ตำราฝังเข็ม (針灸學)
ภาคทฤษฎี
บทที่ 9
จุดหลืบหรือจุดซี่ (郄穴)
ซี่ (郄) มีความหมายว่าช่องว่างเล็ก ๆ เป็นหลืบอันเล็ก ๆ คำว่าจุดซี่ (郄穴) ได้ถูกบันทึกไว้เป็นครั้งแรกในคัมภีร์เจี่ยอี่จิง (甲乙經) ใน 12 เส้นลมปราณหลักล้วนแต่มีจุดหลืบอยู่หนึ่งจุดในแต่ละเส้นลมปราณ ทั้งนี้ ในเส้นลมปราณพิเศษ 4 เส้นอันประกอบด้วย อินเฉียว (陰蹻) หยางเฉียว (陽蹻) อินเหวย (陰維) หยางเหวย (陽維) ก็มีจุดหลืบอยู่เส้นและจุด รวมแล้วมีทั้งหมด 16 จุดด้วยกัน จุดหลืบจะอยู่บริเวณใต้ศอกและเข่าของแขนขา หากจะมีเพียงจุดเหลียงชิว (ST34) ของเส้นกระเพาะอาหารเท่านั้นที่จะอยู่เหนือหัวเข่า
สำหรับคำนิยามของจุดหลืบนั้น ในแต่ละตำราต่างมีคำอธิบายที่แตกต่างกัน แต่เมื่อทำการประมวลเนื้อหาของแต่ละตำราก็จะสามารถแบ่งออกเป็นสองนิยามด้วยกันคือ หนึ่ง จุดหลืบเป็นจุดที่พลังลมปราณของเส้นลมปราณจะชุมนุมอยู่ในส่วนที่ลึก สอง จุดหลืบเป็นรูที่เลือดลมของเส้นลมปราณจะชุมนุมอย่างคดเคี้ยวไปมา แต่เมื่อได้ทำการตีความตามความหมายของตัวอักษร “ซี่” ที่มีความหมายว่าช่องว่างเล็ก ๆ แล้ว ความหมายของตัวหนังสือจึงยังมิอาจอธิบายว่า ซี่ (郄) คือ “การชุมนุมของเลือดลมในส่วนลึก” หรือ “การชุมนุมของเลือดลมอย่างคดเคี้ยวเลี้ยวลด” ได้ แต่หากดูจากตำแหน่งและการบัญญัติชื่อของจุดหลืบแต่ละจุดแล้ว การที่จะตีความว่าเป็นการชุมนุมของเลือดลมในระดับลึกหรือคดเคี้ยวไปมาก็ไม่นับว่าผิดแต่อย่างใด
ในการรักษาทางคลินิกนั้น มักจะใช้จุดหลืบในการรักษาโรคที่มีลักษณะอาการแบบเฉียบพลันของเส้นลมปราณนั้น ๆ หรืออวัยวะนั้น ๆ ในตำราการแพทย์แต่โบราณต่างมีการบันทึกสรรพคุณการรักษาของจุดหลืบไว้อย่างมากมาย หากทำการประมวลแล้วก็จะสามารถสรุปผลได้ดังนี้คือ จุดหลืบของเส้นลมปราณอินจะรักษาอาการทางโลหิต จุดหลืบของเส้นลมปราณหยางจะรักษาอาการเจ็บปวดแบบเฉียบพลัน โดยจะขอทำการสรุปสรรพคุณการรักษาของจุดหลืบดังตารางในต่อไปนี้
ในการรักษาทางคลินิกนั้น จุดหลืบสามารถใช้แบบเดี่ยว ๆ ได้ ขณะเดียวกันก็สามารถใช้ประกอบกับแปดจุดสนธิ (八會穴) ได้ด้วยเช่นกัน เป็นต้นว่า ไอเป็นเลือด ก็ให้ใช้จุดข่งจุ้ยประกอบกับจุดเก๋อซู หรืออย่างเช่นอาการปวดกระเพาะอย่างรุนแรง ก็ให้ใช้จุดเหลียงชิวประกอบกับจุดจงหวั่น เป็นต้น
- 5
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
