ยา 9 รส คืออะไร
ในการเรียนรู้เกี่ยวกับสมุนไพรเราจะได้ยินคำว่า รสยาที่มีถึง 9 รส อันนี้จะหมายถึงรสที่ได้จากการกินสมุนไพรชนิดเดียวไม่ว่าจะเป็นพืช สัตว์ หรือธาตุ ส่วนอีกคำที่ได้ยินบ่อย คือ รสประธาน จะหมายถึง สมุนไพรหลายชนิดมารวมกันเป็นตำรับยาแล้วรสชาติที่เด่นออกมาจะมีอยู่ 3 เท่านั้น
ในส่วนของยา 9 รสนั้นมีอะไรกันบ้าง และบอกคุณสมบัติอะไรมาดูกัน
🌳รสฝาด สมานภายนอกและภายใน เนื่องจากมีสารแทนนิน จึงนิยมมาผสมกับพวกน้ำมันใส่แผล หรือบางชนิดกินแก้ท้องเสีย อย่างลูกฝรั่งดิบ เพราะสารแทนนินจะไปจับกับแบคทีเรียที่ทำให้ท้องเสียแล้วเสียสภาพ ทำให้จำนวนค่อยๆ ลดลง แต่ถ้ากินมากเกินไปก็จะทำให้ท้องผูกหลังท้องเสียได้
🌽รสหวาน ท่านว่าซึมซาบไปตามเนื้อ ทำให้ชุ่มชื่น แก้อ่อนเพลีย ความรู้ในปัจจุบันคือ น้ำตาลต่างๆ ที่เรามีการพูดถึงในลักษณะการบริโภคให้น้อยเพื่อสุขภาพ ในการใช้ในทางสมุนไพรเรามักใช้เพื่อการแต่งรสชาติของยาต้มให้มีรสชาติกินง่ายขึ้น หรือใส่ในยาผงสำหรับเด็ก แต่โดยทั่วไปเราไม่ได้ใช้มาก
🥑รสมัน บำรุงเส้นเอ็น อบอุ่นร่างกาย แก้ผิวสากแห้ง พืชที่ให้รสชาตินี้อย่างพวกถั่วต่างๆ พืชให้น้ำมัน ความรู้จากวิทยาศาสตร์ระบุชัดว่า เซลล์ต่างๆ ในร่างกายต้องมีส่วนประกอบเป็นไขมัน ก็ตรงกันเรื่องบำรุงร่างกาย แต่บริโภคมากก็ไม่ดี เกินความจำเป็นของร่างกายก็จะสร้างปัญหาอื่นตามมา
รสเค็ม ไปตามผิวหนังรักษาผิวหนัง กัดเมือกมันในลำไส้ ที่เรารู้จักดี คือเกลือ ส่วนพืชที่มีรสเค็มอย่างเหงือกปลาหมอ มีสรรพคุณเด่นรักษาเกี่ยวกับผิวหนัง เคยมียารักษาแผนสดสมัยก่อนใส่เกลือลงไปเป็นส่วนประกอบด้วย ได้ผลดีทีเดียว
☕รสขม แก้ไข้ เจริญอาหาร แก้ร้อนใน ที่รู้จักกันดีอย่างฟ้าทะลายโจร ขี้เหล็ก ความขมทำให้กินอาหารได้อร่อยขึ้น แต่รสขมกินมากๆ ก็เกิดพิษกับร่างกายได้ ดังนั้นควรกินแต่พอดี พอร่างกายปรับเข้าที่ก็ลดหยุดได้
🧄รสเผ็ดร้อน แก้ลม ช่วยการย่อยอาหาร พืชที่ให้รสเผ็ดร้อนอย่างเครื่องเทศ กะเพรา ข่า กลุ่มนี้จะมีน้ำมันหอมระเหยอยู่มาก และมักเป็นส่วนประกอบในอาหารอยู่หลายอย่าง ถ้ามีอาการท้องอืดเพียงปรับการกินเพิ่มก็ช่วยลดปัญหาได้แล้ว
🍻รสเมาเบื่อ แก้โรคผิวหนัง กล่อมประสาท แก้พิษต่างๆ ที่รู้จักกันดีอย่างกัญชา กระท่อม ใช้ได้นิดหน่อย มากไม่ดี บางชนิดมีพิษถึงขั้นเสียชีวิต อย่างเมล็ดลำโพง ปัจจุบันน่าจะไม่มีใครใช้แล้ว แต่ยังมีระบุในตำราโบราณอยู่ รสชาตินี้ ส่วนมากเป็นพืชพิษเกือบทั้งหมด
🌺รสหอมเย็น บำรุงดวงจิตให้แช่มชื่น แก้อ่อนเพลีย ถ้าเป็นพืชก็จะเป็นพวกดอกไม้หอมเย็นๆ อ่อนๆ กลิ่นไม่รุนแรงมา มักเอาไปเป็นส่วนประกอบในยาหอมชนิดต่างๆ อย่างดอกมะลิ พิกุล ถ้าเป็นเนื้อไม้อย่างกฤษณา ขอนดอก เป็นต้น
🍓รสเปรี้ยว แก้เสมหะ ฟอกโลหิต คำว่าฟอกโลหิตจริงๆ คือการปรับคุณภาพเลือดนั่นเองในความหมายของปัจจุบัน และความรู้ทางวิทยาศาตร์เองก็สนับสนุนไปทิศทางนี้ คือ รสเปรี้ยวจะมีวิตามินซี หรือกรดชนิดต่างๆ ที่ร่างกายเอาไปสร้างเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน ส่วนแก้เสมหะ หากมีอาการเสมหะมากก็เพียงแค่เอาน้ำมะนาวผสมเกลือค่อยๆ จิบไปอาการก็จะดีขึ้น
ในตำราก็จะมีระบุอีกรสหนึ่ง คือ รสจืดหรือไม่มีรสชาตินั่นเอง แก้ร้อนใน ขับปัสสาวะ มักจะเป็นพวกหญ้า พืชน้ำ หรือผักบางชนิด
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
