การปรับตัว | Biology with JRItsme.
🕔 เวลาที่ใช้ในการอ่าน 5 นาที
สิ่งมีชีวิตเกิดมาเพื่อดำรงและขยายเผ่าพันธุ์ แต่เนื่องด้วยทรัพยากรที่จำกัด จึงเกิดการแก่งแย่งกันขึ้น อีกทั้งสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา ส่งผลให้การอยู่รอดของสิ่งมีชีวิตแปรผันไปด้วย มันจึงต้อง “ปรับตัว” [Adaptation] เพื่อตอบรับกับความเปลี่ยนแปลงและทรัพยากรที่เหลืออยู่ตลอดเวลา
การปรับตัวมีผลให้สิ่งมีชีวิตมีโอกาสอยู่รอดเพื่อดำรงเผ่าพันธุ์ได้มากขึ้น โดยหาอาหารมากขึ้น หลบหลีกอันตรายได้มากขึ้น ขยายเผ่าพันธุ์มากขึ้น อายุขัยเหมาะสม ใช้ทรัพยากรในการดำรงชีวิตน้อยลง ทนทานต่อสภาพแวดล้อมมากขึ้น ฯลฯ ซึ่งแต่ละชนิดจะมีวิธีการปรับตัวที่แตกต่างออกไป แต่สามารถจำแนกได้เป็น 3 ด้าน ได้แก่
“การปรับตัวด้านสัณฐานวิทยา” [Morphological adaptation] สัณฐานคือรูปร่างหน้าตาภายนอก จึงกล่าวได้ว่า เป็นการปรับเปลี่ยนโครงสร้างร่างกายให้เหมาะสม เช่น ดอกไม้มีสีสดใสสำหรับล่อแมลงผสมเกสร เพื่อเพื่อโอกาสในการปล่อยละออกเรณู เสือชีตาร์มีรูปร่างที่ปราดเปรียว ทำให้วิ่งได้เร็วขึ้น กิ่งก๋ามีสีผิวคล้าบใบหรือกิ่งไม้ เพื่อพรางตัวหลบผู้ล่า
“การปรับตัวด้านสรีรวิทยา” [Physiological adaptation] สรีรวิทยาคือการทำงานภายในร่างกาย จึงกล่าวได้ว่า เป็นการปรับเปลี่ยนการทำงานหรือเมตาบอลิซึมให้เหมาะสม เช่น งูบางชนิดมีการสังเคราะห์สารพิษเพื่อใช้ล่าเหยื่อ หมีมีนำพลังงานที่สะสมมาใช้ในช่วงจำศีล อูฐในทะเลทรายสามารถกักเก็บน้ำภายในร่างกายได้มากขึ้น
“การปรับด้านพฤติกรรม” [Behavior adaptation] เป็นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือกิจกรรมให้เหมาะสม เช่น หมีมีการสะสมพลังก่อนเข้าจำศีลช่วงหน้าหนาว เพื่อลดการใช้พลังงานในช่วงอาหารขาดแคลน การอพยพของนกเพื่อหาแหล่งอาหารใหม่และหนีความหนาวเย็น ช้างที่มาหาแหล่งอาหารใหม่ในพื้นที่อาศัยของมนุษย์
กล่าวโดยสรุปได้ว่า สิ่งมีชีวิตจะใช้การปรับตัวทั้ง 3 ด้าน เพื่อพัฒนาการดำรงชีวิตให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมที่ไม่แน่นอน หากชนิดใดสามารถปรับตัวได้มากรูปแบบ จะยิ่งอยู่รอดในสภาพแวดล้อมที่แตกต่างมากขึ้น หากปรับตัวได้น้อย หรือไม่สามารถปรับตัว จะอยู่ได้ในสภาพแวดล้อมที่เฉพาะเท่านั้น ซึ่งเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์มาก เมื่อไม่เหลือสภาพอวดล้อมนั้นอีก
การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมให้อยู่ไปนาน ๆ สิ่งมีชีวิตจะปรับตัวอย่างช้า ๆ คงอายุความเป็นสปีชีส์เดิมไว้ และไม่ได้รับความเครียดจากการเปลี่ยนแปลงที่รุนแรง จึงเป็นการปรับตัวอย่างเป็นธรรมชาติที่สุดนั่นเอง
เช่นเดียวกับมนุษย์ ที่โลกหมุนไปไวมาก การแข่งขันดุเดือดขึ้น จึงต้องปรับตัวทั้ง 3 ด้านเช่นกัน (ประหยัดเงิน ดึงพลังงานจากมาม่าให้ได้ทุกวัน มีหน้าที่ด้านขึ้น...) เพื่อเลี้ยงปากท้องให้อยู่รอด และรักษาอนาคตที่จะมีชีวิตที่ดี
ในตอนต่อไป การปรับตัวบางครั้งก่อให้เกิดสปีชีส์ใหม่ ได้อย่างไรน่ะหรอ... อย่าลืมติดตามเพจ Mr.BlackCatz. Academy ไว้ในอ้อมอกอ้อมใจ เพื่อไม่พลาดเนื้อหาชีววิทยาฉบับคนทั่วไปเข้าใจง่ายนะครับ 😺
ภาพปกคือหมีขั้วโลก เนื่องจากพื้นที่น้ำแข็งน้อยลงจากการละลายโดยภาวะโลกร้อน แหล่งอาหารและที่อยู่อาศัยจึงน้อยลง มันจึงต้องปรับตัวอย่างหนักเพื่ออยู่รอดในสภาพแวดล้อมที่เลวร้ายขึ้นทุกวัน
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
