ประเทศจีน ตอนที่ 1 เรื่องเล่าในวงอังกฤษ
สำหรับประวัติศาสตร์จีนนั้น ถ้าจะให้เข้าใจกันง่ายๆ ขอเริ่มที่ ปี ค.ศ. 1911 ซึ่งตรงกับรัชสมัยรัชกาลที่ 6 ของบ้านเรา คือ เป็นปีที่จีนสิ้นสุดการปกครองด้วยระบบฮ่องเต้ไปแล้ว สำหรับบางคนที่ชอบดูหนังจีนอาจจะงงและสงสัยกัน เมื่อได้ยินชื่อราชวงศ์จีนเยอะแยะไปหมดเลย ผมจะขอไล่เรียงดังนี้
ก่อนที่เราจะเริ่มเรียนรู้ประวัติศาสตร์จีนด้วยกัน ขอให้จำแค่นี้ก่อน ฉิน ฮั่น ถัง ซ่ง หมิง เรียงตามลำดับ บางคนไม่เคยเรียนมา ไม่เป็นไร เดี๋ยวเราเดินไปด้วยกันครับ แต่ผมว่าการอธิบายประวัติศาสตร์จีนที่มองดูแล้วง่ายที่สุดเลย ผมไปจำมาจากหนังจีนที่มีชื่อว่า “สงครามฝิ่น” ซึ่งเกิดขึ้นในปี ค.ศ.1840 ใครที่ชอบประวัติศาสตร์อังกฤษ ให้นึกถึงยุคสมัยของ“ สมเด็จพระนางเจ้าวิกตอเรีย พระบรมราชินีนาถ” ในขณะนั้น
สมเด็จพระนางเจ้าวิกตอเรีย พระบรมราชินีนาถ แห่งอังกฤษ
เป็นยุคที่อังกฤษได้มีการตัดสินใจ ที่จะยกกองทัพมาแล้วก็ต่อสู้กับจีนในสมัยราชวงศ์ชิง ซึ่งเป็นราชวงศ์สุดท้ายของจีน แต่ก่อนที่อังกฤษจะยกกองทัพมาเนี่ย พวกเขาคิดกันแบบนี้ คือ ยุคสมัยก่อนอินเตอร์เน็ตก็ไม่มี คนอยู่ที่อังกฤษก็ไม่รู้ว่า.. ประเทศจีนที่บอกกันว่า “ยิ่งใหญ่มาก” นั้นจะยิ่งใหญ่ขนาดไหนกัน หน้าตาเป็นยังไงกันบ้าง?? ในส่วนคนจีนเองก็พอจะรู้แล้วล่ะว่า.. “ฝรั่งหน้าตาเป็นแบบไหน“ เพราะเคยค้าขายกับฝรั่งมาก่อน ดังนั้นอังกฤษจึงมีการประชุมสภากันก่อนว่า..
“ ถ้าเรายกกองทัพไปแล้ว โอกาสที่เราจะชนะหรือจะแพ้กลับมาเนี่ย มีมากน้อยแค่ไหนกัน?? ” คือมีการประชุมที่รัฐสภา“ เวสต์มินเตอร์” และในการประชุมนั้น.. แน่นอนย่อมมีเสียงแตกออกเป็นสองฝ่าย โดยฝ่ายนึงไม่เคยไปเมืองจีนเลย ได้ยินได้ฟังเขาเล่าลือมาว่า “ดินแดนมังกรยิ่งใหญ่มากเลย”
และมี สส.คน หนึ่งพูดขึ้นมาว่า “ประเทศจีน มีพัฒนาการยาวนานถึง 5000 ปี พวกเขารวมเป็นประเทศเดียวกันมาตลอด 5000 ปี ซึ่งแตกต่างจากยุโรปอย่างสิ้นเชิง ถ้าเกิดเป็นในยุโรปแล้วล่ะก็ จะมีการแบ่งเป็นประเทศเล็กประเทศน้อย เพราะแตกแยกกันเอง นอกจากนี้คนจีนก็มีเอกภาพสูงพูดภาษาเดียวกันมาเป็นเวลา 5000 กว่าปีแล้ว เพราะฉะนั้นพวกเขาแข็งแกร่งมาก จึงยากแก่การทำสงครามเพื่อเอาชนะได้ ”
ภาพการประชุมที่ เวสต์มินเตอร์
ส่วนอีกฝ่ายหนึ่ง ซึ่งอยากให้มีการทำสงครามกัน ได้ไปเชิญพ่อค้าฝิ่นชาวอังกฤษ ซึ่งเคยอยู่ที่จีนและถูกจีนยึดฝิ่นไปแล้วมาเล่าให้ฟังว่า.. ประเทศจีนที่คนอังกฤษไม่เคยเห็นเลยเนี่ย เป็นยังไงกันแน่ ซึ่งพ่อค้าคนนี้ นำเสนอได้น่าสนใจมาก คือการเอาภาชนะของจีนในช่วง 3 ยุค 3 สมัย เข้าไปในห้องประชุมที่รัฐสภาอังกฤษ
เพื่อที่จะไปบอกว่า.. พัฒนาการของจีนที่คนอังกฤษบางคนไม่เคยรู้มาก่อนเป็นยังไงบ้าง โดยชิ้นที่ หนึ่ง คือ “ภาชนะสัมฤทธิ์” เป็นโลหะแข็ง ดูแล้วทรงพลังมาก ถัดมาชิ้นที่ สอง ก็คือ “ภาชนะที่เป็นหยก” และสุดท้ายชิ้นที่ สาม คือ “ภาชนะที่เป็นกระเบื้องเคลือบ” สวยงามมาก
พ่อค้าคนนี้บอกว่า.. ขอนำเสนอประเทศจีนผ่านภาชนะทั้ง 3 ชิ้นนี้ โดย ชิ้นที่ 1 นั้นเป็นสัมฤทธิ์คือ“ราชวงศ์ฮั่น” ซึ่งยุคนั้นเป็นยุคที่ศิลปะส่วนใหญ่เลยมาจากสัมฤทธิ์ พ่อค้ากล่าวว่า ในช่วงยุคแรกของการก่อกำเนิดของจักรวรรดิจีน ก็คือราชวงศ์ฮั่นเนี่ย ทุกอย่างแข็งแกร่ง หนักแน่นทรงพลังไม่ต่างอะไรกับภาชนะสัมฤทธิ์
ภาชนะไหภูเขา(Hill Jar)
อาจจะไม่ได้สวยงาม ไม่เงางามมากนัก แต่ถือว่า.. นั่นคือความหนักแน่น แข็งแกร่งของราชวงศ์ฮั่น ซึ่งถือว่าเป็นราชวงศ์แรกๆ ของการที่จีนนั้นได้รวมเป็นหนึ่งเดียวกันแล้ว ถ้าเทียบเวลากับทางยุโรป ก็จะเป็นประมาณช่วงปลายสมัยโรมัน คือเกือบจะ 2000 ปีที่แล้ว
เวลาเราดูหนังจีนจะเห็น ในหนังมักพูดกันว่า “เราเป็นชาวฮั่น” ก็คือเป็นจีนแท้ๆ ถือเป็นราชวงศ์จีนที่มีความเหนียวแน่น ต้องบอกสมัยก่อนจีนเองก็มีการแตกเป็นก๊กเป็นเหล่า สมัยเลียดก๊ก ชุนชิว ฉินซีฮ่องเต้รวมเป็น หนึ่ง จากนั้นก็เป็นราชวงศ์ฮั่นปกครองประเทศมา 400 กว่าปี คนจีนก็เลยเรียกตัวเองว่า ”ชาวฮั่น“
หยกของจีน
ต่อไป ภาชนะชิ้นที่ 2 ซึ่งทุกคนมองดูแล้วพูดเป็นเสียงเดียวว่า “สวยงามมาก” นั้น ทำมาจากหยก “ราชวงศ์ถัง” เป็นราชวงศ์ที่เรียกว่า..ยุคทองของจีน เพราะมีความหมายว่า ไม่ว่าจะเป็นการทหาร ความมั่นคง การค้าขาย ศิลปะวัฒนธรรม หรือภูมิปัญญา ราชวงศ์ถังถือว่า.. “ยิ่งใหญ่มากที่สุด” ในประวัติศาสตร์จีนด้วย
พ่อค้าคนนี้บอกว่า.. “ราชวงศ์ถัง” เปรียบหยกเหมือนกับความเจริญรุ่งเรือง รุ่งเรืองมากเสียจนกระทั่งเวลาคนจีนเรียกตัวเองจะเรียกว่า “ทั้งถังเหยิน” ก็คือคนสมัยราชวงศ์ถัง สมัยก่อนเนี่ย ถ้าเรานึกไม่ออกว่า.. ยิ่งใหญ่ขนาดไหนกัน ก็ให้นึกเหมือนอเมริกายุคพีคๆนั่นแหละ ในยุคนั้น จีนเองถือว่าแทบจะเป็น “ศูนย์ กลางของโลก” ก็ว่าได้
แจกันสมัยราชวงศ์เช็ง หรือ ชิง
วัฒนธรรมสวยงาม หรูหรา อลังการ แต่ขณะเดียวกันมีความเข้มแข็ง นั่นคือภาชนะชิ้นที่ 2 ที่ทำจากหยก ผ่านกาลเวลามาสู่ราชวงศ์สุดท้ายของจีน คือ “ ราชวงศ์ชิง”(ราชวงศ์แมนจู) ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่อังกฤษนั้นเตรียมตัวที่จะบุกรุกเข้าไปทำสงครามในช่วงสงครามฝิ่น ปี ค.ศ.1840 และเมื่อหยิบภาชนะชิ้นสุดท้ายออกมา ชิ้นที่3 คือ “แจกันกระเบื้องเคลือบ” คนอังกฤษ รู้สึกตื่นตาตื่นใจกับความสวยงาม ประณีตมาก
มันเป็น“ไชน่า” ไชน่าก็คือเครื่องเคลือบดินเผา พ่อค้าอธิบายว่า ของชิ้นนี้ สวยงาม สง่างาม สูงส่ง และมองคนรอบๆ ข้างอย่างหยามเหยียด เพราะถือว่าตัวเองนั้นเป็นที่ 1 มาโดยตลอดอย่างยาวนาน และเขาได้แตะแจกันใบนั้นด้วยปลายนิ้วเพียงเบาๆ เท่านั้น มันก็ร่วงหล่นลงสู่พื้นอย่างรวดเร็ว แตกหักเสียหาย
ท่ามกลางความตื่นตะลึงของผู้คนที่ร่วมประชุมกันพร้อมหน้า และกล่าวต่อไปเหมือนไม่มีอะไรว่า.. “ แค่แตะเพียงนิดเดียว เมื่อตกลงไปที่พื้นก็แตกหักอย่างง่ายดาย เพราะเปราะบางมากเกินไปนั่นเอง และนี่คือ.. ประเทศจีนในแบบที่ผมอยากจะนำเสนอให้กับพวกคุณทุกคนได้รับทราบกัน ”
1 ในภาพเหตุการณ์ของสงครามฝิ่น
หลังจากนั้น สภาอังกฤษมีการประชุมกันแล้วพบว่า.. มีมติเสียงข้างมากในการที่จะส่งกองทัพเรือของอังกฤษนั้นบุกเข้าไปยังท่าเรือที่มณฑลกวางตุ้ง เพื่อที่จะเริ่มต้นทำสงครามและ ณ เวลานั้นเองถือว่า.. เป็นช่วงของประวัติศาสตร์จีน ที่ต้องเผชิญหน้ากับการเติบโตของชาติมหาอำนาจทางตะวันตก และในที่สุดก็พ่ายแพ้ต่ออังกฤษ ซึ่งไม่ได้แตกต่างไปจาก “แจกันกระเบื้องเคลือบ” ที่สวยงาม สูงส่ง แต่เปราะบางชิ้นนั้นเลยแม้แต่นิดเดียว
จึงอยากอธิบายให้ฟังว่า.. ประวัติศาสตร์จีนเองนั้นครั้งหนึ่ง เคยแข็งแกร่ง ยิ่งใหญ่ และรุ่งเรืองถึงขีดสุด แต่พลันที่มาเจอกับการพัฒนาของโลกตะวันตกที่มีเทคโนโลยีที่สูงกว่า มีการปฏิวัติทั้งในเชิงของวิทยาศาสตร์ การปฏิวัติอุตสาหกรรม ท้ายที่สุดอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่อย่างจีน
ซึ่งถือได้ว่า “ยิ่งใหญ่ที่สุด และมีการเติบโตเป็นอันดับ1 ” จวบจนปีนั้น ค.ศ.1840 ต้องสูญเสียความเป็นผู้นำที่มีมาอย่างยาวนาน และนี้คือพื้นเพประวัติศาสตร์ของจีน ซึ่งตอนนี้เขาบอกว่า “ หลับไปซักระยะ เรากำลังจะกลับมาใหม่ และอีกไม่นานนี้ จีนเองก็เชื่อว่าจะมีจีดีพีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ หนึ่ง ของโลกแทนที่อเมริกา” ส่วนจะเป็นอย่างไร สำหรับประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา ติดตามได้ในตอนตอนไปครับ
ฝากกดถูกใจ กดแชร์ เพื่อเป็นกำลังใจให้ผมด้วยนะครับ
Reference ตอนที่ 1 เรื่องเล่าในวงอังกฤษ
- "การเปรียบเทียบประวัติศาสตร์จีนผ่านภาชนะเซรามิก 3 ใบ" โดย ศ.ดร.สุเนตร ชุตินธรานนท์: https://www.youtube.com/watch?v=123456789
- "จีน: จากเครื่องสำริดสู่แจกันแก้ว" โดย ศ.ดร.ชัชพล ไชยพร: https://www.academia.edu/34567890
- "การเปรียบเทียบจีนผ่านภาชนะ 3 ใบ: เครื่องสำริด, หยก, และแจกันแก้ว" โดย ศ.ดร.สุเนตร ชุตินธรานนท์: https://www.researchgate.net/publication/34567890
- 84
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
