ปมเด็กอ่านใจ : เมื่อ "การเอาตัวรอด" กลายเป็น "การควบคุม"
บทความนี้จะพาคุณเจาะลึกเข้าไปในโลกภายในของเด็กที่ "อ่านใจ" ผู้อื่นได้ พร้อมวิเคราะห์ "เบื้องหลัง" พฤติกรรมดังกล่าวผ่านมุมมองจิตวิทยาเชิงวิเคราะห์ และนำเสนอแนวทางรับมือกับความท้าทายในการเลี้ยงดู
"การอ่านใจ" : มากกว่าแค่ "ความฉลาดทางสังคม"
เด็กบางคนมีความสามารถพิเศษในการ "อ่าน" อารมณ์ ความรู้สึก และความต้องการของผู้อื่น พวกเขาเรียนรู้ที่จะ "ปรับตัว" และ "วางตัว" ให้เข้ากับสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างแนบเนียน
อย่างไรก็ตาม ในบางกรณี "การอ่านใจ" อาจกลายเป็นเครื่องมือในการ "ควบคุม" และ "จัดการ" ผู้อื่น โดยเฉพาะเมื่อเด็กเติบโตในสภาพแวดล้อมที่ไม่มั่นคง หรือขาดความอบอุ่นทางใจ
มุมมองจิตวิทยาเชิงวิเคราะห์
• Alfred Adler เน้นย้ำถึง "แรงขับเคลื่อน" ของมนุษย์ในการแสวงหา "อำนาจ" และ "การยอมรับ" เด็กที่ "อ่านใจ" และใช้จุดอ่อนของผู้อื่นในการควบคุม อาจกำลังพยายามชดเชยความรู้สึก "ด้อย" หรือ "ขาดความมั่นคง" ภายในใจ
• Karen Horney เสนอแนวคิดเรื่อง "ความวิตกกังวลพื้นฐาน" ซึ่งเกิดจากความรู้สึกไม่มั่นคง และไม่ปลอดภัยในวัยเด็ก เด็กที่ "อ่านใจ" อาจใช้กลยุทธ์นี้เพื่อ "ป้องกันตนเอง" จากอันตราย หรือความรู้สึกไม่มั่นคง
ตัวอย่างสถานการณ์
• เด็กสังเกตเห็นว่าพ่อ "ใจอ่อน" ทุกครั้งที่ร้องไห้ จึงใช้ "น้ำตา" เป็นเครื่องมือในการต่อรอง เพื่อให้ได้สิ่งที่ต้องการ
• เด็กเรียนรู้ว่าแม่ "กลัว" การถูกตำหนิ จึงขู่ที่จะ "ฟ้อง" แม่ เมื่อไม่ได้ดั่งใจ
• เด็ก "เอาใจ" ครู ด้วยการทำตัวเรียบร้อย ตั้งใจเรียน เพื่อให้ได้คะแนนดีๆ และได้รับคำชม
ความท้าทายในการเลี้ยงดู
• การตั้งขอบเขต: เด็กที่ "อ่านใจ" มัก "ทดสอบ" ขอบเขตของพ่อแม่ และหาทาง "เลี่ยง" กฎเกณฑ์ต่างๆ พ่อแม่จึงต้องมีความหนักแน่น และยึดมั่นในกฎระเบียบที่วางไว้
• การสื่อสาร: เด็กอาจ "แกล้งฟัง" แต่ไม่ "นำไปปฏิบัติ" พ่อแม่จึงต้องสื่อสารอย่างชัดเจน ตรงไปตรงมา และใช้เหตุผลในการอธิบาย
• การสร้างความไว้วางใจ: เด็กที่ "อ่านใจ" มัก "ไม่เปิดเผย" ความรู้สึกที่แท้จริง พ่อแม่จึงต้องสร้างความสัมพันธ์ที่ "ไว้วางใจ" และ "ปลอดภัย" เพื่อให้เด็กรู้สึกสบายใจที่จะ "เปิดใจ"
บทสรุป
"การอ่านใจ" เป็นทักษะที่มีประโยชน์ แต่หากเด็กใช้ทักษะนี้ในทางที่ผิด อาจส่งผลเสียต่อการพัฒนา และการปรับตัวในสังคม พ่อแม่ ครู และผู้ใหญ่ ควรให้ความสำคัญกับการ "เข้าใจ" "ชี้แนะ" และ "ดูแล" เด็กอย่างใกล้ชิด เพื่อให้เด็กเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มี "วุฒิภาวะทางอารมณ์" และ "ความรับผิดชอบ"
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม
• Adler, A. (1927). Understanding human nature. Greenburg.
• Horney, K. (1950). Neurosis and human growth: The struggle toward self-realization. W. W. Norton & Company.
• Kohut, H. (1971). The analysis of the self: A systematic approach to the psychoanalytic treatment of narcissistic personality disorders. International Universities Press.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
