30 ธ.ค. 2023 เวลา 01:00 • หนังสือ

#12 ไปเบิกเงินเดือน

. ชีวิตความเป็นอยู่และการทำงานในอำเภอเล็กๆ ในชนบท ดำเนินไปแบบเรียบง่าย แต่อาจจะไม่สะดวกสบายเหมือนอยู่ในอำเภอใหญ่ๆ เช้าขึ้นมา แค่ออกจากบ้านพักนิดเดียวก็ถึงอำเภอขึ้นไปทำงานได้แล้ว ไม่ต้องเสียเวลารถติดเหมือนในเมือง
. ในแต่ละวัน นอกจากขึ้นทำงานบนอำเภอ ก็สลับกับการออกไปท้องที่ ไปร่วมงาน ไปออกอำเภอเคลื่อนที่ ไปเยี่ยมไปยามถามไถ่ติดตามงานราชการที่ตำบลหมู่บ้าน หรือไปประชุมที่หมู่บ้านในเวลาหัวค่ำ และถ้ามีโอกาสดีๆ ก็จะได้เข้าไปส่งงาน ไปติดต่องานที่จังหวัดบ้างเป็นบางครั้ง
. การออกท้องที่นั้น เป็นเรื่องสำคัญสำหรับคนเป็นปลัดอำเภอ นายอำเภอ เพราะมีคติแต่โบราณว่าในการทำงานของผู้นำนั้นต้องให้ “รองเท้าสึก ก่อนกางเกงขาด” ซึ่งสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ปฐมเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ทรงให้พระโอวาทแก่ข้าราชการกระทรวงมหาดไทยเป็นหลักในการปฏิบัติราชการไว้ว่า
. “การเป็นผู้นำนั้น ต้องให้รองเท้าขาดก่อนกางเกง คือต้องตรวจตราออกพื้นที่จนรองเท้าขาด ไม่ใช่นั่งเก้าอี้จนกางเกงขาด”
. เรื่องการกินอยู่ ก็ฝากท้องไว้กับร้านประจำที่ผูกกันเป็นเดือน เพราะร้านอาหารมีขายเพียงไม่กี่ร้าน เวลาตอนเย็นหลังเลิกงานบางวันก็ไปเล่นวอลเลย์บอลที่โรงพยาบาลที่เขาเล่นกันเป็นประจำ เลยทำให้รู้จักมักคุ้นกับคุณหมอและพยาบาล วันหยุดเสาร์อาทิตย์ก็ใช้ชีวิตวนๆ อยู่ในอำเภอ และเดือนหนึ่งจะกลับบ้านที่กรุงเทพสักครั้ง โดยไปขึ้นรถทัวร์ที่อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย นั่งรถไปตามเส้นทางพุทไธสง ตรงไปแยกบ้านวัด อำเภอคง นครราชสีมา ก่อนจะเข้าสายมิตรภาพตรงเข้ากรุงเทพ
. เพราะว่าเป็นอำเภอเล็ก ปลัดอำเภอและข้าราชการที่ไปอยู่ ไปทำงานและพักอยู่ที่อำเภอ จึงเห็นหน้าเห็นตากันตลอด จึงมีความสนิทสนมคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เวลาไปไหนมาไหนก็มักจะพากันไปเป็นทีม
. ทำงานไปได้สักพักก็มีเพื่อนปลัดอำเภอมาบรรจุใหม่อีกคน และได้พักอยู่บ้านหลังเดียวกันที่อยู่ฝั่งตรงข้ามเยื้องๆ ที่ว่าการอำเภอ ซึ่งเป็นบ้านที่ปลัดอาวุโสเช่าพักอยู่
. พูดถึงเงินเดือนของปลัดอำเภอในเวลานั้นจบปริญญาตรีจะได้เงินเดือนแรกบรรจุ ๒,๗๖๕ บาท แต่ถ้าจบปริญญาโทจะได้รับเงินเดือนแรกบรรจุ ๓,๗๔๕ บาท ผู้เขียนจบปริญญาโทก่อนบรรจุพอดีเลยได้รับเงินเดือน ๓,๗๔๕ บาท
. แต่สำหรับข้าราชการบรรจุใหม่แล้ว ในเวลานั้นส่วนใหญ่กว่าจะได้รับเงินเดือนๆ แรก อย่างเร็วสุดก็ ๓ เดือน ถึงจะได้รับเงินเดือนครั้งแรก ซึ่งจะเรียกกันว่า “ตกเบิก”
. การจ่ายเงินเดือนในแต่ละเดือน เสมียนตราอำเภอจะเป็นผู้จัดการจ่ายให้ คนที่จะรับเงินเดือนแต่ละคนต้องไปเซ็นต์ชื่อรับเงินกับเสมียนตราอำเภอ แต่ก่อนที่เสมียนตราอำเภอจะนำเงินมาจ่ายได้ก็ต้องไปเบิกเงินมาจากจังหวัดมาก่อน
. การไปเบิกเงินจากจังหวัดในสมัยนั้นถือเป็นเรื่องสำคัญมาก อำเภอต้องมีการออกคำสั่งแต่งตั้งกรรมการไปรับเงินจากจังหวัด โดยปลัดอำเภอก็จะได้รับแต่งตั้งเป็นกรรมการด้วยเสมอ สลับหมุนเวียนกันในแต่ละเดือน และจะมีเจ้าหน้าที่ตำรวจร่วมรักษาความปลอดภัยพกอาวุธปืนนั่งท้ายรถกระบะปิคอัพอำเภอที่จะไปรับเงินจากจังหวัดมาด้วย เพราะในอดีตในบางพื้นที่เคยมีเหตุการณ์โดนดักชิงเงินระหว่างทางอยู่
. เมื่อไปถึงจังหวัดเพื่อดำเนินการต่างๆ จนแล้วเสร็จ ก็จะพากันไปธนาคารเพื่อเบิกเป็นเงินสดออกมา จากธนาคาร มีหลักปฏิบัติอยู่อย่างหนึ่งคือ ให้กลับอำเภอทันที ไม่ต้องแวะที่ใดเพื่อความปลอดภัย เมื่อมาถึงอำเภอเสมียนตราอำเภอก็จะดำเนินการแยกรายการจ่ายเงินเดือนให้แต่ละคน
. วันที่เงินเดือนกำหนดออก จะเป็นวันที่คนอำเภอจะอยู่รอกันเกือบครบ ยกเว้นคนที่มีภารกิจสำคัญ เงินเดือนที่แต่ละคนรับจากเสมียนตราอำเภอในแต่ละเดือนนั้นไม่มีใครได้รับเต็มจำนวน เพราะนอกจากต้องถูกหักภาษีรายได้แล้ว ส่วนใหญ่จะมีรายการหักส่งสหกรณ์ออมทรัพย์ของกรมพ่วงด้วยเกือบทุกคน โดยจะถูกหักเป็นค่าหุ้นและคนที่กู้เงินจากสหกรณ์ก็จะถูกหักชำระหนี้รายเดือนอีกส่วนหนึ่ง
. เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนแปลงไป กระบวนการจ่ายเงินเดือนข้าราชการก็สะดวกสบายและรวดเร็วขึ้น ขั้นตอนเหลือเพียงกรมบัญชีกลางทำรายการ ตั้งเวลาโอนเงินเข้าบัญชีธนาคารของข้าราชการแต่ละคน เงินก็จะเข้าไปอยู่ในบัญชีของแต่ละคน
โดย นาย Bt
๓๐ ธันวาคม ๒๕๖๖
ติดตามอ่านเรื่องต่างๆ และ ร่วมกด follow ได้ที่
# สองข้างทาง https://www.blockdit.com/bntham
#รอยเท้าที่ก้าวผ่าน https://www.blockdit.com/bntham2
และติดตามซีรีย์ disaster ได้ที่ https://www.blockdit.com/series/65262b5af363005c5fce7edd และ
ซีรีย์ @อำเภอ ได้ที่ https://www.blockdit.com/series/652aa201a7b7eabb6b5e1144

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา