2 ธ.ค. 2023 เวลา 15:08 • ประวัติศาสตร์
ฝรั่งเศส

ฝรั่งเศส ตอนที่ 3 ปฐมกษัตริย์แห่งฝรั่งเศส

อย่างที่ทุกคนทราบว่ากษัตริย์ของฝรั่งเศสพระองค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์บูร์บง คือพระเจ้าหลุยที่ 16 แต่ไม่ได้หมายความว่าจะเป็นการสืบทอดราชบัลลังก์แบบต่อเนื่องจาก 1 - 16 แต่จะมีการผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันในตระกูลต่างๆที่จะเป็นเครือญาติ แล้วก็มีชื่อราชวงศ์ที่เปลี่ยนไปเรื่อยๆ เช่น พระเจ้าหลุยที่ 12 ก็มาจากราชวงศ์สายวาลัวส์-ออร์เลอองส์ ซึ่งก็ไม่เหมือนกับพระเจ้าหลุยที่ 16 แต่มีการเรียกลำดับที่เพื่อไม่ซ้ำกัน
นับตั้งแต่พระเจ้าชาร์ลส์ผู้ไร้พระเกศา(ชาร์ลส์เดอะบอลด์)ได้รับ “ราชอาณาจักรแฟรงค์ตะวันตก” ตามสนธิสัญญาแวร์เดิง จนถึง พระเจ้าหลุยส์ที่ 5 อยู่ในช่วง ค.ศ. 843 - ค.ศ. 987 ในกรอบเวลาดังกล่าว กษัตริย์ของชาวแฟรงตะวันตกต้องเผชิญกับความยากลำบากในการรักษาดินแดนในอาณัติไว้ สถานการณ์ทางการเมืองของพระองค์ต่างๆไม่มั่นคงนักเนื่องจากมีข้าราชสำนักเพียงไม่กี่คนที่จงรักภักดีและดยุคตามเมืองต่างๆก็เริ่มตั้งตนเป็นเอกเทศ
พระเจ้า อูก กาแป (Hugh Capet)
ทั้งอาณาเขตติดทะเลยังตกเป็นเป้าในการรุกรานของชาวไวกิงจากดินแดนทางเหนือ บางครั้งต้องส่งสินบนเป็นเครื่องบรรณาการให้ชาวเหนือเพื่อให้พวกเขาหยุดการรุกราน ทำให้ราชวงศ์คาโรแล็งเชียงเสื่อมถอยจนถึง พระเจ้าหลุยส์ที่ 5 ฉายา ผู้เกียจคร้าน แค่ฉายาก็น่าจะรู้อยู่แล้วว่าตอนจบเป็นยังไง ในค.ศ. 987 ราชวงศ์คาโรแล็งเชียงหมดสิ้นไปในอาณาจักรแฟรงก์ตะวันตก อูก กาแป (Hugh Capet) เคานต์แห่งปารีส ได้ขึ้นครองราชย์นับเป็นปฐมกษัตริย์ฝรั่งเศส ราชวงศ์กาเปเชียง
แต่อาณาจักรที่พระเจ้าอูกต้องปกครองนั้นเต็มไปด้วยความแตกแยกบรรดาขุนนางต่างๆทำสงครามกันเองเพื่อแย่งชิงดินแดนหรือแม้แต่กบฏต่อพระเจ้าอูกที่ปารีส อำนาจของกษัตริย์ฝรั่งเศสนั้นจึงน้อยนิดแทบทำอะไรไม่ได้ มีอำนาจเฉพาะบริเวณปารีสเท่านั้น
จะขออธิบายถึงสถานการณ์ในช่วงยุคกลางก่อน ในช่วงเวลานั้นทางศาสนาจักรมีอำนาจอย่างมากแล้วมีอิทธิพลต่อกษัตริย์ตามเมืองต่างๆ แล้วหนึ่งสิ่งที่ทางศาสนาจักรไม่อยากให้เกิดขึ้นคือการที่กษัตริย์มีอำนาจเหนือศาสนาจักร ด้วยเหตุนี้ทำให้ทางศาสนาจักรไม่เห็นด้วยเมื่อมีการสืบทอดตำแหน่งกษัตริย์ผ่านทางสายเลือดและความต้องการนี้ก็สอดคล้องกับขุนนางตามท้องถื่นต่างๆ ที่มีอิทธิพลและที่ดิน นำไปสู่การเลือกกษัตริย์ เพราะฉะนั้นมันจะเป็นผลประโยชน์ต่างตอบแทนกันและกัน
พระจักรพรรดิ์ออตโตที่ 2 และ 3 ตามลำดับ
เมื่อกษัตริย์ต้องการใช้ทหารหรืออำนาจบางอย่างจากขุนนางและศาสนาจักรก็ต้องให้ผลประโยชน์ที่อีกฝ่ายพอใจ ซึ่งสถานการณ์นี้เป็นอย่างที่ศาสนาจักรต้องการเพราะถ้าอำนาจรวมศูนย์อยู่ที่กษัตริย์ กษัตริย์ก็ไม่ให้ผลประโยชน์หรือเงินกับทางศาสนาจักร ขุนนางท้องถิ่นต่างๆก็เสียผลประโยชน์ ส่วนคนที่ทางขุนนางและศาสนาจักรเลือกก็คือ อูก กาแป (Hugh Capet)
เหตุผลที่ทาง อูก กาแป ได้รับเลือกเพราะเขาไปผูกพันธ์มิตรกับจักรพรรดิ์แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักสิทธิ์ คือพระจักรพรรดิ์ออตโตที่ 2 และ 3 คือผูกพันธ์มิตรถึง 2 รัชสมัย พร้อมหันไปสาบานตนกับศาสนาจักรและจ่ายค่าบำรุงมหาศาลเพื่อให้ได้รับการสนับสนุนจากพระสันตะปาปา ทางศาสนาจักรได้ส่ง อาดัลเบอโร อาร์ชบิชอปแห่งไรมส์ มาเพื่อใส่ร้ายพระเจ้าหลุยส์ที่ 5 ว่านับถือซาตาน ในยุคนั้นการศึกษาเป็นเรื่องต้องห้าม แล้วตัวแทนของพระเจ้าเป็นผู้ถูกเสมอ
พระเจ้าหลุยส์ที่ 5
หลังจากที่เป็นกษัตริย์ บัลลังก์ของ อูก กาแป ก็ไม่ได้มั่นคงเพราะพวกขุนนางเจ้าของที่ดินในพื้นที่ต่างๆ เช่น นอร์มังดี เบอร์กันดี ลียงส์ เป็นต้น พวกขุนนางท้องถิ่นเหล้านี้กุมอำนาจมาอย่างยาวนาน อยู่ๆต้องสละอำนาจแล้วฟังคำสั่งกษัตริย์ที่อยู่ปารีสแต่เพียงผู้เดียวทำให้ฝรั่งเศสร่วมเป็นเอกภาพ แน่นอนว่ายอมไม่ได้และศาสนาจักรก็ไม่ให้เกิดเหตุการณ์แบบนั้น
ทางกษัตริย์ อูก กาแป ก็มีความต้องการที่จะร่วมอำนาจไว้ที่พระองค์แต่เพียงผู้เดียวซึ่งพระองค์ได้เปิดเกมส์การเมืองขึ้นก่อน โดยจัดพิธีให้ขุนนางตามเมืองต่างๆมาแสดงความจงรักภักดีที่กรุงปารีสผลปรากฏว่า ไม่ใช่ทุกคนที่จะมาแสดงความจงรักภักดี ในระหว่างพิธีกษัตริย์ อูก กาแป พยายามโน้มน้าวให้ขุนนางและอาร์ชบิชอปเห็นด้วยเรื่องการส่งต่อราชบัลลังก์ในสายเลือด แต่พิธีการไม่มีใครเห็นด้วย ในขณะนั้นทางจักรวรรดิโรมันอันศักสิทธิ์ก็กำลังต่อต้านทางศาสนาจักรเรื่องวิธีการสืบทอดราชบัลลังก์
ดินแดนของกษัตริย์ อูก กาแป มีเพียงแค่บริเวณปารีสเท่านั้น
ผลสุดท้ายสิ่งที่กษัตริย์ อูก กาแป กำลังกระทำเป็นการท้าทายอำนาจของศาสนาจักร ศาสนาจักรจึงดำเนินการ 2 ทาง 1 สนับสนุนให้มีกษัตริย์เพื่อที่กษัตริย์จะได้ควบคุมขุนนางตามเมืองต่างๆไว้ให้อยู่ภายใต้ความภักดีต่อศาสนาจักรแล้วก็ไม่มีสงคราม และทางที่ 2 ก็ไม่อยากให้เกิดการร่วมอำนาจไว้ที่กษัตริย์แต่เพียงผู้เดียว ก็จะค่อยขัดแข้งขัดขากษัตริย์ อูก กาแป ทำให้พระราชบัลลังก์ไม่มั่นคงซักที
ดังนั้นระหว่างกษัตริย์กับขุนนางใครสามารถยื่นผลประโยชน์ให้กับศาสนาจักรได้มากกว่าก็จะได้รับการสนับสนุน เป็นเกมส์การเมืองในยุโรปที่เกือบทุกประเทศในช่วงยุคกลางต้องเจอ
อาเดลาอีดแห่งอากีแตน
กษัตริย์ อูก กาแป สามารถรักษาสถานะของพระองค์โดยการสละที่ดินรอบนอกของปารีสให้กับพวกขุนนางต่าง ทำให้ดินแดนที่พระองค์ครอบครองนั้นเล็กลงไป แต่ถึงกระนั้นพระองค์ก็รักษาตำแหน่งกษัตริย์แล้วส่งต่อให้กับลูกชายของพระองค์ ก็คือ พระเจ้าโรแบร์ที่ 2 ชายาของกษัตริย์ อูก กาแป คือ อาเดลาอีดแห่งอากีแตน
อาเดลาอีด เป็นลูกของพระเจ้าวิลเลียมที่ 3 ดยุคแห่งอากีแตนกับชายาอเดลแห่งนอร์ม็องดี เพราะฉะนั้นทั้งอากีแตนและนอร์ม็องซึ่งเป็นสองแคว้นใหญ่เปรียบเสมือนเสาทั้งสองที่คอยค้ำพระราชบัลลังของกษัตริย์อูก กาแป
กษัตริย์ อูก กาแป สวรรคตวันที่ 14 ตุลาคม ค.ศ. 996 ณ กรุงปารีส พระศพอยู่ในมหาวิหารแซ็ง-เดอนี พระเจ้ารอแบร์ที่ 2 แห่งฝรั่งเศส เป็นบุตรคนที่ 3 ได้สืบราชบัลลังต่อ
ถึงแม้กษัตริย์ อูก กาแป จะได้เพียงแค่ตำแหน่งไม่มีพระราชอำนาจอย่างแท้จริง และไม่สามารถร่วมฝรั่งเศสให้เป็นประเทศได้ ในเวลานั้นฝรั่งเศสเหมือนกับสหพันธ์รัฐที่ร่วมตัวอย่างหลวมๆมีแค่การยอมรับว่ามีกษัตริย์ที่กรุงปารีมเท่านั้น แต่ก็ได้รับการยอมรับจากนักประวัติศาสตร์ทั่วโลกว่าพระองค์คือปฐมกษัตริย์ของประเทศฝรั่งเศส
ติดตามได้ในตอนต่อไป
ฝากกดถูกใจ กดแชร์ เพื่อเป็นกำลังใจให้ผมด้วยนะครับ
Reference ฝรั่งเศส ตอนที่ 3

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา