สตฺถา สมเด็จพระศรีสรรเพ็ชญ์ ปางเมื่อพระองค์เสด็จอาศัยซึ่งกรุงกบิลพัสดุ์บุรีเป็นที่ภิกษาจาร ทรงสำราญพระพุทธหฤทัยในนิโครธารามวิหารบรมพุทธาวาส แห่งศากยราชร่วมพระประยูรวงศ์บริวัตร มหาเวสสันดรชาดก ทศพร กัณ

อารพฺภ ทรงปรารภซึ่งฝนโบกขรพรรษ ให้เป็นอุบัติเหตุ กเถสิ จึงตรัสเทศน์พระมหาเวสสันดรชาดก ให้เป็นผลาดิลกยอดยิ่งพระญาณ พระอรหันต์นับประมาณห้าร้อยพระองค์ แต่ล้วนทรงปฏิสัมภิทา มีพระมหากัสสปเถระเป็นต้น มีพระอ

ยถา กาลใด พระศาสดาจารย์ได้ตรัสแต่พระปรมาภิเษกสมโพธิญาณยอดธรรมวิเศษ พระองค์จึงตรัสเทศนาพระ ธรรมจักรกัปวัตตนสูตร โปรดเบญจวัคคีย์ภิกษุทั้งห้า แล้วพระองค์ก็เสด็จไปยังราชคฤหบุรีโดยลำดับ มหาเวสสันดรชาดก ทศพ

เสด็จยับยั้งอยู่สิ้นเหมันตฤดูในพระเวฬุวนารามมหาวิหาร พระอุทายีเถระเจ้าเป็นพระมัคคุทเทสก์ผู้แสดงทางพุทธดำเนิน พระองค์จึงเสด็จพุทธลีลาโดยมรรคาครั้งนั้น ด้วยพระขีณาสพอรหันต์เจ้าสองหมื่น ชื่นชมตามเสด็จมิท

พระศาสดาก็เสด็จไปยังกบิลพัสดุ์บุรี เป็นปฐมที่แรก เสด็จประทับอยู่ที่ฝั่งชลนทีและมรรคาแต่ราชคฤหมาถึงกบิลพัสดุ์ ไกลถึงหกสิบโยชน์เป็นกำหนด เมื่อสมเด็จพระบรมศรีสุคต เสด็จพระพุทธดำเนินโดยอตุริตจารึกมิได้เร่

เมื่อวันวิศาขะบูรณมีเพ็ญเดือนหก เป็นมหามงคลสมัย ปางนั้นพระบรมวงศาศากยราช ทราบว่าพระบรมโลกนาถศาสดาเสด็จมาถึง จึงพร้อมกันทุกพระองค์ ทรงประปราโมทย์ ตรัสสั่งให้แต่งนิโครธมหาวิหารแล้ว มหาเวสสันดร ทศพร กัณฑ

จึงประดับเครื่องอลังการทุกพระองค์ ทรงพระภูษาทุกุลพัสตร์ พระหัตถ์ทรงเครื่องสักการบูชา แล้วก็ปัจจุคมนาการเชิญเสด็จสมเด็จพระศรีสรรเพ็ชญ์ ให้ทรงพระที่นั่งเรือขนาน จากชลธารถึงนิโครธารามบรมนิเวศน์ สมเด็จพระ

ต่างพระองค์ทรงพระดำริตริตรึกนึกในพระทัยว่า สมเด็จพระสิทธัตถะมีพระบวรวิลาศสดใส พึ่งจะทรงพระเจริญวัยหนุ่มนัก ทั้งพระบวรลักษณ์ก็งามบริสุทธิ์ มีพระชนมายุคราวบุตรแลนัดดา เราจะอภิวันทนาดูไม่สมควร มหาเวสสันด

ก็ชวนกันนั่งอยู่ในเบื้องหลัง ยังพระราชกุมารหนุ่มๆ ทั้งนั้นให้ถวายอภิวาทวันทนา สมเด็จพระบรมศาสดาทรงทราบพระอัชฌาศัยหฤทัยพระบรมญาติทุกพระองค์ อันทรงซึ่งมานะไปหมด ควรตถาคตจะทรมานพระประยูรญาติให้ปราศจากมาน