25 ต.ค. 2023 เวลา 08:29 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

การแบ่งเซลล์ 1 (ไมโตซิส) | Biology with JRItsme.

⌚ เวลาที่ใช้ในการอ่าน 4 นาที
เซลล์เป็นหน่วยมีชีวิตที่เล็กที่สุด ในเมื่อมันมีชีวิต... ก็ต้องสืบพันธุ์หรือเพิ่มจำนวนได้ ซึ่งเซลล์สามารถทำได้ทั้งสองอย่างเลย จุดประสงค์ของการแบ่งเซลล์มีทั้งหมด 2 อย่าง คือแบ่งเพิ่มจำนวนเฉย ๆ กับสร้างเซลล์สืบพันธุ์ ซึ่งจุดประสงค์ที่ต่าง ส่งผลต่อขั้นตอนการแบ่งเซลล์ที่ต่างออกไปอีกด้วย
ในตอนนี้มาดูการแบ่งเซลล์เพื่อเพิ่มจำนวน สำหรับทดแทนเซลล์เก่าที่ตายลงไป ซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่เสียหาย หรือใช้เพื่อสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศในสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว เช่น โปรโตซัว แบคทีเรีย ดังนั้นหลังการแบ่งเซลล์ เซลล์ลูกจะมีลักษณะและจำนวนชุดโครโมโซมที่เท่าเซลล์แม่ทุกประการ เรียกการแบ่งเซลล์รูปแบบนี้ว่า “ไมโทซิส” [Mitosis]
การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส ระยะอินเตอร์เฟส ที่มา: https://www.genome.gov/genetics-glossary/Metaphase
ขั้นตอนของการแบ่งเซลล์ประกอบด้วยระยะต่าง ๆ ได้แก่ อินเตอร์เฟส [Interphase] เป็นระยะที่เซลล์จะเจริญเติบโต ตรวจสอบ DNA ว่าสมบูรณ์ไหม และจำลอง DNA เพิ่มอีกหนึ่งชุด เพื่อเตรียมความพร้อมเข้าสู่ระยะต่อไป ระยะนี้จึงเป็นระยะที่กินเวลามากที่สุดในการแบ่งเซลล์หนึ่งครั้ง
การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส ระยะโพรเฟส ที่มา: https://www.genome.gov/genetics-glossary/Metaphase
โพรเฟส [Prophase] เยื่อหุ้มนิวเคลียสจะสลายไป สาย DNA ที่เป็นโครมาตินจะหดสั้นลงจนเกิดเป็นโครโมโซม เซนทริโอลจำลองตัวเองเพิ่มขึ้น ขยับออกมาที่ขั้วเซลล์และเริ่มสร้างเส้นใยสปินเดิลไฟเบอร์
การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส ระยะเมตาเฟส ที่มา: https://www.genome.gov/genetics-glossary/Metaphase
เมตาเฟส [Metaphase] เส้นใยสปินเดิลไฟเบอร์เข้าจับกึ่งกลางของโครโมโซม แล้วดึงมาอยู่กึ่งกลางเซลล์ ระยะนี้เป็นระยะที่เห็นโครโมโซมเห็นชัดที่สุด
การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส ระยะแอนาเฟส ที่มา: https://www.genome.gov/genetics-glossary/Metaphase
แอนนาเฟส [Anaphase] เส้นใยสปินเดิลไฟเบอร์จะดึงโครโมโซมให้แยกออกจากกัน แล้วดึงออกมาให้อยู่ที่ขั้วเซลล์
การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส ระยะเทโลเฟส ที่มา: https://www.genome.gov/genetics-glossary/Metaphase
เทโลเฟส [Telophase] เยื่อหุ้มนิวเคลียสของแต่ละเซลล์จะถูกสร้างขึ้น โครโมโซมคลายตัวเป็นโครมาทินอีกครั้ง
การแบ่งไซโตพลาสซึมของเซลล์สัตว์และเซลล์พืช ที่มา: https://www.vedantu.com/question-answer/process-of-cytokinesis-different-from-plant-class-11-biology-cbse-6080f647dfee7e00e205f746
ทั้งหมดนี้เป็นแค่การแบ่งนิวเคลียส เพื่อให้การแบ่งเซลล์เป็นไปอย่างสมบูรณ์ ในขั้นตอนสุดท้ายจึงเป็นการแบ่งไซโตพลาสซึม [Cytokinesis] ในเซลล์สัตว์จะมีการคอดลงของกึ่งกลางเซลล์จนทั้งสองหลุดออกจากกัน [Cleavage furrow] ส่วนในเซลล์พืชจะสร้างผนังเซลล์ตรงกึ่งกลาง [Middle lamina] เพื่อกั้นทั้งสองเซลล์ออกจากกัน
ภาพรวมการแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส ที่มา: https://www.genome.gov/genetics-glossary/Metaphase
และนี่คือทั้งหมดของการแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส เพื่อเพิ่มจำนวนหรือสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ ในตอนต่อไปเป็นการแบ่งเซลล์เพื่อสร้างเซลล์สืบพันธุ์ที่ต่างออกไปมาก อย่าลืมติดตามเพจ Mr.BlackCatz. Academy ไว้ในอ้อมอกอ้อมใจ เพื่อไม่พลาดเนื้อหาชีววิทยาฉบับคนทั่วไปเข้าใจง่ายนะครับ 😺
ภาฟปกคือเซลล์ปลา Whitefish ที่กำลังแบ่งตัวระยะเมตาเฟส ถ่ายจากกล้องจุลทรรศน์แบบใช้แสง ที่มา: MICHAEL ABBEY / SCIENCE PHOTO LIBRARY

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา