26 เม.ย. 2020 เวลา 05:44 • ข่าว
จีนกับการเปลี่ยนผ่านในเกาหลีเหนือ
ในสถานการณ์ของคิม ที่ยัง "อึมครึม"
ข่าวคิมจองอึน เสียชีวิตออกมาแพร่หลายจากสื่อตะวันตกเมื่อวันพุธที่ผ่านมา ก่อนจะค่อยๆเงียบลงไป หลังสื่อจากเกาหลีใต้ได้ออกข่าวว่ายังไม่มีการเคลื่อนไหวอะไรในเกาหลีเหนือ แต่ทั้งนี้นักติดตามสถานการณ์ยังคงติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด ล่าสุดข่าวลือกลับมาหนาหูอีกครั้งด้วยความประจวบเหมาะของหลายๆเหตุการณ์อย่างแรกเมื่อวันที่ 25 เมษา เป็นวันก่อตั้งกองทัพประชาชนเกาหลี หรือกองทัพเกาหลีเหนือ คิมจองอึนก็ยังไม่ปรากฏออกสื่อ นอกจากเป็นแถลงการณ์ และมีสำนักข่าวฮ่องกงรายงานข่าวการเสียชีวิตของคิม และผู้บริหารสำนักข่าวที่มีความสนิทสนมกับคนในรัฐบาลจีนโพสต์ลงใน Weibo และรายงานจากรอยเตอร์ในเรื่องของการส่งคณะแพทย์พร้อมด้วย จนท.ระดับสูงของพรรคคอมมิวนิสต์ ไปยังเกาหลีเหนือเพื่อให้คำแนะนำเกี่ยวกับอาการป่วยของคิมจองอึน
.
ในด้านความเคลื่อนไหวทางการทหาร ยังไม่ปรากฏการเคลื่อนไหวใหญ่ที่ชัดเจนนัก นอกจากการรายงานการตรวจสภาพความพร้อมรบของปืนใหญ่ และการปฏิบัติการบิน ซึ่งอาจเกี่ยวกับพิธีเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมาก็ได้ กับมีการรายงานการเคลื่อนย้ายรถยิงขีปนาวุธไปยังสนามบิน Sondok ออกมาเมื่อเช้านี้
.
นับเป็นเวลาหลายสิบวันหลังจากมีภาพของคิมจองอึนปรากฏบนสื่อหนังสือพิมพ์หลักของรัฐบาลคือ Rodong Sinmun 12 เมษายน และไม่ปรากฏภาพบนสื่อทีวี อย่าง KCNA อีกด้วย ทั้งนี้ทั้งนั้น การติดตามสถานการณ์ผ่านสื่อของเกาหลีเหนือก็ยังไม่พบอะไรที่ผิดปกติ KCNA ยังไม่มีการแถลงการณ์ใดๆ เมื่อเทียบกับเมื่อครั้ง คิมจองอิล ผู้พ่อ ถึงแก่กรรม เกาหลีเหนือใช้เวลาถึงสองวัน กว่าจะออกแถลงการณ์การถึงแก่กรรมของเขา จึ่งคาดการณ์กันว่าหากเกิดเหตุร้ายขึ้นจริงกรณีของคิมจองอึนอาจจะใช้เวลานานกว่านั้น เนื่องจากไม่มีผู้สืบทอดที่ชัดเจน
.
ความคืบหน้าของวันนี้คือการเผยแพร่ภาพถ่ายดาวเทียมโดย องค์กร 38North ซึ่งเป็น Think Tank ของสหรัฐ ในการติดตามสถานการณ์เกาหลีเหนือ โดยภาพถ่ายดาวเทียมที่ออกมาแสดงให้เห็นว่ามีขบวนรถไฟจอดอยู่ที่สถานีรถไฟ"ท่านผู้นำ" ในบริเวณเขต "Wonsan" ซึ่งเป็นเมืองรีสอร์ท ใช้พักผ่อนของตระกูลคิม แม้ภาพถ่ายดาวเทียมนี้จะไม่สามารถยินยันถึงอาการป่วยของคิมได้ แต่ก็น่าจะพอวิเคราะห์ได้ว่าเค้าอยู่ที่นั่น หรือมีคณะพิเศษไปยังที่นั่น หรืออาจมีการเตรียมการเคลื่อนย้ายเดินทางไปยังที่อื่นต่อไป
.
สิ่งที่เพจของเราสนใจ เราไม่ค่อยสนใจมากนักว่า "ใคร" จะขึ้นมาเป็นผู้นำเกาหลีเหนือต่อไป ไม่ว่าจะน้องสาว หลานชาย หรือใคร เพราะสิ่งนั้นเป็นสิ่งที่น่าสนใจเมื่อเขาเหล่านั้นขึ้นสู่อำนาจและเริ่มกำหนดนโยบายแล้ว แต่สิ่งที่น่าสนใจสำหรับเราในห้วงนี้คือ ถ้าเกิดเหตุขึ้นจริงการเปลี่ยนผ่านจะกระทำได้ราบรื่นหรือไม่ ด้วยการยังไม่มีตัวผู้สืบทอดที่แน่นอน จะทำให้จังหวะเวลานี้ เป็นจุดเปราะบางที่สุดของระบอบบคิมและเกาหลีเหนือ แล้วจีนในฐานะพี่ใหญ่ผู้ดุแลเกาหลีเหนือ จะดำเนินการอย่างไร?
.
----- ทำไมเกาหลีเหนือสำคัญกับจีน------
ด้วยสภาพภูมิศาสตร์ เกาหลีเหนือกั้นระหว่างจีนกับเกาหลีใต้ พันธมิตรหลักสำคัญของสหรัฐอเมริกาในเอเชียตะวันออก เพราะฉะนั้นในทางภูมิรัฐศาสตร์นี่ก็เป็นกันชนของเขตอำนาจอิทธิพลของ พันธมิตรสามเหลี่ยม อย่าง US ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ ระบอบการปกครองก็ยังเป็นคอมมิวนิสต์เหมือนกัน แต่ความสำคัญของเกาหลีเหนือไม่ใช่แค่ "กันชน" ความสำคัญของเกาหลีเหนือมีอีกอย่างคือ การเป็น " Stabilizer" การสร้าง Status Quo ในภูมิภาคเอเชียตะวันออก เป็นตัวที่ทำให้ความสัมพันธ์และการปฏิสัมพันธ์บนคาบสมุทรเกาหลีและเอเชียตะวันออกดำรงสภาพ "ยัน"กันไว้แบบนี้ อเมริกาจะรุกทำอะไรก็ไม่ได้มาก ญึ่ปุ่นก็ต้องคอยหวาดเสียวกับขีปนาวุธที่ลอยข้ามหัวตัวเองอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน เกาหลีใต้ยิ่งไม่ต้องพูดถึง ในทางเปรียบเทียบที่พอจะเห็นภาพที่สุดคือ "เกาหลีเหนือสำหรับจีน"แล้ว นั้นมีความสำคัญเหมือนกับ "ไต้หวันที่มีต่ออเมริกา"
.
จีน จึงปล่อยเกาหลีเหนือล้มไปไม่ได้ ถ้าจะยันอิทธิพลของอเมริกาไม่ให้มาจ่อคอหอยตัวเอง เพราะถ้าปล่อยเกาหลีเหลือล้ม หรือเกิดการรวมชาติโดยที่อิทธิพลเหนือคาบสมุทรเกาหลีเป็นของเกาหลีใต้และอเมริกา นั่นจะทำให้จีนถูกปิดล้อมทั้งทางภูมิศาสตร์และภูมิรัฐศาสตร์ โดยทันที และทำให้ดุลอำนาจของเอเชียตะวันออกเปลี่ยนแปลงไป แต่การปล่อยเกาหลีเหนือล้ม "ไม่ได้หมายความว่า" จีนจะปล่อยตระกูล"คิม" ล้มไม่ได้
.
