12 เม.ย. 2023 เวลา 04:50 • ภาพยนตร์ & ซีรีส์

Suzume (2022) - ผนึกประตูบานเก่า สู่การข้ามผ่านภัยพิบัติ

ผลงานของ อ.มาโคโตะ ชินไค มักจะเป็นที่พูดถึงเสมอในแง่ของงานภาพ และเนื้อหาที่พูดถึงความโรแมนติค แต่ผลงานสองเรื่องหลังของเขาอย่าง Your Name และ Weathering with You ก็มักจะมาพร้อมพล็อตที่ว่าด้วยภัยพิบัติทั้งสองเรื่อง ไม่แม้กระทั่ง ผลงานเรื่องล่าสุดของเขา ก็ยังคงเป็นอะไรที่พูดถึงภัยพิบัติแบบตรงไปตรงมา อย่าง Suzume หรือในชื่อไทยว่า การผนึกประตูของซุซุเมะ
Suzume เล่าเรื่องของ ซุซุเมะ อิวาโตะ หญิงสาวจากแถบคิวชู ที่พานพบเขากับหนุ่มปริศนา โซตะ ที่ออกเดินทางตามหาที่รกร้าง ด้วยความอยากรู้อยากเห็นพลันสงสัย ทำให้ ซุซุเมะ เผลอไปเปิด “ประตู” ที่พาเธอได้เห็นอีกภพหนึ่งที่กาลและเวลาหยุดนิ่ง และดวงดาวต่างสถิตในที่เดียวกัน
แต่การเปิดประตูของเธอ ทำให้ปลดปล่อยพลังเหนือธรรมชาติที่มาพร้อมภัยพิบัติที่จะถล่มเมืองในแถบนั้น ซุซุเมะ และ โซตะ จึงต้องออกเดินทางเพื่อ “ผนึกประตู” เพื่อป้องกันไม่ให้เหตุร้ายแรงอุบัติขึ้นในประเทศญี่ปุ่น
ตัวหนังยังมาพร้อมงานภาพ และการออกแบบตัวละครที่เป็นเอกลักษณ์ในงานยุคหลังของอ.ชินไค ตัวหนังมีศูนย์กลางเป็นตัวละครของ ซุซุเมะ และเรื่องราวก็เริ่มเดินแทบจะทันที ที่ตัวหนังเกริ่นถึงการมีอยู่และการผนึกของประตู ที่ทำให้เราเห็นซึ่งผลกระทบและเหตุที่ตามมาหากประตูถูกเปิด ก่อนที่ตัวหนังจะเข้าสู่โหมดการเดินทาง ที่ทำให้ได้กลิ่นอายแนว road trip ที่ทั้งสองตัวละครต้องออกเดินทางไปทั่วญี่ปุ่นเพื่อผนึกประตู
ค้นพบว่า Suzume มีความชวนหัวชวนยิ้มอยู่ไม่น้อย จากองค์ประกอบความน่ารักน่าหยิกมากมาย ทั้งในตัวละครฟากของน้องแมวไดจิน ที่ออกแบบได้น่ารักแต่มีความน่าหมั่นไส้ (แถมยังเป็นส่วนสำคัญในการดำเนินเรื่อง) หรือกระทั่ง การออกแบบโซตะให้กลายเป็นเก้าอี้ ก็เป็นส่วนสำคัญในการสร้างเสียงหัวเราะ ระหว่างที่ทั้งสองออกเดินทางไปทั่วญี่ปุ่น
เนื้อหาของหนังมีความตรงไปตรงมา แกมจับพลัดจับพลู ที่บีบบังคับให้สองตัวละครอย่าง ซุซุเมะ และ โซตะ ต้องออกเดินทางเพื่อทำภารกิจร่วมกัน ในลักษณะที่ไม่ต่างจากการตระเวณทำภารกิจในหลายพื้นที่ของญี่ปุ่น โดยเฉพาะในช่วงองก์แรก ที่ทำให้เราได้ทราบถึงเรื่องราวความเชื่อ ที่ถูกผูกเข้ากับเงื่อนไขกับผนึกประตู รวมถึงสัญญะ ที่ถูกออกแบบเพื่อสะท้อนถึง “ภัยพิบัติ” ที่ประเทศญี่ปุ่นมักเผชิญ
อีกทั้งขณะที่ทั้งสองได้ออกเดินทาง ระหว่างทาง ก็ต่างมีตัวละครในแต่ละพื้นที่ ที่ยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือพวกเขา ซึ่งก็น่าสนใจที่ตัวละครเหล่านี้ มีพื้นที่หรือช่วงเวลาในหนังเพียงระยะนึงเท่านั้น และหน้าที่ของพวกเขา ก็มีเพียงแค่การนำพาซุซุเมะและโซตะไปถึงจุดหมาย อีกทั้งยังมอบปัจจัยสำคัญกับพวกเขาอย่าง เครื่องนุ่งห่ม, อาหาร หรือ ที่พักอาศัย ให้ โดยที่พวกเขาเหล่านั้นไม่มีส่วนสำคัญแก่พล็อตหลักเลยด้วยซ้ำ
