**การใช้ยาและขนาดยาในโรคน้ำกัดเท้า (Tinea pedis)**
โรคน้ำกัดเท้า (Tinea pedis) เป็นการติดเชื้อราที่ชั้นหนังกำพร้า โดยเฉพาะบริเวณเท้าและซอกนิ้วเท้า เกิดจากเชื้อราในกลุ่ม Dermatophytes เช่น *Trichophyton rubrum* การรักษามุ่งเน้นที่การใช้ยาต้านเชื้อราทั้งชนิดทาภายนอกและชนิดรับประทาน ควบคู่กับการดูแลสุขอนามัยที่เหมาะสมเพื่อลดโอกาสการกลับมาเป็นซ้ำ
---
## 1. ปัจจัยส่งเสริมและอาการ
- **ปัจจัยส่งเสริม**: เหงื่อออกมาก, สวมรองเท้าที่ระบายอากาศไม่ดี, ผิวหนังบริเวณเท้าอับชื้น, การใช้สิ่งของหรือพื้นผิวร่วมกับผู้ที่มีการติดเชื้อ
- **อาการหลัก**: คัน, แสบ, ผิวหนังลอก, แดง หรือเป็นตุ่มน้ำบริเวณเท้าและซอกนิ้ว
---
## 2. ยาทาภายนอก (Topical Antifungals)
ยาทาภายนอกเป็นแนวทางแรกในการรักษาโรคน้ำกัดเท้าระดับไม่รุนแรงหรือในกรณีที่อาการเพิ่งเริ่มต้น ยาที่นิยมใช้ ได้แก่:
1. **กลุ่มอะโซล (Azoles)**
- **Clotrimazole 1% ครีม**: ทาบริเวณที่ติดเชื้อ วันละ 2 ครั้ง ติดต่อกันอย่างน้อย 2-4 สัปดาห์ หรือจนกว่าอาการจะดีขึ้น
- **Miconazole 2% ครีม**: ทาบริเวณที่ติดเชื้อ วันละ 2 ครั้ง 2-4 สัปดาห์ หรือตามแพทย์สั่ง
- **Ketoconazole 2% ครีม**: ทาบริเวณที่ติดเชื้อ วันละ 1 ครั้ง หรือ 2 ครั้ง แล้วแต่คำแนะนำของแพทย์ เป็นเวลา 2-4 สัปดาห์
2. **กลุ่มอัลไลลามีน (Allylamines)**
- **Terbinafine 1% ครีม**:
- ทาบริเวณที่ติดเชื้อ วันละ 1-2 ครั้ง
- ระยะเวลาอย่างน้อย 1-2 สัปดาห์ (ขึ้นอยู่กับชนิดผลิตภัณฑ์และดุลยพินิจของแพทย์)
- **Butenafine 1% ครีม**:
- ทาบาง ๆ บริเวณที่ติดเชื้อ วันละ 1-2 ครั้ง
- ระยะเวลา 2-4 สัปดาห์
3. **Tolnaftate 1%**
- ทาบริเวณที่ติดเชื้อ วันละ 2 ครั้ง 2-4 สัปดาห์
- มีประสิทธิภาพดีในกรณีเชื้อราที่แพร่กระจายไม่มาก
4. **Ciclopirox**
- ทาบริเวณที่ติดเชื้อ วันละ 1-2 ครั้ง
- ระยะเวลาการใช้ขึ้นกับความรุนแรงของอาการ
**ข้อควรระวัง**
- ควรทำความสะอาดเท้าให้แห้งก่อนทายา
- ปฏิบัติตามคำแนะนำบนฉลากยาและหลีกเลี่ยงการใช้เกินขนาด
---
## 3. ยารับประทาน (Oral Antifungals)
เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง เป็นบ่อย หรือมีผื่นลุกลามหลายตำแหน่ง รวมถึงผู้ที่รักษาด้วยยาทาภายนอกแล้วอาการไม่ทุเลา:
1. **Terbinafine**
- **ขนาดยา**: 250 มิลลิกรัม รับประทานวันละ 1 ครั้ง
- ระยะเวลา: ปกติ 2-4 สัปดาห์ แต่ในบางกรณีอาจนานกว่านี้หากมีความจำเป็น
- ควรเฝ้าระวังผลข้างเคียง เช่น ความผิดปกติของตับ อาการทางผิวหนัง หรือปัญหาทางเดินอาหาร
2. **Itraconazole**
- **ขนาดยา**: 200 มิลลิกรัม วันละ 1-2 ครั้ง (ตามดุลยพินิจของแพทย์)
- ระยะเวลา: 1-4 สัปดาห์ แล้วแต่ความรุนแรง
- อาจมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาชนิดอื่น จึงควรแจ้งแพทย์ถึงยาที่ใช้อยู่ทั้งหมด
3. **Fluconazole**
- **ขนาดยา**: 150 มิลลิกรัม สัปดาห์ละครั้ง หรือ 50 มิลลิกรัม วันละครั้ง (ตามคำสั่งแพทย์)
- ระยะเวลา: 2-6 สัปดาห์ ขึ้นกับการตอบสนองต่อยา
- ติดตามอาการผิดปกติเช่น การเปลี่ยนแปลงของตับหรืออาการแพ้ยา
---
## 4. การดูแลตนเองและป้องกัน
1. **รักษาความสะอาดเท้า**: ล้างเท้าให้สะอาดและเช็ดให้แห้ง โดยเฉพาะบริเวณซอกนิ้วเท้า
2. **หลีกเลี่ยงความอับชื้น**: สวมรองเท้าและถุงเท้าที่ระบายอากาศได้ดี และเปลี่ยนถุงเท้าทุกวัน
3. **ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น**: เช่น ผ้าเช็ดตัว หรือรองเท้า
4. **หลีกเลี่ยงการสัมผัสพื้นที่ที่อาจปนเปื้อน**: เช่น พื้นสระว่ายน้ำ ห้องอาบน้ำรวม ควรสวมรองเท้าฟองน้ำหรือรองเท้าแตะเพื่อป้องกันการติดเชื้อเพิ่ม
## 5. การติดตามและปรึกษาแพทย์
- หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-4 สัปดาห์ หรือมีอาการลุกลามมากขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ทันที
- ในกรณีที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน หรือมีภาวะภูมิคุ้มกันต่ำ ควรเข้ารับการตรวจและติดตามอย่างสม่ำเสมอ
- การเปลี่ยนแปลงขนาดยาและระยะเวลาการรักษาควรทำภายใต้คำแนะนำของแพทย์
---
## 6. References)
1. **Gupta AK, Foley KA.** Antifungal treatment for tinea pedis. *Journal of the American Academy of Dermatology.* 2021;84(1):1-17.
2. **Liu ZH, Huang JF, Liu SX, et al.** Comparison of topical azoles and allylamines in the treatment of tinea pedis: a meta-analysis. *Clinical and Experimental Dermatology.* 2023;48(4):672-678.
3. **Aydın Ö, Karagöz A, Demirkan S.** Efficacy of terbinafine in the treatment of tinea pedis: a systematic review and meta-analysis. *Journal of Dermatological Treatment.* 2022;33(1):69-75.
4. **UpToDate.** Tinea pedis (athlete’s foot): Management and treatment. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [https://www.uptodate.com] (สืบค้นเมื่อ 2025).
---
**สรุป**
การใช้ยาในโรคน้ำกัดเท้าควรเริ่มจากยาทาภายนอก หากอาการไม่ทุเลาหรือมีความรุนแรง ควรพิจารณาใช้ยารับประทานร่วมด้วย ขนาดยาและระยะเวลาการรักษาจะต่างกันไปตามสภาวะของผู้ป่วย ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรอย่างเคร่งครัด นอกจากนี้ การรักษาความสะอาดเท้าและหลีกเลี่ยงความอับชื้นจะช่วยลดโอกาสกลับมาเป็นซ้ำและควบคุมการแพร่กระจายของเชื้อราได้อย่างมีประสิทธิภาพ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