------ เกาหลีเหนือ "เด็กดื้อ" ของปักกิ่ง"------
เรารู้กันอยู่แล้วว่า เกาหลีเหนือเป็นเด็กของจีน มีพี่ใหญ่คอยช่วยเหลือปกป้อง แต่หลังการขึ้นสู่อำนาจของคิมจองอึน เกาหลีเหนือก็กลายเป็นเด็กดื้อกว่าเดิม คิมจองอึนกวาดล้างพวกผู้มีอำนาจในรัฐบาลของเค้า อย่างที่โด่งดังเลยคือ จาง ชอง แท๊ก ผู้มีศักดิ์เป็นอา ที่ประหารด้วยกันยิงปืนใหญ่ใส่ (จริงหรือเปล่าไม่ทราบได้) บ้างว่าขัดผลประโยชน์เรื่องเงินทองก็มี แต่ที่สำคัญคือจาง เป็นสายตรงปักกิ่งและยังมีอีกหลายคนที่เค้ากวาดลงไปที่ล้วนเป็นผู้ที่มีสายสัมพันธ์อันดีกับจีน
.
การดำเนินนโยบายRocket First หรือการมุ่งพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ ของเกาหลีเหนือ เป็นจุดสำคัญอีกจุดหนึ่งเพราะนโยบายนี้ปักกิ่งไม่ได้ชอบใจเท่าไหร่นัก และทางจีนก็ร่วมกับประชาคมโลกในการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจกับเกาหลีเหนือในฐานะผู้ซื้อถ่านหินรายใหญ่ของเกาหลีเหนือด้วย คำถามว่า "ทำไมจีนไม่ชอบใจ" ต้องบอกว่าเพราะอาวุธนิวเคลียร์เป็นเรื่องที่เกินตัวเกินไป อาจจะทำให้ดุลอำนาจบนคาบสมุทรเกาหลีนั้นเสียสมดุลย์จนจีนยากเกินควบคุม และเป็นสาเหตุที่ทำให้มหาอำนาจนอกภูมิภาคอย่างสหรัฐอเมริกาเข้ามายุ่มย่าม ได้มากขึ้นโดยไม่จำเป็นจากอาวุธนิวเคลียร์ สิ่งที่เห็นได้ชัดสุดคือ การที่เกาหลีเหนือ "หาเรื่อง" ให้จีนโดยไม่จำเป็นนั่นคือ การที่สหรัฐ ใช้การทดสอบอาวุธนิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือเป็นเหตุผลในการนำ ระบบต่อต้านขีปนาวุธ THAAD เข้ามาติดตั้งในเกาหลีใต้ ซึ่งส่งผลกระทบต่อขีดความสามารถทางการทหารของจีน และความมั่นคงของจีนอย่างยิ่งยวด เพราะฉะนั้น นี่ก็อาจจะถึงเวลา "กำราบเด็กดื้อ" ของจีนอย่างพอเหมาะพอเจาะหรือไม่ เพราะ สำหรับเกาหลีเหนือ "ระบอบคิม" อาจสำคัญ สำหรับจีน"เกาหลีเหนือสำคัญ" แต่ไม่ใช่"ระบอบคิม"
.
------ เมื่อการเปลี่ยนผ่านไม่ราบรื่น "จีน" จะทำอย่างไร" ------
จากที่เรากล่าวไปว่า ถ้าเกิดเหตุไม่คาดฝันอย่างที่ร่ำลือกัน นี่คือ "จุดเปราะบาง" ที่เกาหลีเหนือกำลังเผชิญ ถ้าการเปลี่ยนผ่านไม่ราบรื่น จากกาารที่ไม่มีการกำหนดผู้สืบทอดที่แน่ชัด หรือการไม่ยอมรับในตัวผู้นำคนใหม่ก็ตาม ด้วยความสำคัญของเกาหลีเหนือต่อความมั่นคงของจีนจากที่เราไล่เรียงไป จึงวิเคราะห์ว่า จีนจะต้องดำเนินการแทรกแซงทางทั้งตรงและทางอ้อม ขึ้นอยู่กับระดับของความรุนแรงและความไม่ราบรื่นของการเปลี่ยนผ่าน ดังนี้
.