ซึ่งขณะที่ส่วนตัวเริ่มรู้สึกซ้ำซากจำเจ ในการเดินทางแก้ไขปัญหาผ่านการผนึกประตูของซุซุเมะและโซตะ ผ่านทิวทัศนียภาพของประเทศญี่ปุ่นระหว่างทางในช่วงองก์สอง ตัวหนังก็ค่อย ๆ เผยเรื่องราวภูมิหลังของซุซุเมะ ที่มีอดีตผูกผันกับภัยพิบัติโดยตรง และตัวละครโซตะ ที่มีหน้าที่เป็นผู้ปิดประตูนี่เอง ก็ช่วยผูกเรื่องราวทั้งหมดเข้าหากัน จนทำให้เราเริ่มเห็นวัตถุประสงค์ที่แท้จริงของหนังเรื่องนี้
น่าสนใจที่ว่า Suzume เป็นหนังที่ว่าด้วยภัยพิบัติตรง ๆ ผ่านเงื่อนไขการผนึกประตู เพื่อป้องกันไม่ให้ภัยพิบัติหลุดลอดออกมาจากประตูที่เปิดไว้ การตั้งกฎเกณฑ์บางอย่างในหนัง ที่มีไว้เพื่อป้องกันภัยพิบัติ มันก็สะท้อนถึงความเชื่อท้องถิ่น ที่บางครั้งก็สัมพันธ์กับภัยพิบัติแทบจะโดยตรง
นั่นก็ไม่แปลก หากประเทศญี่ปุ่น ซึ่งด้วยลักษณะทางภูมิศาสตร์ เป็นประเทศที่ตั้งอยู่บนแนวรอยเลื่อนที่ก่อให้เกิดแผ่นดินไหวบ่อยครั้ง การสรรค์สร้างเนื้อหาที่ว่าด้วยการป้องกันภัยพิบัติ ผ่านการผนึกประตู จึงอาจเป็นอะไรที่สร้างสรรค์และน่าตื่นตาในแว่บแรก
แต่ที่น่าสนใจ คือเนื้อหาของหนัง ไม่ได้พูดถึงการยับยั้งภัยพิบัติเพียงอย่างเดียว หากแต่มันสะท้อนก้องผ่านตัวละครอย่าง ซุซุเมะ ที่มีภูมิหลังกับภัยพิบัติ แบบแผ่นดินไหวหรือสึนามิโดยตรง หรืออย่าง โซตะ ที่มีหน้าที่ปิดประตูเพื่อป้องกันภัยพิบัติ การออกแบบตัวละครทั้งสองคนนี้ ก็ดูเหมือนจะเป็นตัวแทนที่สื่อถึง ผู้คนชาวญี่ปุ่น ที่มักจะต้องเผชิญภัยร้ายที่คาดเดาไม่ได้ หากแต่พวกเขาก็ต้องก้าวเดินต่อไปอย่างมั่นคง
ไม่เพียงแต่นั้น เหล่าตัวละครที่มีหน้าที่ช่วยเหลือซุซุเมะและโซตะเอง ก็สะท้อนถึงทัศนคติผู้คนชาวญี่ปุ่น ที่มีจิตใจโอบอ้อมอารี ยินดีแบ่งปันความช่วยเหลือให้กับผู้คนด้วยกันเองในยามยากลำบาก และยิ่งการจัดวางให้ผู้คนแบบชิกะ ที่ชิโคกุ หรือรูมิ ที่โกเบ ก็ช่วยตอกย้ำว่า ยังมีผู้คน ที่พร้อมช่วยเหลือและจิตใจดีอยู่ทั่วทั้งญี่ปุ่น
สรุปแล้ว Suzume อาจจะไม่ใช่หนังรักโรแมนติคแบบผลงานก่อน ๆ หากแต่มันยังผสมผสานความเชื่อ เข้ากับแนวหนังผจญภัยโร้ดทริป และการจัดวางองค์ประกอบ ที่พร้อมสร้างเสียงหัวเราะและรอยยิ้ม รวมถึงทัศนียภาพอันงดงามของประเทศญี่ปุ่น ผ่านการเดินทางของทั้งสองตัวละคร หากมาพร้อมด้วยเรื่องราวที่ชวนให้หวนรำลึกถึงช่วงเวลาภัยพิบัติ และจิตใจอันแข็งแกร่งของชาวญี่ปุ่น ที่พร้อมก้าวเดินต่อไป หลังผ่านช่วงเวลายากลำบาก
ดั่งการผนึกประตูแห่งความเลวร้ายบานเก่าลง ก็เพื่อเปิดทางไปสู่ประตูบานใหม่ โอกาสใหม่ ๆ ในภายภาคหน้าอย่างเข้มแข็ง
4 / 5
Suzume "すずめの戸締まり" (2022)
Written & Directed by Makoto Shinkai

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา