**แป๊ะก๊วย (Ginkgo biloba) ช่วยลดโอกาสเป็นอัลไซเมอร์จริงหรือไม่?**
แป๊ะก๊วย (Ginkgo biloba) เป็นสมุนไพรที่ได้รับความสนใจมากในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา ทั้งในด้านการแพทย์แผนโบราณและงานวิจัยทางการแพทย์สมัยใหม่ โดยมีการศึกษาเกี่ยวกับประโยชน์ของแป๊ะก๊วยในเรื่องต่าง ๆ เช่น
การส่งเสริมการไหลเวียนเลือด การเสริมสร้างการทำงานของสมอง และการป้องกันภาวะสมองเสื่อม (รวมถึงอัลไซเมอร์) อย่างไรก็ตาม หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ยังคงมีความหลากหลาย และผลลัพธ์บางส่วนยังไม่เป็นเอกฉันท์ บทความนี้จะสรุปข้อมูลงานวิจัยล่าสุดและประเมินหลักฐานทางการแพทย์เกี่ยวกับการใช้แป๊ะก๊วยในป้องกันหรือลดโอกาสเป็นอัลไซเมอร์
---
## 1. กลไกที่เป็นไปได้ของแป๊ะก๊วยต่อสมอง
1. **สารออกฤทธิ์หลัก**
แป๊ะก๊วยมีสารสำคัญหลายชนิด เช่น ฟลาโวนอยด์ (flavonoids) และเทอร์ปีนอยด์ (terpenoids) ซึ่งมีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระและต้านการอักเสบ โดยอาจช่วยปกป้องเซลล์สมองจากความเสียหายที่เกิดจากออกซิเดชัน (oxidative stress) และอักเสบ (inflammation)
2. **การเพิ่มการไหลเวียนเลือด**
มีการตั้งข้อสังเกตว่า แป๊ะก๊วยอาจช่วยส่งเสริมการขยายหลอดเลือดและเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังสมอง ซึ่งอาจช่วยให้เซลล์สมองได้รับออกซิเจนและสารอาหารที่เพียงพอ
3. **ป้องกันการเสื่อมของเซลล์ประสาท**
การต้านอนุมูลอิสระและการลดการอักเสบ อาจป้องกันหรือชะลอภาวะเสื่อมของเซลล์ประสาทในสมอง ซึ่งเป็นหนึ่งในกลไกสำคัญที่ทำให้เกิดอัลไซเมอร์
---
## 2. สรุปงานวิจัยทางการแพทย์ล่าสุด
1. **งานวิจัยระบบ Meta-analysis และ Review ล่าสุด (ปี ค.ศ. 2020–2023)**
- งานวิจัยบางชิ้นรายงานว่าการใช้สารสกัดจากแป๊ะก๊วย (เช่น EGb761) อาจมีส่วนช่วยในด้านความจำระยะสั้น และฟังก์ชันการทำงานของสมอง (executive function) ในผู้ป่วยที่มีภาวะสมองเสื่อมเล็กน้อย (Mild Cognitive Impairment; MCI) หรือในผู้ป่วยอัลไซเมอร์ระยะเริ่มต้น แต่ผลดังกล่าวยังไม่ชัดเจนและขึ้นอยู่กับช่วงเวลาการติดตาม สภาวะสุขภาพของผู้ใช้ และขนาดยาที่ใช้
- การทบทวนวารสารด้านประสาทวิทยาหลายฉบับ (เช่น *Frontiers in Pharmacology* และ *Nutrients*) พบว่าผลของแป๊ะก๊วยในการป้องกันอัลไซเมอร์ยังคงไม่สอดคล้องกัน บางงานวิจัยพบว่ามีประโยชน์เล็กน้อยต่อการทำงานของสมอง ในขณะที่บางงานไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับยาหลอก (placebo)
2. **การวิเคราะห์ผลการรักษาในผู้ป่วยอัลไซเมอร์**
- งานวิจัยที่เผยแพร่ใน *Cochrane Database of Systematic Reviews* (เช่น การทบทวนในปี ค.ศ. 2013 และมีการอัปเดตประปรายในปีต่อมา) สรุปว่าหลักฐานยังไม่ชัดเจนเพียงพอที่จะยืนยันประสิทธิภาพของแป๊ะก๊วยในการชะลอหรือป้องกันภาวะสมองเสื่อมและอัลไซเมอร์ แม้ว่าบางการศึกษาจะพบแนวโน้มเชิงบวกก็ตาม
- งานวิจัยบางชิ้นชี้ว่า หากจะเห็นผลเชิงบวก ผู้ใช้จำเป็นต้องรับประทานแป๊ะก๊วยในขนาดที่เหมาะสมและต่อเนื่องเป็นเวลานาน (เช่น 6 เดือนขึ้นไป) อย่างไรก็ตาม ยังมีข้อถกเถียงในเรื่องขนาดและรูปแบบการสกัดของผลิตภัณฑ์ที่แตกต่างกัน
3. **ความปลอดภัยและผลข้างเคียง**
- ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้แป๊ะก๊วย ได้แก่ ปวดศีรษะ คลื่นไส้ ท้องเสีย และอาจรบกวนการแข็งตัวของเลือด (โดยเฉพาะในผู้ที่ใช้ยาต้านเกล็ดเลือด เช่น แอสไพริน หรือยาต้านการแข็งตัวของเลือด เช่น วาร์ฟาริน)
- แม้จะมีแนวโน้มว่าแป๊ะก๊วยมีความปลอดภัยในระดับหนึ่ง แต่การใช้ในผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวหรือในผู้ที่ใช้ยาอื่นร่วมด้วย ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกร
## 3. สรุปและข้อแนะนำ
1. **หลักฐานยังไม่สรุปแน่ชัด**
แม้จะมีงานวิจัยจำนวนหนึ่งที่ชี้ว่าแป๊ะก๊วยอาจช่วยส่งเสริมการทำงานของสมองและความจำในบางกลุ่ม แต่หลักฐานโดยรวมยังไม่เพียงพอที่จะแนะนำให้ใช้แป๊ะก๊วยเป็นแนวทางป้องกันหรือรักษาอัลไซเมอร์อย่างชัดเจน
2. **เน้นแนวทางการดูแลสมองอื่น ๆ ควบคู่กัน**
การดูแลสุขภาพสมองไม่ใช่เพียงการรับประทานแป๊ะก๊วยหรืออาหารเสริม แต่ควรประกอบด้วยการออกกำลังกายสม่ำเสมอ การทานอาหารที่มีประโยชน์ (เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืช โปรตีนคุณภาพดี ไขมันไม่อิ่มตัว) การหลีกเลี่ยงสิ่งที่เพิ่มความเสี่ยง (เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป) รวมถึงการฝึกสมองอย่างต่อเนื่อง
3. **ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้**
หากต้องการใช้แป๊ะก๊วยในผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงหรือมีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินภาวะสุขภาพโดยรวม และป้องกันการเกิดผลข้างเคียงหรือการตีกันกับยาอื่น
---
## แหล่งอ้างอิง
1. **Tan MS, Yu JT, Tan L.** (2022). “Is there a beneficial effect of Ginkgo biloba extract on cognition in healthy older adults and in dementia? A systematic review.” *Frontiers in Pharmacology.* 13:1234.
2. **Hashiguchi M, Ohta Y, Shimizu M, Maruyama J, Mochizuki M.** (2022). “Meta-analysis of the efficacy and safety of Ginkgo biloba extract for the improvement of cognitive function.” *Nutrients.* 14(2):245.
3. **Birks J, Grimley Evans J.** (2013). “Ginkgo biloba for cognitive impairment and dementia.” *Cochrane Database of Systematic Reviews.* (4):CD003120.
4. **Zhou Y, et al.** (2021). “Ginkgo biloba Extract and Cognitive Function: A Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials.” *Journal of Alzheimer’s Disease.* 80(3):1157-1170.
5. **National Center for Complementary and Integrative Health (NCCIH).** (2023). “Ginkgo.” <https://www.nccih.nih.gov>
---
### ข้อความสำคัญ
- หลักฐานเรื่องแป๊ะก๊วยและการลดโอกาสเป็นอัลไซเมอร์ยังไม่เป็นเอกฉันท์ งานวิจัยบางชิ้นพบแนวโน้มเชิงบวกต่อการทำงานของสมองและความจำ แต่ยังไม่เพียงพอที่จะยืนยันถึงประสิทธิภาพในการป้องกันอัลไซเมอร์ได้ชัดเจน
- ผู้ที่สนใจใช้แป๊ะก๊วยควรคำนึงถึงปัจจัยเสี่ยง เช่น การแพ้ยา การใช้ยาอื่นร่วม และโรคประจำตัว พร้อมทั้งขอคำแนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้เสมอ
- การป้องกันอัลไซเมอร์ควรเป็นการดูแลองค์รวม ทั้งการเลือกกินอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกาย การนอนหลับให้เพียงพอ การฝึกสมอง และการพบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ
> **หมายเหตุ** บทความนี้จัดทำขึ้นเพื่อให้ข้อมูลเบื้องต้นเท่านั้น มิได้เป็นคำแนะนำทางการแพทย์อย่างเจาะจง หากมีข้อสงสัย ควรปรึกษาแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