การดำเนินการโดยอ้อม ในกรณีทื่ การเปลี่ยนผ่านไม่มีอะไรขัดขวางมากนัก แต่ตัวผู้นำคนใหม่ ในที่นี้ ผู้ที่มีความเป็นไปได้มากที่สุด คือ น้องสาวของคิมจองอึน ซึ่งมีตำแหน่งและบทบาททางการเมืองมากขึ้นในช่วงหลัง แต่อาจเกิดความไม่พอใจเพียงเล็กน้อย หรือการไม่ยอมรับแต่ไม่ต่อต้านในหมู่ชนชั้นปกครอง ในกรณีแบบนี้ปักกิ่ง อาจจะให้การสนับสนุนโดยเบื้องหลังในการสถาปนารากฐานอำนาจ ว่า"นี่" คือคนที่"จีน" ให้การยอมรับ ก็น่าจะเพียงพอให้ผ่านสถานการณ์ในระดับนั้นไปได้
.
แต่ถ้าสถานการณ์การเปลี่ยนผ่านรุนแรงกว่านั้น ถ้ามีข้อบ่งชี้ ว่าอาจเกิดการ"แย่งชิง"อำนาจ หรือการใช้กำลังระหว่างแต่ละฝ่ายที่มีกำลังอำนาจในหมู่ชนชั้นปกครองของเกาหลีเหนือ นี่ก็อาจเป็นเวลาที่จีน เห็นว่าจะมีโอกาสในการกระชับอำนาจการควบคุมเหนือ "เด็กดื้อ" คนนี้อีกทีก็ได้ นั่นทำให้เราอาจจะได้เห็นการแทรกแซงทางการทหารหรือ Military Intervention ในเกาหลีเหนือ เพื่อยับยั้งเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ อาจไม่ถึงขั้นแบบรัสเซียผนวกไครเมียร์ แต่จะเป็นการทำให้เกาหลีเหนือไปสู่การปกครองคอมมิวนิสต์ในอีกรูปแบบ ก็เป็นได้
.
นั่นคือการใช้ระบอบการปกครองแบบพรรคคอมมิวนิสต์จีนหลังยุคเหมาจนถึง ก่อนประธานาธิบดีสีจิ้นผิง นั่นคือ การเป็น "คณาธิปไตย" ปกครองด้วยคณะบุคคลที่จะมีการแบ่งสรรปันส่วนอำนาจและกำหนดผลประโยชน์แห่งชาติร่วมกันผ่านคณะปกครองนี้ ซึ่งต่างจากเดิมที่เป็นระบอบคอมมิวนิสต์ที่คุมด้วยเผด็จการคนเดียวด้วยระบอบคิมอีกที (เหมือนที่จีนกำลังจะกลายเป็นแบบนั้นผ่านการผ่านกฏหมายให้ปธน.สีเป็นได้ตลอดชีวิตนั่นแหละ) ซึ่งระบอบการปกครองแบบนี้ จะทำให้จีนควบคุมได้ ง่าย และเกาหลีเหนือจะมีเสถียรภาพมากขึ้นอย่างแน่นอนเมื่อไม่ต้องเผชิญกับความเปราะบางของระบอบคิม เนื่องมาจากการพึ่งพาตัวบุคคลเป็นหลัก และส่งผลต่อยุทธศาสตร์และความมั่นคงของจีนอีกด้วย
.
--- สรุป---
โดยสรุปแล้วนั้น ด้วยความสำคัญของเกาหลีเหนือที่มีต่อจีน จะทำให้จีนเข้าไปมีบทบาทในการเปลี่ยนผ่านบนแผ่นดินเกาหลีเหนืออย่างแน่นอน อย่างน้อยเพื่อรักษา Status Quo ของดุลอำนาจในภูมิภาค แต่จะเป็นในลักษณะแบบในก็ขึ้นอยู่กับสถานการณ์อย่างที่เราได้กล่าวไปแล้ว ทั้งนี้ทั้งนั้นจะเกิดไม่เกิดอย่างไรคงมีคนเดียวที่จะตอบได้ในตอนนี้คือ "คิม จอง อึน"
...
เอวัง ด้วยประการละฉะนี้
...

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา