บทความ Blockdit ตอน ทฤษฎีพระเยซูมิได้สิ้นพระชนม์บนกางเขน และไปอยู่ที่อินเดีย
(หมายเหตุ บทความนี้นำเสนอทฤษฎีเกี่ยวกับศาสนาคริสต์ที่สวนทางกับคัมภีร์ไบเบิล นำมาเล่าเพื่อเปิดโลกทัศน์และมุมมองทางประวัติศาสตร์เท่านั้น พึงอ่านแบบวิเคราะห์และใช้วิจารณญาณ)
ผมโตมาในโรงเรียนคริสต์ เรียนศาสนาคริสต์มาแต่เด็ก นอกจากนี้ยังเรียนคำสอนศาสนาคริสต์จนจบได้รับประกาศนียบัตรของคณะเซเวนธ์เดย์แอดเวนตีส กรุงเทพฯ จึงคุ้นเคยกับประวัติของพระเยซูดี
ทว่ามีสองคำถามที่โรงเรียนและตำราคริสต์ไม่ได้สอน
คำถามที่หนึ่งคือ ไบเบิลไม่บันทึกรายละเอียดชีวิตช่วงอายุ 12-29 ปีของพระเยซูเลย แต่บันทึกชีวิตที่เหลืออย่างละเอียด เราไม่รู้แน่นอนว่าช่วงนั้นพระเยซูทำอะไร ที่ไหน
คำถามที่สอง หลังจากพระเยซูถูกตรึงกางเขนสิ้นพระชนม์สามวัน ก็ทรงฟื้นขึ้นจากความตาย แล้วเสด็จขึ้นสู่สวรรค์ คล้ายๆ กับเรื่องปาฏิหาริย์ในศาสนาอื่นๆ เช่น ทางพุทธก็มีเรื่องพระพุทธเจ้าประสูติแล้วเดินได้เจ็ดก้าว เป็นต้น หากเราตัดเรื่องอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์ พระเยซูไม่ตายบนไม้กางเขน ทรงหายไปที่ใด
ประวัติของพระเยซูแทบทั้งหมดที่เรารู้มาจากงานเขียนที่เรียกว่า gospel (คำสอนหรือบางทีแปลตรงคำว่า ข่าวดี) สี่ฉบับในไบเบิลฉบับ New Testament ได้แก่ Matthew, Mark, Luke และ John เชื่อว่าเขียนขึ้นระหว่าง ค.ศ. 66-110
งาน gospel ของ Mark เป็นฉบับแรก ต่อมาก็มีฉบับ Matthew และ Luke และฉบับ John
เราไม่รู้แน่ว่าคนแต่ง gospel ฉบับต่างๆ เป็นใคร แต่เชื่อว่าน่าจะเป็นคนที่ใกล้ชิดกับพระเยซู หรือสาวกของพระเยซู
Gospel of Mark เขียนโดย John Mark คนสนิทของปีเตอร์ สาวกของพระเยซู ราว ค.ศ. 60-75
ต่อด้วย Gospel of Matthew (ค.ศ. 65-85) เขียนโดย Matthew ศิษย์คนหนึ่งของพระเยซู และหรือคนอื่นๆ
Gospel of Luke (ค.ศ. 65-95) เขียนโดยเพื่อนคนหนึ่งของพอล
และ Gospel of John (ค.ศ. 75-100) เขียนโดย John ศิษย์คนหนึ่งของพระเยซู และหรือคนอื่นๆ
นักประวัติศาสตร์ตอบไม่ได้ว่า ผู้เขียน gospel เหล่านี้ ตั้งใจเขียนงานในรูปประวัติศาสตร์ นิยาย ตำนาน หรือชีวประวัติ หรือเป็นส่วนผสมกัน จึงตอบไม่ได้ว่าจำเป็นต้องมีการตีความท่อนใดท่อนหนึ่งหรือไม่ และเราถือมันเป็นบันทึกประวัติศาสตร์จริงๆ ได้แค่ไหน
จาก Gospels of Luke และ Gospels of Matthew พระเยซูเกิดที่เมืองเบธเลเฮม ครอบครัวเป็นชาวยิว
เรารู้แค่ประวัติตอนเกิด แล้วเรื่องก็ตัดไปที่ตอนพระเยซูอายุ 30 ทำพิธีแบพไทซ์ที่แม่น้ำจอร์แดนโดย John the Baptist หลังจากนั้นก็เผยแผ่ธรรม
คัมภีร์ไบเบิลไม่ได้ให้รายละเอียดชีวิตของพระเยซูช่วงวัย 12 จนถึง 29 ขณะที่ช่วงชีวิตตั้งแต่นั้นมาจนสิ้นพระชนม์ได้รับบันทึกละเอียด
Luke 2:52 ให้รายละเอียดแค่ว่า หลังจากอายุ 12 พระเยซูทรง พัฒนาฉลาดปราดเปรื่อง เป็นที่โปรดปรานของพระเจ้าและมนุษย์
จุดหนึ่งที่น่าสนใจคือ สำหรับยิว อายุ 13 มีความหมายพิเศษ 13 คือพิธี Bar Mitzvah ฉลองเด็กยิวสู่วัยผู้ใหญ่และมีความรับผิดชอบ ส่วนเลขอายุ 30 คือวัยที่เป็นนักบวชได้
ชาวคริสต์ส่วนมากตีความ Mark 6:3 และ Matthew 13:55 ว่าพระเยซูทรงเป็นช่างไม้ในช่วงนั้น ซึ่งเป็นเรื่องที่สมเหตุสมผลเพราะประวัติศาสตร์ช่วงนั้นชี้ว่ามีงานก่อสร้างพื้นที่ Sepphoris ต้องการคนงานจำนวนมาก พระเยซูอาจทำงานที่ Sepphoris (* Sepphoris อยู่ใน Galilee ใกล้เมืองนาซาเรธ เชื่อว่าเป็นที่เกิดของพระนางแมรี มารดาพระเยซู)
ช่วงที่ไม่มีรายละเอียดของพระเยซูมักเรียกว่า The lost years, the silent years หรือ the missing years
จนกระทั่งถึงศตวรรษที่ 19-20 มีทฤษฎีหนึ่งผุดขึ้นมาว่า ช่วง The lost years พระเยซูไม่ได้อยู่ที่กาลิลี พระองค์อยู่ที่อินเดีย
หลังจากพิธีแบพไทซ์ที่แม่น้ำจอร์แดน พระเยซูทรงมีสาวกเอกสิบสองคน แล้วสั่งสอนธรรมไปทั่วแผ่นดิน รักษาโรค กิตติศัพท์เลื่องลือไปทั่ว จนพวกยิวคิดกำจัด และทำสำเร็จโดยรับความช่วยเหลือจากสาวกทรยศ ยูดาส
gospels ทั้งสี่ฉบับเขียนตรงกันว่า พระเยซูกินอาหารมื้อสุดท้ายร่วมกับสาวกทั้งสิบสองที่เมืองเยรูซาเล็ม เรียกว่า The Last Supper หลังจากนั้นก็ถูกจับ โดยยูดาสพาพวกทหารมา แล้วตรงไปจูบพระเยซู เป็นการชี้ตัวทางอ้อม พระเยซูขึ้นศาล ถูกพิพากษาให้ประหารโดยตรึงบนกางเขน
หลังคำตัดสิน พระเยซูทรงแบกไม้กางเขนไปที่หลักประหาร ทรงถูกโบยตีก่อนตรึงที่กางเขนพร้อมกับโจรสองคน กระหนาบซ้ายขวา
ทหารโรมันตีขานักโทษทั้งสองหัก เพื่อเร่งให้ตายเร็วขึ้น แต่ไม่หักขาพระเยซู เพราะเห็นว่าตายแล้ว (John 19:33)
ทหารคนหนึ่งแทงหอกใส่สีข้างของพระเยซู โลหิตและน้ำไหลออกมา แล้วสิ้นพระชนม์
หลังจากสิ้นชีพบนไม้กางเขน โจเซฟแห่งอริมาเธีย ขออนุญาตเจ้าเมืองเคลื่อนย้ายศพไปฝัง เมื่อได้รับอนุญาต ก็ย้ายศพลงมา ห่อหุ้มด้วยผ้าขาวสะอาด ฝังในสุสานใหม่ ปิดปากถ้ำไว้แน่นหนา เจ้าเมืองเกรงว่าสานุศิษย์อาจไปขโมยพระศพ ก็ส่งทหารไปเฝ้า
ผ่านไปสามวัน นางแมรี แมกดาลีน ไปที่สุสานและพบว่ามันว่างเปล่า
Matthew 28 เขียนว่าเวลานั้นมีทหารยามเฝ้าหน้าสุสาน เทวดาลอยลงมาจากสวรรค์และเปิดสุสาน ทหารยามเป็นลมไปด้วยความกลัว พระเยซูทรงปรากฏกายต่อหน้านางแมรี แมกดาลีน และ แมรีอีกคนหนึ่ง เมื่อพวกเขามาเยี่ยมสุสาน
Matthew 27:51-54 เขียนว่าเกิดแผ่นดินไหวที่ทำให้สุสานแตกเปิดออก ทหารโรมันคนหนึ่งตกใจ กล่าวว่าพระเยซูเป็นบุตรของพระเจ้า
ฉบับ John ก็เขียนคล้ายกัน แต่เพิ่มว่าปีเตอร์และสานุศิษย์ก็อยู่ที่นั่นด้วย และทรงสอนศิษย์ให้อภัย
พระเยซูทรงประทับอยู่กับเหล่าสาวกเป็นเวลา 40 วัน ก็เสด็จขึ้นสวรรค์ต่อหน้าสานุศิษย์ ใน Luke 24:50-53 พูดเรื่องพระเยซูเสด็จขึ้นสู่สวรรค์ว่า ทรงถูกยกลอยขึ้น เมฆก้อนหนึ่งพาพระองค์ไปจากสายตาของพวกเขา
วันตรึงกางเขนเรียกว่า Good Friday วันคืนชีพเรียก Easter Sunday
แทบทุกศาสนามีเรื่องอัศจรรย์ทำนองนี้ เราจะหมายความตรงคำ หรืออ่านมันในเชิงสัญลักษณ์ หรือตีความ ก็ขึ้นกับว่าเรามองมุมไหน
ในกรณีการฟื้นคืนชีพของพระเยซู หากเรามองมันในเชิงสัญลักษณ์ การฟื้นคืนชีพก็อาจหมายถึงความหวังของมนุษยชาติ หรือการเกิดใหม่ของสิ่งดีๆ
เนื่องจากบทความนี้มองในบริบทของประวัติศาสตร์อย่างเดียว เราจะตัดเรื่องปาฏิหาริย์ออกไป แล้วตั้งคำถามว่าเกิดอะไรขึ้นจริงๆ ได้บ้าง
กรณี 1 พระเยซูตาย (และถูกฝัง)
กรณี 2 พระเยซูไม่ตาย (เพราะที่ฝังศพว่างเปล่า)
ข้อ 1 จบในตัวมันเอง สำหรับข้อ 2 มีความเป็นไปได้แค่ไหนที่พระเยซูไม่ตายจากการถูกตรึงกางเขน
คำตอบคือมีความเป็นไปได้มากพอสมควร เพราะมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ว่ามีคนจำนวนหนึ่งไม่ตายจากการถูกตรึงบนไม้กางเขน
คัมภีร์ไบเบิลบันทึกว่าการตรึงพระเยซูบนไม้กางเขนเกิดขึ้นตอนเช้า สิ้นพระชนม์ในเวลาบ่าย กินเวลาราวสามชั่วโมง เวลาสามชั่วโมงไม่น่ายาวพอให้ตาย
ก็เป็นที่มาของทฤษฎีสมคบคิดมากมาย หลายทฤษฎีเห็นว่า ในเมื่อพระเยซูยังไม่ตาย ไม่ปรากฏตัวในโลกในตำนานคริสต์ใดๆ อีก ก็สมเหตุผลว่าพระเยซูหนีไปจากอาณาจักรโรมัน เพราะถ้าอยู่ต่อก็จะถูกพวกโรมันจับฆ่าอีก
ถ้าเช่นนั้นจะหนีไปไหน?
เวลานั้นอาณาจักรโรมันยิ่งใหญ่ หากจะหนี ก็ต้องหนีไปทางตะวันออกเท่านั้น ซึ่งไม่อยู่ในอิทธิพลของโรม ก็คือเปอร์เซียและอินเดีย
เส้นทางหนีทางที่เป็นไปได้มากที่สุดคือเดินทางจากเยรูซาเล็ม ผ่านเมืองนิซิบิส (Nisibis เมืองในตุรกีปัจจุบัน) ผ่านเปอร์เซีย ไปถึงแอฟกานิสถาน ที่นั่นมีกลุ่มชาวอิสราเอลที่ตั้งรกรากอยู่มาหลายศตวรรณแล้ว จากนั้นน่าจะเดินทางต่อไปที่แคชเมียร์ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีพวกอิสราเอลตั้งรกรากเช่นกัน
ในช่วงปี 1946 และ 1956 มีการค้นพบเอกสารโบราณที่เรียกว่าม้วนจารึกเดดซี (Dead Sea Scrolls) ณ ถ้ำ Qumran ในดินแดนปาเลสไตน์ ใกล้เวสต์ แบงก์ ทางตอนเหนือของทะเลเดดซี อายุเอกสารโบราณนี้ประมาณช่วงเดียวกับพระเยซู เขียนด้วยภาษาฮีบรูและอาหรับ
ม้วนจารึกเดดซีเป็นหลักฐานสำคัญชิ้นหนึ่ง ให้ข้อมูลเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ศาสนา ภาษา เรื่องเกี่ยวกับคริสต์ที่ไม่ปรากฏในไบเบิล
ข้อมูลจากม้วนจารึกเดดซีทำให้เกิดทฤษฎีต่างๆ โผล่ขึ้นมา เช่น พระเยซูเคยศึกษากับสำนักยิว Essenes บ้างว่าทรงเกี่ยวข้องกับพวก Pharisees (ปรัชญายิวอีกสายหนึ่ง)
บ้างก็เชื่อว่าพระเยซูอยู่ที่อังกฤษในช่วงนั้น
แต่ที่ไปไกลที่สุดคือทฤษฎีที่ว่าพระเยซูไปที่อินเดีย
และทฤษฎีที่ว่าไม่เพียงแต่พระเยซูไปอินเดียหลังการตรึงกางเขน แต่ยังเคยไปอินเดียมาก่อนสมัยเด็กในช่วง The lost years
ใช่ The lost years มีความหมายทั้งก่อนและหลังการตรึงกางเขน
คนแรกที่เสนอแนวคิดนี้คือชาวยิวชื่อ นิโคลาส โนโทวิทช์ (Nicolas Notovitch หรือ Nikolai Aleksandrovich Notovich) เขาอ้างว่าในปี 1887 เขาไปเยือนวัดพุทธแห่งหนึ่งที่อินเดีย พระที่นั่นเล่าเรื่องของพระโพธิสัตว์นาม Isa
Isa คือนามพระเยซูในภาษาอาหรับ
เขารู้สึกว่าคำสอนของ Isa คล้ายกับคำสอนของพระเยซูมาก จุดนี้สอดคล้องกับหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่ว่าคำสอนของพระพุทธเจ้าไปถึงดินแดนปาเลสไตน์มานานแล้ว เพราะศาสนาพุทธเกิดขึ้นก่อนคริสต์ห้าร้อยกว่าปี เป็นไปได้ว่าส่งอิทธิพลต่อวิธีคิดของพระเยซู จนกลายเป็นของตนเอง
โนโทวิทช์อ้างอิงเอกสารที่เขาบอกว่าเห็นที่อารามเฮมิส (Hemis Monastery) ในเขตลาดัก แคชเมียร์ เอกสารชิ้นนั้นคือ Life of Saint Issa, Best of the Sons of Men
Life of Saint Issa ถูกแปลเป็นภาษาฝรั่งเศสในปี 1894 ในชื่อ La vie inconnue de Jesus Christ (ชีวิตที่ไม่รู้ของพระเยซู)
ตามหนังสือเล่มนี้ เมื่ออายุสิบสาม พระเยซูเดินทางจากเยรูซาเล็มไปเมืองสินธ์ (ปัจจุบันอยู่ในปากีสถาน) แล้วเดินทางข้ามปันจาบ ถึงปุรี อยู่ที่ปุรีและราชคฤห์นานหกปี เรียนรู้เรื่องฮินดู หลังจากนั้นก็เดินทางไปทิเบต เรียนพุทธกับพระทิเบตที่เทือกเขาหิมาลัย เมื่ออายุ 29 ก็เดินทางข้ามเปอร์เซียกลับไปเยรูซาเล็ม แล้วเริ่มบทแรกของผู้เผยแผ่ธรรม
หลังจากถูกตรึงกางเขนและไม่ตาย ก็กลับไปอินเดียอีกรอบกับนางแมรี แมกดาลีน เดินทางไปตุรกี เปอร์เซีย จนถึงแคชเมียร์ สั่งสอนคนที่นั่น ตายและฝังในสุสานที่แคชเมียร์
โนโทวิทช์อ้างว่ามีหลักฐานประวัติศาสตร์ของนักปราชญ์เปอร์เซีย เขียนว่าพระเยซูเสด็จถึงอาณาจักรนิซิบิส (ปัจจุบันคือ Nusaybin ในตุรกี)
ตำนานนี้ถูกเล่าใน Tafsi-Ibn-i-Jamir at-tubri โดย Imam Abu Jafar Muhammed และในตุรกีและเปอร์เซีย มีการเล่าเรื่องนักบุญชื่อ ยูซ อาซาฟ (Yuz Asaf แปลว่าผู้นำของผู้ถูกรักษา) ซึ่งมีเนื้อหาคล้ายคลึงกับชีวิตพระเยซู
นอกจากนี้ก็มีตำนานเกี่ยวกับพระเยซูฟื้นชีพและเคยไปอยู่ที่ตุรกี ฯลฯ
ทฤษฎีของโนโทวิทช์สร้างความปั่นป่วนให้วงการ บางคนบอกว่าเขาคงไปรับข้อมูลผิดๆ มา หรือแต่งเรื่องทั้งหมดขึ้นมาเอง เพราะทางฝั่งทิเบต ก็ไม่มีหลักฐานว่าชาวตะวันตกอย่างเขาเคยไปที่นั่น มีนักวิชาการและนักประวัติศาสตร์ไปตรวจสอบเรื่องนี้ถึงทิเบต และไม่พบหลักฐาน จึงบอกว่าโนโทวิทช์มั่ว
ในปี 1922 Swami Abhedananda นักศาสนาชาวอินเดีย บันทึกว่าเขาเดินทางถึงทิเบตเพื่อศึกษาปรัชญาพุทธและพุทธทิเบต เขาถือโอกาสตรวจสอบคำกล่าวอ้างของโนโทวิทช์ เขาพบเอกสารหนึ่งที่อารามเฮมิส พบต้นฉบับที่โนโทวิทช์แปลจากม้วนหนังสือภาษาบาลีเกี่ยวกับปีที่หายไปของพระเยซู พิสูจน์ว่าโนโทวิทช์ไม่ได้โกหก
ทว่าจนถึงวันนี้ คำตัดสินของคนในวงการคือ โนโทวิทช์แต่งเรื่องขึ้นมาเองเพื่อรับค่าเรื่อง ทฤษฎีนี้ถูกนักวิชาการ นักประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่ยิงตก
หนังสืออีกเล่มหนึ่งที่สนับสนุนแนวคิดของโนโทวิทช์คือ Jesus Lived in India เขียนโดยนักเขียนชาวเยอรมัน โฮลเกอร์ เคียสเตน (Holger Kersten)
หนังสือเล่มนี้กล่าวถึงความเหมือนกันของคำสอนศาสนาพุทธกับคริสต์ จนอาจเป็นไปได้ที่มาจากแหล่งเดียวกัน ผู้เขียนบอกว่า ข้อมูลของคริสต์จักรนั้นถูกจำกัดไว้แค่ gospels และงานของนักเทวนิยม ตัดส่วนที่ไม่ตรงจุดประสงค์ทิ้งไปหมด ซึ่งเหมือนปักธงเป้าหมายก่อนแล้ว เพื่อให้ศาสนจักรทรงอำนาจ
ทฤษฎีของเคียสเตนบอกว่าพระเยซูอาจจะรับรู้พุทธศาสนาจากอียิปต์มาก่อน หลังจากพระเยซูประสูติ ครอบครัวหนีภัยกษัตริย์เฮรอด จากเยรูซาเล็มไปอียิปต์ ประเด็นนี้มีนักวิชาการปัจจุบันจำนวนหนึ่งยอมรับว่าศาสนาพุทธปรากฏในเมืองอเล็กซานเดรียนานก่อนยุคพระเยซู
หนังสืออ้างอิงบางส่วนจาก The Apocryphal Acts of Thomas และ The Gospel of Thomas ซึ่งเขียนราว ค.ศ. 4 ที่ซีเรีย
ธอมัสก็คือหนึ่งในสาวกสิบสองคนของพระเยซู
หนังสือเล่มนี้ให้หลักฐานที่ไม่ตรงกับฝั่งคริสต์จักร เช่น บันทึกว่าพระเยซูเคยไปที่เมืองแอนดราโพลิส เขต Paphlagonia (ใกล้ทะเลดำ) ในฐานะราชอาคันตุกะของกษัตริย์ ที่นี่เองที่ธอมัสพบพระเยซู พระเยซูบอกธอมัสให้ไปเผยแผ่ศาสนาที่อินเดีย
ข้อมูลเสนอว่าพระเยซูกับนางแมรีเดินทางไปฝั่งตะวันตกของตุรกี จุดนั้นนักเดินทางในสมัยก่อนเรียกว่า Home of Mary
จากจุดนั้นพระเยซูสามารถเดินทางไปยุโรปผ่านฝรั่งเศส หรืออังกฤษ เพราะที่อังกฤษมีต้นโอคเก่าแก่เรียกว่า Hallowed Tree ซึ่งเล่ากันว่าพระเยซูทรงปลูกเอง
ขณะเดินทางข้ามเปอร์เซีย พระเยซูรู้จักกันในนาม ยูซ อาซาฟ เรื่องนี้มีหลักฐานในเอกสารประวัติศาสตร์แคชเมียร์ ยืนยันว่า Isa (นามพระเยซูในอาหรับ) ก็คือคนเดียวกับ ยูซ อาซาฟ
มีบันทึกหลายชิ้นในฝั่งเปอร์เซียพูดถึงพระเยซูเดินทางเผยแผ่ศาสนาทางนี้
เคียสเตนเสนอว่าพระเยซูเดินทางถึงตอนใต้ของอินเดียเช่นกัน และไปตายที่เมืองศรีนคร แคชเมียร์ ทรงมีชีวิตอยู่จนแก่ ตายในอินเดียที่เมืองศรีนคร (Srinagar) แคชเมียร์ พระศพฝังที่สุสาน Roza Bal หรือ Rozabal
