28 ส.ค. 2020 เวลา 10:07 • สิ่งแวดล้อม
นำเรื่อง สัตว์สงวน มาให้คุณ
EP.07 สมัน
ประติมากรรมสมัน Credit: Posttoday
(ชื่อภาษาอังกฤษ: Schomburgk's deer)
(ชื่อทางวิทยาศาสตร์: Cervus schomburki)
สมันหรือเนื้อสมัน เป็นกวางขนาดกลางชนิดหนึ่ง ที่มีเขาสวยงามมากจนได้ชื่อว่าเป็นกวางที่สวยงามที่สุดชนิดหนึ่งของโลก
สมันมีความยาวลำตัว 180 เซนติเมตร ความยาวหาง 10 เซนติเมตร มีความสูงจากพื้นดินถึงหัวไหล่ 100-110 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 100-120 กิโลกรัม สมันนั้นวิ่งเร็วประมาณ 100 กิโลเมตร ต่อชั่วโมง
สีขนบนลำตัวมีสีน้ำตาลเข้ม และเรียบเป็นมัน หางค่อนข้างสั้น และมีสีขาวทางตอนล่าง มีขนแผงคอยาวประมาณ 5 เซนติเมตร
สมันมีเขาเฉพาะตัวผู้ ลักษณะเขาของสมันตีวงกว้าง โค้ง มีขนาดใหญ่ และแตกกิ่งก้านออกหลายแขนง ดูคล้ายสุ่มหรือตะกร้า สมันจึงมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า กวางเขาสุ่ม กิ่งรับหมา มีความยาว และชี้มาด้านหน้าเป็นมุม 60 องศากับใบหน้า กิ่งอื่นยาวกิ่งละประมาณ 30 เซนติเมตร ลำเขาตั้งฉากกับกิ่งรับหมา ความยาวประมาณ 12 เซนติเมตร การแตกกิ่งมักจะแตกออกเป็นสองกิ่งเสมอ โดยเฉลี่ยเขาแต่ละข้างมีจำนวนกิ่งทั้งสิ้น 8-9 กิ่ง ความยาวเฉลี่ยของเขา 65 เซนติเมตร เคยมีบันทึกว่ามีสมันที่เขาแตกกิ่งมากที่สุดถึง 33 กิ่ง
สมันตัวเมียไม่มีเขา และลักษณะคล้ายละองละมั่งมาก ชาวบ้านบางท้องที่จึงมีความเชื่อว่าสมันมีเฉพาะตัวผู้เท่านั้น และเมื่อสมันตัวผู้ผสมพันธุ์กับละมั่งจะให้ลูกเป็นสมันหรือละมั่งก็ได้
สมันจะชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงเล็กๆ โดยเฉพาะในฤดูผสมพันธุ์ หลังจากหมดฤดูผสมพันธุ์แล้วตัวผู้จะแยกตัวออกมาอยู่โดดเดี่ยว สมันชอบกินหญ้าโดยเฉพาะหญ้าอ่อน ผลไม้ ยอดไม้ และใบไม้หลายชนิด ตอนกลางวันสมันมักหลับพักผ่อนอยู่ในร่มไม้หรือดงหญ้าสูง ออกหากินเวลาเย็นจนถึงรุ่งเช้า อาหารหลักคือหญ้า ชอบอยู่ในป่าโปร่งหรือทุ่งหญ้าน้ำแฉะ ไม่ชอบป่าทึบ เมื่อฤดูน้ำหลาก สมันจึงต้องหนีไปอยู่บนเนินที่น้ำท่วมไม่ถึงซึ่งกลายเป็นเกาะกลางทุ่ง ในช่วงนี้จึงตกเป็นเป้าของการถูกล่าได้ง่าย
สมันถือว่าเป็นสัตว์สัญชาติไทย เพราะสามารถพบได้ในประเทศไทยเท่านั้น โดยกระจายพันธุ์อยู่ตามที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ตั้งแต่สมุทรปราการขึ้นไปจนถึงสุโขทัย ตะวันออกสุดถึงจังหวัดนครนายก และฉะเชิงเทรา ทางตะวันตกพบถึงสุพรรณบุรี และกาญจนบุรี
แต่เป็นเรื่องที่น่าเศร้า เพราะสมันหรือเนื้อสมันได้สูญพันธุ์ไปแล้วประมาณ 60 ปี จึงถูกจัดเป็นหนึ่งในสัตว์สงวน ด้วยวัตถุประสงค์เพื่อควบคุมซาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเขาของสมันไม่ให้มีการส่งออกนอกประเทศไทย
โดยก่อนหน้าที่สมันจะสูญพันธุ์ มีความพยายามในการจับมาเพาะเลี้ยง แต่ก็ไม่สำเร็จด้วยปัจจัยหลายๆ อย่างที่ไม่เหมาะสม และเป็นไปตามธรรมชาติของสมัน
สาเหตุที่สมันสูญพันธุ์ เนื่องจากแหล่งที่อยู่อาศัยได้ถูกบุกรุกเปลี่ยนทุ่งหญ้าให้เป็นนาข้าว และสมันที่เหลืออยู่จะถูกล่าอย่างหนักในฤดูน้ำหลากท่วมท้องทุ่ง ในเวลานั้นสมันจะหนีน้ำขึ้นไปอยู่รวมกันบนที่ดอนทำให้นายพรานล้อมไล่ฆ่าอย่างง่ายดาย
ทิ้งท้ายเกร็ดเล็กเกร็ดน้อย
ซากที่สมบูรณ์ของสมันมีเพียงซากเดียวเท่านั้น เก็บอยู่ในกรุงปารีส ซึ่งเป็นซากของสมันตัวที่อาศัยอยู่ในสวนพฤกษศาสตร์ (Jardin des Plantes) ในปีพ.ศ. 2410
สมันเป็นกวางชนิดเดียวเท่านั้นที่ยืนยันว่าได้สูญพันธุ์ไปแล้ว
EP.08 จะมาในวันพรุ่งนี้ คอยติดตามกันนะครับ
ขอบคุณทุกท่านที่อ่านจนจบ
หวังว่าทุกท่านจะได้รับสาระความรู้ไม่มากก็น้อย
หากมีข้อผิดพลาดประการใด ก็ขออภัยมา ณ ที่นี้นะครับ ติชม แนะนำกันได้ครับ
หากคุณชอบ ขอให้กดไลค์ กดแชร์ กดติดตาม เพื่อเป็นกำลังใจสนับสนุนเพจเล็กๆ เพจนี้ด้วยนะครับ
แล้วกลับมาพบกันใหม่
นำเรื่องมาให้คุณ ขอม้าไปก่อน แฮร่~ ลาไปก่อน
ด้วยภาพของสมัน 🤗🦌

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา