ขงจื๊อ คืออะไร?
ลัทธิขงจื๊อ ถ้าอธิบายแบบง่ายๆ ก็คือลัทธิที่ปฏิบัติตามคำสอนและแนวคิดของขงจื๊อ แต่จริงๆก็ไม่ใช่แค่นั้น ลัทธิขงจื๊อในภาษาจีนแมนดารินเรียกว่า หรูเจีย เจีย ก็คือลัทธิ และคำว่าหรู หมายถึงนักวิชาการที่แตกฉานในวรรณคดี รวมถึงเผยแพร่ความรู้และกฎกติกามารยาทสังคม
ร่วมเป็นผู้สนับสนุนให้เรามีกำลังผลิตงานต่อไปได้ทาง บัญชีกสิกรไทย
0698966939
บริษัท สโป๊คดาร์ค จำกัด
ส่วนแก่นแท้ของลัทธิขงจื๊อก็คือการศึกษา เพราะเขาเชื่อว่าการศึกษาทำให้คนมีคุณธรรม การศึกษาสอนให้คนเป็นคนดี เมื่อมีคนดีเยอะ สังคมก็จะสงบสุข บ้านเมืองก็จะเจริญ จากเป้าหมายของลัทธิขงจื๊อ
ปรัชญานี้กำเนิดขึ้นเพื่อบริหารบ้านเมือง ลัทธิขงจื๊อเชื่อว่า คนที่เป็นยอดคุณธรรม ซึ่งภาษาจีนเรียกว่า เซริ่งเหริน มีความเหมาะสมที่จะเป็นผู้ปกครองมากที่สุด และการเป็นคนยอดคุณธรรม ก็คืออุดมการณ์สูงสุดของการเป็นมนุษย์
คุณธรรมหลักที่ลัทธิขงจื๊อเน้น เรียกว่า “เหรินอี้” เหริน คือความเมตตา อี้ คือการปฏิบัติหน้าที่ตามบทบาททางสังคม ซึ่งขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ทางสังคมทั้งหมดห้าประเภท ก็คือความสัมพันธ์ระหว่างพ่อกับลูก เจ้ากับคนรับใช้ สามีกับภรรยา พี่กับน้อง และความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อน
เราทุกคนในฐานะบทบาททางสังคมต่างๆ มีหน้าที่ที่ต้องปฎิบัติต่อกัน เช่น ถ้าเป็นพ่อก็ต้องรักลูก เป็นลูกก็ต้องกตัญญูต่อพ่อแม่ เจ้านายต้องปฎิบัติกับผู้รับใช้อย่างเป็นธรรม ผู้รับใช้ก็ต้องจงรักภักดีต่อเจ้านาย สามีต้องเป็นผู้นำภรรยา ภรรยาต้องเชื่อฟังสามี คนที่เป็นน้องต้องให้ความเคารพกับพี่ ส่วนคนที่เป็นเพื่อนกันก็ต้องมีสัจจะและปฎิบัติตามคำมั่นสัญญาต่อกัน
ข้อสังเกตก็คือ ในความสัมพันธ์ 5 ประเภทนี้ มีถึง 3 ประเภทที่เป็นความสัมพันธ์ในครอบครัว เพราะจีนในบริบทของลัทธิขงจื๊อเป็นสังคมเกษตรกรรม ชีวิตของคนขึ้นอยู่กับที่ดินที่ครอบครัวใช้ทำมาหากินจากรุ่นสู่รุ่น ทุกคนต้องอยู่กับครอบครัวตลอดชีวิต ครอบครัวจึงเป็นส่วนประกอบสำคัญในสังคมจีน
ร่วมเป็นผู้สนับสนุนให้เรามีกำลังผลิตงานต่อไปได้ทาง บัญชีกสิกรไทย
0698966939
บริษัท สโป๊คดาร์ค จำกัด
สิ่งที่สำคัญที่สุดเกี่ยวกับความสัมพันธ์ภายในครอบครัว ก็คือความกตัญญูต่อพ่อแม่และผู้สูงอายุ ซึ่งไม่ได้หมายถึงเฉพาะผู้ที่มีชีวิตอยู่เท่านั้น แต่รวมถึงบรรพบุรษที่ล่วงลับไปแล้วด้วย เราต้องบูชากราบไหว้สมาชิกครอบครัวที่เสียชีวิตไปแล้วอย่างจริงจังและเต็มที่ ต้องไม่ลืมบุญคุณพ่อแม่และรากเหง้าของตนเอง
คนที่ก่อตั้งลัทธิขงจื๊อ ก็คือขงจื๊อนี่แหละ ขงจื๊อ มีชื่อจริงว่า ขงชิว เกิดที่เมืองหลู่ ราวๆ 551 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งเป็นช่วงปลายของยุคชุนชิว เขาทำงานเป็นข้าราชการให้เจ้านายคนหนึ่งในนครรัฐหลู่ ขงชิวเป็นคนที่ชอบพูดคุย แลกเปลี่ยนความรู้ทั้งด้านการเมืองและจริยธรรมอยู่เสมอ
ในสมัยก่อน มีแต่ชนชั้นสูงเท่านั้นที่จะมีสิทธิเรียนหนังสือได้ แต่ขงจื๊อเริ่มเปิดคอร์สให้คนทั่วๆ ไป ไม่ว่าจนหรือรวย หรือมาจากชนชั้นอะไร ก็สามารถมาเรียนกับขงจื๊อได้ เขาจึงมีนักเรียนทั้งหมดถึงสามพันคนด้วยกัน สิ่งที่ขงจื๊อสอนนักเรียน ไม่ใช่วิชาความรู้เพียงอย่างเดียว แต่รวมถึงหลักคุณธรรมที่สำคัญ เวลาพูดถึงขงจื๊อเหล่าลูกศิษย์จะใช้คำว่าจื๊อเพื่อแสดงความนับถือ ซึ่งก็คือที่มาของคำว่าขงจื๊อ
แนวคิดของขงจื๊อมาจากวรรณคดีโบราณหรือพัฒนาจากประเพณีเก่าแก่ เขาชื่นชมกษัตริย์ยอดคุณธรรมในตำนาน คิดว่าสังคมที่ดีที่สุด ก็คือสังคมที่ผู้นำปกครองด้วยคุณธรรม และสอนให้ทุกคนทำตามกฎระเบียบ
ในการเผยแพร่หลักคำสอน ขงจื๊อและลูกศิษย์ใช้เวลานับสิบปีเดินทางไปหลายๆ เมือง เพื่อค้นหาผู้นำที่จะยอมนำคำสอนเกี่ยวกับคุณธรรมในการปกครองไปปฏิบัติ แต่สิ่งนี้ก็ไม่ได้ถูกใจเจ้าเมืองสักคน สุดท้ายขงจื๊อก็ต้องกลับไปที่เมืองหลู่ อีกไม่กี่ปีก็เสียชีวิตลง หลังจากนั้นเหล่าลูกศิษย์จึงพากันรวบรวมคำพูดคำสอนของขงจื้อที่พวกเขาได้จดไว้ บันทึกเป็นหนังสือเล่มนึงที่ชื่อ หลุน-อวี่ เป็นคำภีร์สำคัญของลัทธิขงจื๊อ
ร่วมเป็นผู้สนับสนุนให้เรามีกำลังผลิตงานต่อไปได้ทาง บัญชีกสิกรไทย
0698966939
บริษัท สโป๊คดาร์ค จำกัด
ลัทธิขงจื๊อได้ผ่านการอภิปรายอย่างต่อเนื่องในสมัยต่างๆ และก็ปรับตัวและเพิ่มเติมเนื้อหามาแล้วหลายครั้ง ในมุมมองหนึ่งเราอาจจะคิดว่าลัทธิขงจื๊อคือรากฐานที่ทำให้คนจีนมีมารยาทและรักษาประเพณี
แต่ในอีกมุมนึง ก็จะเห็นว่าลัทธิขงจื๊อมีฐานะเป็นลัทธิปรัชญาทางการปกครอง ถูกผู้ปกครองเอามาใช้เป็นเครื่องมืออ้างความดีและสร้างคุณธรรมให้ตนเอง เป็นแนวคิดที่รักษาระบบชนชั้นเอาไว้ ทั้งระบบอาวุโสและชายเป็นใหญ่ พอเข้าสู่ยุคสมัยใหม่บางฝ่ายจึงมองว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้สังคมจีนล้าหลัง
ขงจื๊อ คืออะไร?
- 4
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