Rozabal ย่อมาจาก Rauza Bal แปลว่าที่ฝังศพของศาสดา
ทางเข้าสุสานมีจารึกว่าที่ฝังศพ ยูซ อาซาฟ และนักบุญอิสลามอีกคนหนึ่ง ขณะที่โลงหินนักบุญอิสลามวางเหนือ-ใต้ตามธรรมเนียม อิสลาม ที่ฝัง ยูซ อาซาฟ กลับเป็นตะวันออก-ตะวันตกตามธรรมเนียมยิว
มีการศึกษาโลงหิน พบว่ามันสลักรอยเท้าของ ยูซ อาซาฟบนนั้นยังสลักรูปไม้กางเขนและลูกประคำ รอยเท้าสลักทั้งสองของ ยูซ อาซาฟ มีรูปรอยแผลเป็น ซึ่งตีความว่าเป็นรอยตรึงเท้าบนไม้กางเขน
เนื่องจากการตรึงคนบนไม้กางเขนไม่มีในเอเชีย ดังนั้นจึงน่าเชื่อว่าหากเป็นการตรึงกางเขนจริง ก็ทำมาจากที่อื่น เช่น ที่ตะวันออกกลาง
บันทึกอื่นๆ ชี้ว่าสุสานนี้น่าจะมีมาอย่างน้อย ค.ศ. 112
ดังนั้นผู้เขียนคือเคียสเตนสรุปว่าสุสานของพระเยซูอยู่ที่แคชเมียร์
ทฤษฎีนี้ท้าทายคำสอนเดิมอย่างมาก หากมันเป็นความจริงก็สั่นสะเทือนคำสอนหลักของคริสต์ เช่น เรื่องบาปแรก (original sin) การไถ่บาป ฯลฯ
แน่นอนคริสต์จักรปฏิเสธทฤษฎีนี้โดยสิ้นเชิง แต่ในทางอิสลาม ชาวมุสลิมไม่เชื่อเรื่องการตรึงกางเขน และการเสด็จสู่สวรรค์ และจะกลับมาอีกครั้ง (Second Coming of Jesus)
เคียสเตนเขียนงานเกี่ยวทฤษฎีพระเยซูไปอินเดียอีกสองเล่มคือ The Original Jesus และ The Jesus Conspiracy ไม่มีชิ้นไหนที่นักวิชาการยอมรับ หลายคนบอกว่างานของเขาเป็นแฟนตาซี ไม่ใช่สารคดี
มองในมุมกลับกัน เคียสเตนก็อาจเห็นว่า เรื่องราวในไบเบิลหลายส่วนก็เป็นแฟนตาซีเช่นกัน
จุดดีอย่างหนึ่งเกี่ยวกับสังคมตะวันตกคือ เปิดโอกาสให้มีการตีพิมพ์งานเขียนที่เห็นต่างได้ง่ายกว่าสังคมตะวันออก
นักวิทยาศาสตร์ นักเขียน คาร์ล เซเกน บอกว่า ศาสนาต้องตรวจสอบได้ และศาสนาที่มีฉนวนหุ้มห่อจากการล้มล้าง ไม่มีอะไรที่ต้องกังวลเกี่ยวกับความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์หรือการตรวจสอบ
การรักษาความเชื่อที่อยู่มานานหลายพันปียากพอๆ กับล้มล้าง เนื่องจากไม่มีหลักฐานที่มั่นคงทั้งคู่
ดังนั้นอ่านงานแบบนี้จึงไม่ใช่เพื่อหาคำตอบว่าใครผิดใครถูก แต่เป็นการเปิดสมองอย่างหนึ่ง
- 121
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
