5 ก.ค. 2023 เวลา 05:00 • สุขภาพ

วิตามินบี 12 เสี่ยงขาดได้ แบบไม่รู้ตัว!

🔶 วิตามินบี 12 คืออะไร
วิตามินบี 12 หรือโคบาลามิน (Cobalamin) เป็นวิตามินชนิดหนึ่งที่ละลายได้ในน้ำ ส่วนใหญ่แล้วจะพบในอาหารจำพวก เนื้อ ปลา ไข่ นม ตับ เป็นต้น ซึ่งวิตามินบี 12 นั้น มีบทบาทสำคัญในกระบวนการสร้างเม็ดเลือดแดง รวมถึงมีส่วนช่วยให้การทำงานของระบบประสาทเป็นไปได้อย่างปกติด้วย
เนื่องจากร่างกายของเราไม่สามารถสังเคราะห์วิตามินบี 12 ได้เอง จึงจำเป็นต้องได้รับผ่านทางอาหารหรืออาหารเสริมเท่านั้น หากเราได้รับวิตามินบี 12 ไม่เพียงพอ อาจทำให้เกิดการขาดวิตามินบี 12 ซึ่งส่งผลเสียต่อร่างกายได้
🔶การขาดวิตามินบี 12 มีอาการอย่างไร
อาการที่พบได้จากการขาดวิตามินบี 12 ได้แก่
  • มีอาการซีดจากภาวะโลหิตจาง หรือมีอาการตัวเหลือง
  • การทำงานของระบบประสาทผิดปกติ มีการรับรู้ช้าลง หลงลืมได้ง่าย
  • มีอาการชาตามปลายมือปลายเท้า
  • อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
  • เบื่ออาหาร
อาการดังกล่าวข้างต้นพบได้ในบางราย คนที่มีปริมาณวิตามินบี 12 ในเลือดต่ำส่วนใหญ่มักไม่แสดงอาการ
🔶การขาดวิตามินบี 12 มีสาเหตุมาจากอะไรได้บ้าง
สาเหตุของการขาดวิตามินบี 12 ได้แก่
1.จากการรับประทานวิตามินบี 12 ที่ลดลง
  • รับประทานมังสวิรัติอย่างเคร่งครัดเป็นเวลานาน
  • รับประทานเนื้อสัตว์น้อยลง
  • ผู้สูงอายุที่รับประทานอาหารได้น้อย
2. จากการที่ร่างกายดูดซึมวิตามินบี 12 ได้น้อยลง
  • ได้รับการผ่าตัดกระเพาะอาหารหรือลำไส้
  • เป็นโรคกระเพาะอาหารอักเสบ
  • เป็นโรคเกี่ยวกับลำไส้เล็ก เช่น Crohn disease, Malabsorption syndrome, Celiac disease
  • ตับอ่อนทำงานบกพร่อง ผลิตเอนไซม์ไม่เพียงพอต่อการย่อยอาหาร (Pancreatic insufficiency)
  • มีแบคทีเรียเจริญผิดปกติในลำไส้เล็ก
  • มีการติดเชื้อพยาธิบางชนิดในลำไส้เล็ก
3. จากการรับประทานยาบางชนิดที่มีผลลดการดูดซึมวิตามินบี 12
  • Metformin
  • ยาลดการหลั่งกรดในกระเพาะอาหารกลุ่ม Histamine-2 blockers หรือ Proton pump inhibitors
4. เป็นโรคทางพันธุกรรมบางชนิด
  • Imerslund-Gräsbeck syndrome
  • Juvenile cobalamin deficiency
🔶แพทย์จะวินิจฉัยการขาดวิตามินบี 12 ได้อย่างไร
แพทย์จะทำการตรวจร่างกายร่วมกับตรวจค่าทางห้องปฏิบัติการเพื่อประกอบการวินิจฉัยการขาดวิตามินบี 12 เช่น ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด ดูปริมาณ ขนาด และรูปร่างของเม็ดเลือดแดงว่าผิดปกติหรือไม่ ในผู้ที่ขาดวิตามินบี 12 อาจพบภาวะโลหิตจางที่เม็ดเลือดแดงมีขนาดใหญ่ผิดปกติ อาจพบเม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดต่ำลงได้เล็กน้อย นอกจากนี้ แพทย์อาจส่งตรวจระดับวิตามินบี 12 เพิ่มเติม เพื่อดูระดับวิตามินบี 12 ในร่างกายด้วย
🔶เราสามารถรักษาอาการขาดวิตามินบี 12 ได้อย่างไร
หากท่านเป็นผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการขาดวิตามินบี 12 จากสาเหตุเหล่านี้ ไม่ว่าจะเป็นการรับประทานมังสวิรัติเป็นเวลานาน มีภาวะความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร หรือใช้ยาที่มีผลลดการดูดซึมวิตามินบี 12 ท่านควรมาปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจร่างกายเป็นประจำทุกปี
สำหรับการรักษา หากการขาดวิตามินบี 12 เกิดจากการรับประทานที่ลดลงโดยเฉพาะผู้ที่รับประทานมังสวิรัติ สามารถรักษาได้โดยการให้รับประทานวิตามินบี 12 เสริม แต่หากเกิดจากการดูดซึมที่ผิดปกติ ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการรักษาโดยใช้ยาวิตามินบี 12 แบบฉีด (ฉีดเข้ากล้าม/เข้าหลอดเลือดดำ) หรือแบบรับประทานในขนาดสูง แต่ถ้าการดูดซึมวิตามินบี 12 ที่ผิดปกตินี้เกิดจากสาเหตุที่ไม่สามารถแก้ไขได้ เช่น ได้รับการผ่าตัดกระเพาะอาหารหรือลำไส้เล็ก กรณีนี้ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับวิตามินบี 12 แบบฉีดทุกเดือนในระยะยาว

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา