22 ก.ค. 2023 เวลา 12:19 • ประวัติศาสตร์

ย้อนประวัติศาสตร์ ‘เลือกตั้ง’ พระสันตะปาปาที่กินเวลา ‘ยาวนาน’ ที่สุดในโลก

⭐ การเลือกตั้งพระสันตะปาปาที่ยาวนานที่สุดกินเวลาถึง 3 ปี
ย้อนกลับไปในศตวรรษที่ 13 หลังจากพระสันตะปาปาสิ้นพระชนม์ จึงมีการเลือกตั้งพระสันตะปาปาพระองค์ใหม่ ณ เมือง Viterbo ประเทศอิตาลี และใช้เวลาถึง 2 ปี 9 เดือน!
สาเหตุมาจากความขัดแย้งทางการเมืองระหว่างกลุ่มพระคาร์ดินัลจากฝรั่งเศสและอิตาลีที่ต้องการให้พระสันตะปาปาจากประเทศของตนได้ขึ้นมาปกครอง โดยวิธีการจะเป็นการลงคะแนนเสียงวันละ 1 ครั้ง ในพระราชวัง Palazzo dei Papi กรุง Viterbo และแยกย้ายกลับที่พักของตน
ความไม่ลงรอยระหว่างสองกลุ่มทำให้กินเวลายาวนานไปหลายเดือนจนพระคาร์ดินัลเสียชีวิตด้วยความชราไปถึง 3 ท่าน
จนเวลาล่วงเลยไปกว่า 3 ปี และมีเสียงเรียกร้องมากมายให้เลือกคนใกล้ชิดและมีชื่อเสียง สถานการณ์จึงเข้าสู่สภาวะ Deadlock ไปต่อไม่ได้ ท้ายที่สุดคณะกรรมการพระคาร์ดินัลทั้ง 6 พระองค์จึงทำการเลือกเทโอบัลโด วิสคอนติ (Teobaldo Visconti) ผู้ช่วยบาทหลวงที่อยู่นอกเหนือความขัดแย้งทั้งปวงมาเป็นพระสันตะปาปาเกรโกรีที่ 10 (Pope Gregory X)
ซึ่งถือเป็นการเลือกตั้งพระสันตะปาปาที่ใช้ ‘หลักประนีประนอม’ เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์
กล่าวได้ว่า การเลือกตั้งครั้งนั้นทำให้ประชาชนรู้สึกเดือดดาลเพราะความยาวนานที่ไม่มีท่าทีว่าจะสิ้นสุด โดย Monsignor Charles Burns พนักงานเก็บเอกสารวัยเกษียณ ณ หอจดหมายเหตุ กรุงวาติกันได้เล่าให้ BBC ฟังว่าชาวบ้านเริ่มล็อคพระราชวังและขังพระคาร์ดินัลไว้ข้างใน และให้เพียงขนมปังและน้ำเท่านั้นเพื่อกดดันให้กระบวนการเสร็จโดยเร็ว
แต่ก็ยังไม่สำเร็จ ความโกรธยิ่งปะทุขึ้นจนชาวบ้านถึงกับทำลายหลังคาพระราชวัง และพระราชวังไร้หลังคาก็ยังมีปรากฎอยู่ให้เห็นถึงทุกวันนี้
เพื่อแก้ไขปัญหาที่ยาวนายืดเยื้อ หลังพระสันตะปะปาเกรโกรีที่ 10 เข้ารับตำแหน่งในปี 1271 จึงมีการออกกฎระเบียบใหม่เพื่อไม่ให้เกิดเหตุการณ์เลือกตั้งยาวนานซ้ำรอยเดิมอีกภายใต้กฤษฎีกา Ubi periculum (ภาษาละติน) ในปี 1274
หลักของวิธีการนั้นคือ ‘ปิดประตูตาย’ โดยไม่อนุญาตให้พระคาร์ดินัลออกนอกอาคารจนกว่าจะเลือกพระสันตะปะปาได้สำเร็จ ห้ามมีการสื่อสารส่งจดหมายใด ๆ กับภายนอกทั้งสิ้น รวมถึงออกกฎว่าหากการลงคะแนนใช้เวลาเกินกว่า 3 วัน
พระคาร์ดินัลจะได้รับอาหารเพียงมื้อเดียว และหากได้รับอาหารเกิน 8 มื้อแต่ยังเลือกตั้งไม่สำเร็จจะได้รับเพียงขนมปัง น้ำและไวน์เท่านั้น และในระหว่างการเลือกตั้งพระคาร์ดินัลจะไม่ได้รับเบี้ยใด ๆ จากโบสถ์เลย
และด้วยระบบการเลือกตั้งใหม่นี้ ทำให้การเลือกพระสันตะปาปาต่อจากนั้นสำเร็จได้ภายในวันเดียว!
.
ปัจจุบัน การประชุมเลือกพระสันตะปะปาที่ยาวนานที่สุดคือใช้เวลาเพียง 5 วันเท่านั้น และมีกฎการได้เสียงข้างมากกึ่งหนึ่ง (แทนที่จะเป็นเสียงข้างมาก 2 ใน 3) ในกรณีที่ไม่สามารถเลือกพระสันตะปาปาได้ภายใน 12 หรือ 13 วัน
1
⭐ ควันไฟสีขาวบ่งบอกสัญญาณการได้ Pope คนใหม่
จากที่กล่าวไปข้างต้นว่าการเลือกตั้งพระสันตะปาปาจึงเป็นเรื่องลึกลับที่ประชาชนและสื่อไม่อาจก้าวล่วงได้ โดยการประชุมลับเพื่อเลือกพระสันตะปะปาพระองค์ใหม่จะเกิดขึ้น ณ โบสถ์น้อยซิสติน (Sistine Chapel) นครรัฐวาติกัน โดยช่วงระหว่างที่มีการประชุม พระคาร์ดินัลจะไม่ออกนอกเขตรัฐวาติกันจนกกว่าจะทำการเลือกเสร็จสิ้น
ถ้าเป็นความลับ แล้วประชาชนจะรู้ได้อย่างไรว่าการเลือกตั้งสิ้นสุดแล้ว?
คำตอบสั้น ๆ คือ สังเกตจาก ‘ควันไฟ’ ที่ปล่อยออกจากปล่องควันของโบสถ์ หาก ‘ควันสีดำ’ หมายถึงยังไม่มีผู้ได้รับเลือก โดยบัตรเลือกตั้งหมดจะถูกเผาลงในเตาพร้อมส่งสัญญาณผ่านควันดำ
แต่หากมีการเลือกตั้งได้สำเร็จบัตรเลือกตั้งจะถูกเผาพร้อมใช้สารเคมีที่ก่อให้เกิด ‘ควันสีขาว’ เป็นสัญญาณบ่งบอกว่าชาวคริสต์โรมันคาทอลิกกว่า 1.2 พันล้านคนทั่วโลกได้พระสันตะปาปาพระองค์ใหม่แล้ว
ประชาชนสามารถเห็นควันที่ลอยคลุ้ง ณ จัตุรัสเซนต์ปีเตอร์และเข้าใจความหมายได้ทันที โดยพระดีคันรีคาร์ดินัลอาวุโสจะเดินจากโบสถ์และกล่าวต่อประชาชนเป็นภาษาละตินว่า "Annuntio vobis gaudium magnum. Habemus Papam" หรือ ข้าขอประกาศต่อทุกคนถึงความน่ายินดีอันยิ่งใหญ่ว่า พวกเรามีพระสันตะปาปาแล้ว
ผู้เขียน : ขัตติยาภรณ์ ด้วงแก้ว Political Analyst, Bnomics
ภาพประกอบ : จินดาวรรณ อรรถมานะ Graphic Designer, Bnomics
Bnomics - Bangkok Bank Economics
'Be an Economist for Everyone'
วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ
References:

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา