3 พ.ย. เวลา 08:42 • ครอบครัว & เด็ก

ปม"เด็กเอาตัวรอดเก่ง"

บทความนี้จะพาคุณเจาะลึกเข้าไปในจิตใจของ "เด็กเอาตัวรอดเก่ง" ผ่านมุมมองของจิตวิทยาเชิงวิเคราะห์ พร้อมเผยให้เห็นถึงความเสี่ยงที่อาจแฝงอยู่ภายใต้บุคลิกภาพดูเหมือนแข็งแกร่งนี้
เมื่อ "การเอาตัวรอด" เกิดจาก "ความขาด"
เด็กที่ดูเหมือนเอาตัวรอดเก่ง มักเป็นเด็กที่ต้องพึ่งพาตัวเองสูง ซึ่งอาจเกิดจากการที่พ่อแม่ไม่มีเวลาให้ หรือไม่สามารถตอบสนองความต้องการทางใจของเด็กได้อย่างเพียงพอ เด็กจึงเรียนรู้ที่จะจัดการกับปัญหา และดูแลตัวเองตั้งแต่ยังเล็ก
กลไกป้องกันตนเองแบบ "ยึดติด"
ในมุมมองของจิตวิทยาเชิงวิเคราะห์ พฤติกรรม "ติดคนง่าย" ของเด็ก อาจเป็นกลไกป้องกันตนเอง ที่เกิดจากความต้องการความรัก ความมั่นคงทางใจ และการยอมรับ เมื่อเด็กพบเจอใครสักคนที่แสดงความรัก ความเอาใจใส่ หรือให้ความช่วยเหลือ เด็กจะรู้สึกปลอดภัย และยึดติดกับคนๆ นั้นอย่างรวดเร็ว ราวกับ "คว้าโอกาส" ในการเติมเต็มสิ่งที่ขาดหายไป
ความเปราะบางภายใต้เปลือกนอกที่แข็งแกร่ง
แม้ภายนอกจะดูเป็นเด็กมั่นใจ กล้าแสดงออก แต่ภายในจิตใจของเด็ก อาจเต็มไปด้วยความไม่มั่นคง ความกลัว และความวิตกกังวล เด็กอาจใช้ "ความมั่นใจเกินจริง" เป็นเกราะกำบัง เพื่อปกปิดความเปราะบาง และความรู้สึกไม่มั่นคงภายใน
พฤติกรรมเรียกร้องความสนใจ
พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมบางอย่าง เช่น การก้าวร้าว การต่อต้าน หรือการเรียกร้องความสนใจ อาจเป็นวิธีที่เด็กใช้ในการ "ทดสอบ" ขอบเขต และเรียกร้องความสนใจจากพ่อแม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อเด็กไม่ได้รับความสนใจ หรือเวลาจากพ่อแม่อย่างเพียงพอ
ความเสี่ยงในอนาคต
หากไม่ได้รับการดูแลเอาใจใส่ และการชี้นำที่ถูกต้อง เด็กอาจมีปัญหาในการปรับตัว และสร้างสัมพันธภาพกับผู้อื่นในระยะยาว เช่น
• ปัญหาในการไว้วางใจ: เด็กอาจมีปัญหาในการสร้างความสัมพันธ์ที่มั่นคง เนื่องจากกลัวการถูกทอดทิ้ง หรือผิดหวัง
• การพึ่งพาผู้อื่น: เด็กอาจติดนิสัยพึ่งพาผู้อื่น และไม่กล้าตัดสินใจด้วยตัวเอง
• ถูกหลอกลวงง่าย: เด็กอาจตกเป็นเหยื่อของผู้ไม่หวังดี เนื่องจาก "เปิดใจ" และ "ไว้ใจ" คนอื่นง่ายเกินไป
คำแนะนำสำหรับพ่อแม่
• ให้เวลา และความสนใจกับลูก: ใช้เวลาที่มีคุณภาพร่วมกัน พูดคุย เล่น ทำกิจกรรม และรับฟังลูกอย่างตั้งใจ
• สร้างความสัมพันธ์ที่มั่นคง ปลอดภัย: แสดงความรัก ความเอาใจใส่ และให้การสนับสนุนลูกอย่างสม่ำเสมอ
• สอนให้ลูกรู้จัก และจัดการกับอารมณ์: ช่วยลูกเรียนรู้ที่จะระบุ เข้าใจ และแสดงออกทางอารมณ์อย่างเหมาะสม
• ตั้งขอบเขต และกฎเกณฑ์ที่ชัดเจน: สอนให้ลูกรู้จักเคารพกฎ และรับผิดชอบต่อการกระทำของตนเอง
• ส่งเสริมให้ลูกพัฒนา "Self-Esteem": ชมเชย ให้กำลังใจ และสนับสนุนให้ลูกพัฒนาความสามารถ และความมั่นใจในตนเอง
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม
• Bowlby, J. (1988). A secure base: Parent-child attachment and healthy human development. Basic Books.
• Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Lawrence Erlbaum Associates.
• Winnicott, D. W. (1965). The maturational processes and the facilitating environment: Studies in the theory of emotional development. International Universities Press.
โฆษณา