การคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking)
เมื่อพบกับปัญหาในชีวิตประจำวันและการทำงาน คนส่วนใหญ่มักจะแก้ไขปัญหาด้วยวิธีการแบบเดิมๆ ซึ่งก็มักจะได้ผลลัพธ์แบบเดิมๆ นอกจากจะแก้ไขปัญหาให้หายขาดไม่ได้แล้ว ก็ยังส่งผลเสียอีกทางในแบบเดิมๆอีกด้วย เช่น การแก้ไขปัญหาจราจร การแก้ไขฝุ่น PM.2.5 การแก้ไขปัญหาความเหลื่อมล้ำ และ ฯลฯ ดังนั้น หากเราต้องการที่จะค้นหาการแก้ไขปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ได้รับการยอมรับจากผู้เกี่ยวข้อง และ มีประสิทธิภาพกว่าเดิม “กระบวนการสร้างนวัตกรรม” อย่างการคิดเชิงออกแบบ จึงควรจะถูกหยิบขึ้นมาเรียนรู้และนำไปใช้อย่างยิ่ง
การคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) เป็นกระบวนการคิดเพื่อแก้ปัญหาและพัฒนาแนวคิดใหม่ๆ โดยมีจุดมุ่งหมายคือการหาแนวทางการแก้ปัญหาที่เน้นมุมมองของผู้ใช้ และ มีเจตนาในการสร้างผลลัพธ์ในอนาคตที่เป็นรูปธรรม เพื่อให้ได้แนวทางหรือนวัตกรรมที่ตอบโจทย์กับผู้ใช้และสถานการณ์ การคิดเชิงออกแบบมีประโยชน์มากมาย ดังนี้
- ●ช่วยแก้ปัญหาได้อย่างตรงจุดและมีประสิทธิภาพ โดยเน้นที่ความต้องการของผู้ใช้เป็นหลัก
- ●ช่วยให้คิดหาแนวคิดหรือแนวทางการแก้ปัญหาที่หลากหลายและสร้างสรรค์
- ●ช่วยให้พัฒนานวัตกรรมใหม่ๆ ที่สามารถตอบสนองความต้องการและแก้ปัญหาได้จริง
- ●ช่วยให้การทำงานเป็นทีมมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
Stanford d.school แบ่งกระบวนการคิดเชิงออกแบบออกเป็น 5 ขั้นตอน ดังนี้
1. การเข้าอกเข้าใจ (Empathize) ขั้นตอนนี้เป็นการทำความรู้จักกับปัญหาและความต้องการของผู้ใช้อย่างลึกซึ้ง โดยการสังเกต สัมภาษณ์ และ พูดคุยกับผู้ใช้งาน
2. การกำหนดโจทย์ (Define) ขั้นตอนนี้เป็นการกำหนดปัญหาและเป้าหมายของการออกแบบ โดยการนำข้อมูลจากการเข้าใจผู้ใช้มาวิเคราะห์และสรุปเป็นปัญหาและเป้าหมายที่ชัดเจน
3. การระดมความคิด (Ideate) ขั้นตอนนี้เป็นการคิดหาแนวคิดหรือแนวทางการแก้ปัญหาที่หลากหลาย โดยเปิดกว้างให้กับความคิดสร้างสรรค์และความแตกต่าง อาจใช้วิธีการระดมความคิด (brainstorming) หรือการสร้างภาพจำลอง (visualization)
4. การสร้างต้นแบบ (Prototype) ขั้นตอนนี้เป็นการแปลงแนวคิดให้เป็นตัวต้นแบบที่จับต้องได้ เพื่อทดสอบการใช้งานและรวบรวมความคิดเห็นจากผู้ใช้
5. การทดสอบ (Test) ขั้นตอนนี้เป็นการทดสอบการใช้งานตัวต้นแบบกับผู้ใช้ เพื่อประเมินประสิทธิภาพและปรับปรุงแก้ไขให้ตรงกับความต้องการของผู้ใช้มากที่สุด
Stanford d.school Design Thinking Process
การคิดเชิงออกแบบเป็นกระบวนการที่ยืดหยุ่นและสามารถนำมาใช้แก้ปัญหาหรือพัฒนาแนวคิดใหม่ๆ ได้หลากหลายสถานการณ์ เช่น ปัญหาด้านธุรกิจ สังคม หรือสิ่งแวดล้อม เป็นต้น การคิดเชิงออกแบบช่วยให้เราเข้าใจปัญหาอย่างลึกซึ้ง คิดนอกกรอบ และสร้างสรรค์แนวคิดใหม่ๆ ที่ตอบโจทย์ผู้ใช้และสถานการณ์ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาทางธุรกิจ การศึกษา การแพทย์ การออกแบบ สิ่งแวดล้อม และ สังคม
ตัวอย่างของการนำการคิดเชิงออกแบบไปใช้ เช่น
โครงการ "ออกแบบเพื่อผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง" ของโรงพยาบาลศิริราช
โครงการนี้เริ่มต้นจากการสังเกตว่าผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองมักมีปัญหาในการช่วยเหลือตนเองในกิจวัตรประจำวัน เช่น การเดิน การอาบน้ำ การรับประทานอาหาร เป็นต้น ทีมผู้จัดทำโครงการจึงใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบเพื่อหาแนวทางในการช่วยเหลือผู้ป่วยเหล่านี้
ขั้นตอนแรก ทีมผู้จัดทำได้ทำการสำรวจและสัมภาษณ์ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเพื่อทำความรู้จักกับปัญหาและความต้องการของผู้ป่วยอย่างลึกซึ้ง ผลจากการสำรวจพบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่ต้องการอุปกรณ์หรือเครื่องมือที่ช่วยอำนวยความสะดวกในกิจวัตรประจำวัน เช่น ไม้เท้าช่วยเดิน เก้าอี้อาบน้ำ ช้อนส้อมสำหรับผู้ป่วย เป็นต้น
ขั้นตอนที่สอง ทีมผู้จัดทำได้รวบรวมข้อมูลและความคิดเห็นที่ได้จากการสำรวจเพื่อกำหนดโจทย์ปัญหาอย่างชัดเจนและครอบคลุม โจทย์ปัญหาที่ทีมผู้จัดทำได้กำหนดไว้คือ "ออกแบบอุปกรณ์หรือเครื่องมือที่ช่วยอำนวยความสะดวกในกิจวัตรประจำวันสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง"
ขั้นตอนที่สาม ทีมผู้จัดทำได้ระดมความคิดเพื่อหาแนวคิดในการแก้ปัญหา โดยได้เชิญผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบ แพทย์ พยาบาล และผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองมาร่วมระดมความคิดร่วมกัน ผลจากการระดมความคิด ทีมผู้จัดทำได้แนวคิดในการแก้ปัญหามากมาย เช่น การออกแบบไม้เท้าช่วยเดินที่ปรับความยาวได้ การออกแบบเก้าอี้อาบน้ำที่ติดตั้งราวจับเพื่อความปลอดภัย การออกแบบช้อนส้อมที่จับถนัดมือ เป็นต้น
ขั้นตอนที่สี่ ทีมผู้จัดทำได้สร้างแบบจำลองของแนวคิดแต่ละข้อ เพื่อทดสอบการใช้งานและรวบรวมความคิดเห็นจากผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ผลจากการทดสอบ ทีมผู้จัดทำได้เลือกแนวคิดที่ดีที่สุดคือการออกแบบไม้เท้าช่วยเดินที่ปรับความยาวได้
ขั้นตอนที่ห้า ทีมผู้จัดทำได้ทดสอบการใช้งานไม้เท้าช่วยเดินกับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองจริง ผลจากการทดสอบพบว่าผู้ป่วยสามารถใช้งานได้สะดวกและปลอดภัย ทีมผู้จัดทำจึงผลิตไม้เท้าช่วยเดินดังกล่าวออกจำหน่ายให้กับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองทั่วไป
โครงการ "ออกแบบเพื่อผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง" ของโรงพยาบาลศิริราช เป็นตัวอย่างที่ดีของการนำขั้นตอนการคิดเชิงออกแบบมาใช้ในการแก้ไขปัญหา โดยโครงการนี้สามารถแก้ปัญหาของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองได้อย่างตรงจุดและมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุขมากขึ้น
สารตั้งต้น หวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์กับทุกคน เพราะคำว่า "ไม่รู้" ทำคนเสีย "น้ำตา" มามากแล้ว
ถ้าเนื้อหาถูกใจ ช่วยกดติดตาม กดไลท์ กดแชร์ เพื่อเป็นกำลังใจ
แลกเปลี่ยนความเห็น ติชม สอบถาม แนะนำเนื้อหาได้นะครับ
#สารตั้งต้น #DesignThinking #Empathize #Define #Ideate #Prototype #Test
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
