30 ต.ค. 2020 เวลา 22:01 • ปรัชญา
๕๓. จากสมุดอนุทิน
ความพยายามที่จะแสดงออก (ไม่ว่าในงานศิลปะ-การสะท้อนบุคลิกภาพ) นั้นเองที่ดูน่าทุเรศ เป็นความล้มเหลวมากกว่าความสำเร็จ
สิ่งที่ชอบธรรมก็คือ ไม่ใช่การแสดงออกแต่เป็นเอง บอกแววแห่งปัญญาและกรุณาในถ้อยคำอิริยาบถ งาน และทุก ๆ การเคลื่อนไหวที่เป็นไปเอง ซึ่งไม่อาจทำขึ้นได้จนกว่าจะเป็นมันจริง ๆ
อารยธรรม วัฒนธรรมทั้งหมดต้องเข้าถึงความเป็นและสะท้อนออกเองปราศจากการเสแสร้งแกล้งทำขึ้น
ยุคสมัยที่อารยธรรม วัฒนธรรมอยู่บนฐานมุ่งกระทำขึ้น ยุคสมัยนั้นเป็นยุคที่คนเสื่อมทรามทางปัญญาอย่างเช่นในประเทศนี้ ช่วงนี้ ช่วงพยายามสร้างวัฒนธรรมและมุ่งแสดง
ออกทางวัฒนธรรมเพื่อกระตุกเงินชาวต่างชาติหรือล้วงเงินกันเอง
๑ พ.ค.๒๕๓๐
จากนิรุกติ “ท่าดี ทีเหลว” น่าจะมาจากแวดวงฟ้อนรำ คือออกท่าดีแต่กลับล้มเหลวในส่วนที ซึ่งที นั้นมักจะเด็ด เรียกว่า ทีเด็ด คำนี้แทบจะเป็นแกนกลางของศิลปะ ทั้งร่ายรำ จิตรกรรม และทุก ๆ สาขา
ท่า ย่อมเรียนได้จากต้นแบบ จากครู หรือขนบประเพณี การวาด ทีนั้นสอนกันไม่ได้ เกิดเอง
ที คืออะไร ทีถ้อย ทีเด็ด ทีดี อันนี้คือพลังชีวิตอันรวมความกล้าหาญ จริยธรรม ความไปเหนือคิดทั้งหมด จึงเกิดที (ในจิตรกรรมตะวันตกอาจหมายถึง Brush Work) หมายถึง Gesture ที่สมบูรณ์ เป็นเอง และเป็นที่สุดอยู่ในทีนั้น
ทีนั้นเองเป็นความงาม ความคมคาย เฉียบคม ความพอเหมาะพอดี
ในขณะ ท่า เป็นขนบ (Tradition) ทีนั้นเป็นพลังสร้างสรรค์ (Creativeness) ท่าทาง (ท่า+ท่าง) หมายถึงทางของท่า คือท่าทุกท่าจะมีทาง (The Way) ของการเคลื่อนไหวไปตามทางข้างขนบ
ที นั้นจะเป็นตัวตัดสินคุณค่าทางศิลปะที่เป็นสากล ส่วนท่าเป็นคุณค่าด้านขนบ
เราพูดว่า วาดเข้าท่า รำเข้าท่าดี คือเข้าท่าทางทั้งทางขนบที่ครูสอน ซึ่งถอดความละม้ายจากธรรมชาติหรือสะท้อนธรรมชาติ
เราพูดว่า “ดูเข้าท่าเข้าทาง” หรือไม่เข้าท่า นั่นคือเก้งก้าง ไม่เป็นเองโดยธรรมชาติ ไม่งาม เสแสร้ง ไม่มีคุณค่าทางศิลปะใดๆ
๔ พ.ค.๒๕๓๐
จากหนังสือ : อันเนื่องกับทางไท (พุทธิปัญญาสู่งานศิลป์ มรดกของแผ่นดินไทยที่คนไทยทุกคนควรรู้)
โฆษณา