ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกิน
หรือ ไฮเปอร์ไทรอยด์ (Hyperthyroid) หรือบางที ก็เรียกโรคต่อมไทรอยด์เป็นพิษ คือ ภาวะที่ ต่อมไทรอยด์ ขยัน ☺ทำงานมากเกินไป จึงทำให้ หลั่งฮอร์โมนไทรอยด์ออกมามากผิดปกติ
.
ต่อมไทรอยด์อยู่บริเวณกลางลำคอ ระหว่างกล่องเสียงและกระดูกหน้าอก มีหน้าที่ผลิต triiodothyronine (T3) และ thyroxine (T4) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ควบคุมระบบเผาผลาญพลังงาน อุณหภูมิของร่างกาย อัตราการเต้นของหัวใจ และการผลิตโปรตีน
เมื่อฮอร์โมนไทรอยด์เข้าสู่ร่างกายเกินความจำเป็น ทำให้อัตราการเผาผลาญพลังงานเพิ่มขึ้นจนเกิดอาการผิดปกติ
.
🔷อาการที่พบ
ขี้ร้อน เหงื่อออกมาก กระวนกระวาย ใจสั่น กินจุ น้ำหนักลด กล้ามเนื้ออ่อนแรง อาจมีก้อนที่คอโต หรือตาโปนได้
.
🔷สาเหตุ เกิดจาก??
-Grave disease เป็นโรคภูมิแพ้ตัวเอง ทำให้ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด
-เนื้องอกที่ต่อมไทรอยด์
-การรับประทานไทรอยด์ฮอร์โมนมากเกินไป
-เกิดจากยาบางชนิด เช่น **อะมิโอดาโรน ( amiodarone)
** อะมิโอดาโรน เป็นยาที่ใช้ในโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ แต่เนื่องจาก ยามีไอโอไดด์เป็นส่วนประกอบถึงร้อยละ 37 ทำให้การรับประทานยาชนิดนี้ จะทำให้ได้รับไอโอไดด์มากเกินไป จึงทำให้ เกิดความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ได้
.
🔷ยาที่ใช้ในการรักษา
.
1.ยากลุ่ม thiourea หรือ thioamide
Prioylthiouracil (PTU), methimazole (MMI) เป็นยากลุ่มหลักที่ใช้ในการรักษา
.
-ออกฤทธิ์ยับยั้ง การสังเคราะห์ไทรอยด์ฮอร์โมน ออกฤทธิ์ค่อนข้างช้า
.
-จากกลไกของยา การใช้ PTU เห็นผลการรักษาได้ เร็วกว่า MMI
🔹ขนาดยาที่ใช้
PTU 300-600 mg ต่อวัน ขนาดยาสูงสุด 1,200 มิลลิกรัมต่อวัน
.
MMI 10-20 mg ต่อวัน ขนาดยาสูงสุดคือ 120 mg ต่อวัน
.
👉👉มีการปรับขนาดยาลดไปเรื่อยๆ จนสามารถควบคุมอาการได้ โดยให้ระยะห่างของการปรับขนาดยา อยู่ที่ 1 เดือน โดยทั่วไปจะเริ่มเห็นผลการรักษาหลังจากผู้ป่วยได้รับยาไปประมาณ 1-2 เดือน
.
สามารถใช้ในหญิงตั้งครรภ์ และหญิงให้นมบุตรได้ โดยยา ผ่านรกและน้ำนม แต่ปริมาณน้อย
แต่แนะนำให้ใช้ PTU มากกว่า MMI ( ไม่แนะนำให้ ใช้ MMI ในหญิงตั้งครรภ์ไตรมาสแรก)
.
🔹อาการข้างเคียงที่พบทั่วไป มึนงง เวียนศีรษะ คลื่นไส้ ปวดศีรษะ ผมร่วง
.
🔹อาการข้างเคียงที่รุนแรงที่พบได้ คือ
- agranulocytosis เป็นภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำ ประเภทหนึ่ง ซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดในช่วง 2-3 เดือนแรก ของการใช้ยา และดีขึ้นได้ภายใน 1-2 อาทิตย์หลังจากหยุดยา
.
-อาการไม่พึงประสงค์อื่นๆ ได้แก่ปวดตามข้อ ซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดหลังจากการใช้ยาไปประมาณ 6 เดือน
.
-ตับอักเสบรุนแรง พบจากการใช้ยา PTU ขนาดที่สูงได้
.
2.Iodides (ไอโอไดด์)ได้แก่ ลูกอลโซลูชั่น (Lugol solution)
ยับยั้งการหลั่งและการสร้างไทรอยด์ฮอร์โมน ลดปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยง ต่อมไทรอยด์และลดขนาดของต่อมไทรอยด์
เนื่องจาก ยาออกฤทธิ์เร็ว แต่พบว่า ยากลุ่มนี้ถ้าใช้นานๆ ฤทธิ์ทางการรักษาจะหายไป และหากได้ยาในขนาดที่สูง อาจทำให้อาการของโรคกำเริบมากขึ้นได้ จึงนิยมใช้ในการเตรียมผู้ป่วยก่อนผ่าตัด มนคนที่มีอาการรุนแรง
.
🔹ผลข้างเคียงที่สำคัญ ได้แก่ กลุ่มอาการไอโอดิซึม ช่องปากไหม้ ปวดเหงือกและฟัน อาการคล้ายหวัด
วิธีการใช้
ผสมกับน้ำผลไม้และน้ำเปล่า
3.ยาอื่นๆ ที่ใช้ร่วมในการรักษา
กลุ่ม beta blocker ใช้เพื่อบรรเทาอาการของไทรอยด์ เช่น ใจสั่นกระวนกระวาย โดยมักเลือกใช้ propranolol หรือ atenolol
*propranolol ห้ามใช้ในผู้ป่วยโรคหอบหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
*atenolol ห้ามใช้ในหัวใจเต้นผิดจังหวะบางประเภท(sinus bradycardia)
🔹อาการข้างเคียงที่พบ เช่น ทำให้หัวใจเต้นช้าลง ,ความดันต่ำ, มึนงง
proprabolol ใช้ได้ในหญิงตั้งครรภ์ได้
atenololไม่แนะนำให้ใช้ในหญิงตั้งครรภ์
.
ต้องการแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติม หรือ สอบถาม สามารถทิ้งไว้ ใน inbox หรือ comment ได้เลยนะคะ ขอบคุณทุกคนที่ติดตามค่ะ☺☺🙏🙏
.
.
ขอบคุณภาพ Al.lpic954 จาก Freepik
.
ข้อมูลอ้างอิง
.
1.ตำรา เภสัชกรครอบครัว ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 1 โดยสมาคมเภสัชกรรมโรงพยาบาล(ในประเทศไทย ) หนัา 471-473
.
2.short note pharmacotherapy โดยอาจารย์ ธีรพงษ์ ศรีศิลป์ หน้า 190-193
.
3.ภาวะต่อมไทรอยด์ทํางานมากเกินไป (ไฮเปอร์ไทรอยด์ Hyperthyroidism)
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
