12 พ.ค. เวลา 17:14 • ภาพยนตร์ & ซีรีส์

โชกุน กว่าจะได้มาซึ่งอำนาจ

จริง ๆ ไม่ได้ดูหนังละครของฝั่งตะวันตกนานแล้ว แต่เห็นใคร ๆ ก็เชียร์ว่าดีอย่างนั้นอย่างนี้ ก็เลยตามไปดูบ้าง
หลังจากรู้ว่าสร้างจากนิยายเรื่องโชกุน ของเจมส์ คราวเวลล์ ก็สะกิดความจำว่าทำไมคุ้นจัง โดยเฉพาะชื่อนักเขียน จะไม่คุ้นได้อย่างไร ก็มีหนังสือแปลของเขาอย่างน้อย 2 เรื่องในตู้หนังสือ คือ ไทปัน กับ โชกุน
เนื่องจากอ่านไทปัน แล้วสนุกดี จึงซื้อเรื่องโชกุน ซึ่งแปลโดยธนิต ธรรมสุคติ เก็บไว้ก่อน ตั้งใจว่ามีเวลาเมื่อไหร่จะอ่าน ใครจะไปคิดว่าสามารถดองหนังสือที่ไม่ได้อ่านไว้ได้นานถึง 30 ปี
โชกุน ฉบับพิมพ์ครั้งแรก ปี 2537
กลับมาที่ละครชุดเรื่องนี้ ตอนแรกดูก็สับสนนิดหน่อย เพราะเคยดู Toshiie and Matsu (สงครามรักเลือดซามูไร 2002 ) ซึ่งเป็นละครชุดอิงประวัติศาสตร์ของญี่ปุ่น แล้วชอบมาก โดยตัวละครใช้ชื่อจริงตรงตามประวัติศาสตร์เป๊ะ ๆ ซึ่งกระตุ้นต่อมความอยากรู้อยากเห็นมาก จนต้องไปหาอ่านประวัติศาสตร์ยุคนั้นของญี่ปุ่น
พอมาดูเรื่องโชกุน ต้องคอยเทียบว่าใครเป็นใคร เพราะนักเขียนแต่งชื่อขึ้นมาใหม่ทั้งหมด แต่ใช้พื้นหลังของบุคคลที่มีจริงในประวัติศาสตร์ เช่น โยชิอิ โทรานางะ ก็คือ โทกุงาวะ อิเอยาสึ อันนี้ชัดเจน ท่านไทโก ก็คือ โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ คนที่พ่อของโทดะ มาริโกะ ฆ่าตายก็คือ โอดะ โนบุนางะ สามผู้ยิ่งใหญ่ของประวัติศาสตร์ในยุครวบรวมญี่ปุ่น เป็นปึกแผ่น
ตอนแรกคิดว่า พระเอก จอห์น แบล็กธอร์น กับนางเอก โทดะ มาริโกะ เป็นตัวละครที่แต่งขึ้นมา พอไปค้นข้อมูล จอห์น ก็คือ วิลเลี่ยน อดัมส์ ซึ่งมีชื่อญี่ปุ่น มิอูระ อันจิน เป็นพ่อค้า นักเดินเรือ ที่กลายไปเป็นที่ปรึกษาของอิเอยาสึ เป็นคนต่างชาติที่มีอิทธิพลมากคนหนึ่งในยุคนั้น
ส่วนโทดะ มาริโกะ ก็เอาประวัติความเป็นมาพื้นเพรวมถึงการเปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์ของ โฮโซกาวะ ทามะ บุตรสาวของ อาเกจิ มิตสึฮิเดะ ซึ่งเป็นผู้สังหารโนบุนางะ
ส่วนเรื่องจริง เมื่อพิจารณาถึงวัฒนธรรมของญี่ปุ่นในอดีต สองคนนี้ไม่น่าจะมาเจอกันได้ ยิ่งไม่ต้องพูดถึงจะมาชอบพอกัน แต่เมื่อเป็นนิยาย อะไรก็ย่อมเกิดขึ้นได้
ถ้าถามว่าละครชุดเรื่องนี้สนุกไหม มันคงจะสนุกกว่านี้ ถ้าผู้เขียนไม่เคยดูเรื่อง Toshiie and Matsu และดูหนัง ละครชุดของจีน แนวแย่งชิงอำนาจมาเยอะมาก อันนี้พิจารณาจากละครอย่างเดียวเท่านั้น เดาเอาว่าหนังสืออาจมีรายละเอียดของการชิงไหวชิงพริบ หักเหลี่ยมกันมากกว่านี้
ถ้าเป็นละครชุดแนวนี้ของจีน คงได้วางหมากไว้หลายชั้นกว่านี้มาก เดากันไม่ถูกเลยว่าใครกันแน่เป็นลาสบอส การทรยศหักหลังกันในโชกุน ต้องเรียกว่าเด็ก ๆ ไปเลย
จำได้ว่าตอนดูเรื่อง Toshiie and Matsu ทำให้เข้าใจแนวคิด ประเพณี ธรรมเนียม ต่าง ๆ ของญี่ปุ่นเลยว่าผู้ปกครองในยุคนั้นทำและไม่ทำอะไร ด้วยเหตุผลอะไร เขาวางหมากกันอย่างไร
เรื่อง Toshiie and Matsu เป็นอัตชีวประวัติของ โทชิอิเอะ ซึ่งแม้ไม่ได้ขึ้นไปอยู่ในจุดสูงสุดของอำนาจ แต่ก็เป็นคนที่ไดเมียวทุกคนทุกแคว้นรวมทั้งฮิเดโยชิ เกรงใจ ไว้ใจ และตั้งให้เป็นหัวหน้าผู้ดูแลบุตรชายที่จะสืบทอดตำแหน่ง แต่โทชิอิเอะตายไปเสียก่อน จะเกิดเหตุการณ์ในเรื่องโชกุน
ถ้าโทชิอิเอะ มีชีวิตอยู่ต่อมา อิเอยาสิ อาจไม่มีโอกาสเป็นโชกุนก็ได้ (อันนี้ผู้เขียนมโนเอง ) เพราะในเวลานั้น โทชิอิเอะมีกำลังทหารไม่น้อย ได้รับการยอมรับจากไดเมียวทั้งหลาย ได้ชื่อว่าเป็นคนประนีประนอมให้ทุกฝ่ายไม่ฆ่ากัน ตระกูล ท่านหญิงมัตสึ ก็มีอำนาจขึ้นมาไม่น้อยเช่นกัน
ในเรื่องโทชิอิเอะและมัตสึ มีเรื่องราวของอิเอยาสิอยู่ด้วย ในเรื่องนั้นเห็นชัดว่าเจ้าเล่ห์ แต่เป็นคนอดทนมาก เพราะกว่าจะกลายเป็นโชกุน ก็โดนเล่นไปไม่น้อย
เขียนไปเขียนมาจะกลายเป็นเขียนถึงเรื่องอื่นไป
กลับมาที่โชกุน เนื่องจากโปรดิวเซอร์คือ ฮิโรยูกิ ซานาดะ (เล่นเป็น โยชิอิ โทรานางะ ด้วย) และทีมงานส่วนใหญ่เป็นญี่ปุ่น ในแง่คาแรกเตอร์ตัวละครที่เป็นญี่ปุ่นจึงดูไม่ประดักประเดิด เหมือนเรื่องที่ทีมงานส่วนใหญ่เป็นฝรั่ง
แถมมีแอบเหน็บแบบญี่ปุ่น ๆ เอาไว้ด้วย ตามประสานิยายที่ฝรั่งเขียน เรื่องราวก็จะออกแนวว่าสาเหตุที่โทรานางะ ชนะเพราะได้ “ฝรั่ง” มาช่วย
ตอนสุดท้าย จำไม่ได้ว่าใครพูด น่าจะโทรานางะ นั่นแหละ พูดประมาณว่าต่อให้ไม่มี จอห์น เขาก็ชนะอยู่ดี ในมุมมองของคนเอเซีย มันคือการบริหารคน คล้ายกับว่าจอห์นก็เป็นแค่หมากตัวนึงของโทรานางะ
ในละครไม่ได้ชี้ชัดลงไปว่าการที่จอห์นเห็นตัวเองในวัยใกล้ตาย นอนอยู่บนเตียงที่บ้านเกิดมีหลานสองคน นั่นเป็นเรื่องจริงหรือความฝันกันแน่ แต่ตามประวัติศาสตร์
วิลเลี่ยม อดัมส์ อยู่ที่ญี่ปุ่นจนสิ้นชีวิตในวัย 55 ปี
ตามประวัติศาสตร์ แม้ว่า โทกุงาวะ อิเอยาสึ สามารถสถาปนาอำนาจกลายเป็นตระกูลโชกุนต่อมาอีกสองร้อยกว่าปี แต่ระหว่างทางก็เหมือนถูกสาป เพราะทายาททุกคนทุกรุ่น ล้วนแต่ต้องระวังตัวสุดขีด โดนวางยาพิษกันเป็นว่าเล่น อายุไม่ค่อยยืนกันสักเท่าไหร่
“ อำนาจ” ก็แบบนี้ ไม่มีใครครอบครองได้ตลอดไป
มีอีกประเด็นหนึ่งที่ผู้เขียนแอบขำ ความแตกต่างระหว่างวิธีคิดของจีนกับญี่ปุ่น
ในเรื่องนี้ คนญี่ปุ่น เอะอะ ก็จะตายกันลูกเดียว นางเอกก็ร้องขอความตายกันตลอดเวลา เหล่าทหาร คนรับใช้ เซ็ปปูกุกันเป็นว่าเล่น เหมือนว่าจะกลับมาเกิดกันง่าย ๆ
ในขณะที่ละครจีน สรรหาวิธีมาฆ่า แต่ตายยากตายเย็นมาก โดยเฉพาะพระเอกนางเอก ตกเหวไม่ตาย กินยาพิษก็ไม่ตาย เป็นมะเร็งระยะสุดท้ายก็ต้องได้เจอหมอเทวดา อะไรงี้
ผู้เขียนเห็นด้วยกับวิธีคิดแบบจีน ต้องมีชีวิตรอดเท่านั้นจึงจะสามารถเปลี่ยนแปลงอะไรได้

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา