล้ข้อมูลที่ใกล้ตัวเรามากเท่าไหร่
ยิ่งรู้สึกถึงความเสี่ยงได้มากเท่านั้น
ข้อเท็จจริงและสถิติก็ยังคงเหมือนเดิม
แต่ข้อมูลที่มีให้เราใกล้ที่สุดนั้นเปลี่ยนแปลงการตัดสินใจของเรา
อคติเท่าที่มีของข้อมูลทำให้เราใช้ชีวิตผ่านตารางความเสี่ยงในหัวของเรา ในแบบที่ไม่ค่อยแม่นยำนัก
เราประเมินความเสี่ยงของการเกิดเหตุเครื่องบินตกหรืออุบัติเหตุรถชน หรือการก่อการร้ายสูงเกินไป
แต่เราประเมินความเสี่ยงจากการเสียชีวิตด้วยมะเร็งหรือเบาหวานน้อยเกินไป
[แปลวันละหน่อย] Day 16
21 กับดักความคิด: สูตรสำเร็จเรื่องความคิดที่มีข้อผิดพลาด
วีดีโอจาก Escaping Ordinary (B.C Marx) - Jan 19, 2023
จาก Youtube
21 Mind Traps : The Ultimate Guide to your most common Thinking errors (Part II)
TT: 11:35 - 12:10
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
