จ้างผีเขียนหนังสือ
Blockdit Originals ซีรีส์บทความพิเศษ
นานปีมาแล้ว ผมเคยได้รับคำชวนให้เขียนหนังสืออัตชีวประวัติของนักการเมืองคนหนึ่ง ในฐานะ "นักเขียนผี" แต่ปฏิเสธไปเพราะไม่ถนัดงานแบบนี้
สุภาษิตจีนว่า มีเงินจ้างผีโม่แป้งได้ ในโลกของนักเขียน มีเงินก็จ้างผีเขียนหนังสือได้
ใช่ โลกของการฆ่ามีมือปืนรับจ้าง โลกของการเขียนก็มีนักเขียนผี
นักเขียนผี (ghostwriter) คือนักเขียนที่รับจ้างเขียนงานให้คนอื่นโดยที่ไม่ได้รับเครดิตจากงานนั้น อาจเป็นงานนวนิยาย บทภาพยนตร์ รายงานทางวิชาการ ปาฐกถา ฯลฯ
บริการนักเขียนผีเป็นที่นิยมสำหรับเหล่าคนดัง ผู้บริหารระดับสูง นักการเมือง เนื่องจากพวกเขาอาจเขียนไม่เป็นหรือไม่มีเวลาเขียน แต่ต้องการสื่อสารกับแฟนหรือกลุ่มเป้าหมายของพวกเขา และด้วยเหตุผลอื่น ๆ
ในทางการเมืองและธุรกิจ มีการจ้างนักเขียนผีมาช่วยเขียนหรือตอบจดหมายขององค์กรหรือบุคคล บางทีอยู่ในรูปของบล็อคหรือเว็บไซต์ ทำหน้าที่คล้ายประชาสัมพันธ์ สร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้องค์กรหรือบุคคล รวมไปถึงวงการล็อบบี้รัฐบาลหรือองค์กรก็ต้องพึ่งนักเขียนผี เพราะการใช้ภาษาที่ดีและทรงพลังช่วยโน้มน้าวใจคนง่ายขึ้น
ผู้ต้นคิดคำว่า ghostwriter ไม่ใช่นักเขียน ไม่ใช่คนในวงการวรรณกรรม เขาชื่อ คริสตี วอลช์ เป็นเอเยนต์กีฬาเบสบอลคนแรกในปี 1921 เขาจัดหานักเขียนมาช่วยเขียนเรื่องของนักกีฬาดัง ๆ และประสบความสำเร็จ เป็นที่มาของคำว่า ghostwriter และกลายเป็นเรื่องปกติที่นักกีฬาดัง ๆ "เขียน" ประวัติชีวิตตนเอง
ผีในวงการหนังสือเป็นเรื่องธุรกิจล้วน ๆ โดยเฉพาะในต่างประเทศ หนังสืออัตชีวประวัติและ how-to จำนวนมากเขียนโดยนักเขียนผี ปะชื่อคนดังเข้าไป
หนังสือของประธานาธิบดี จอห์น เอฟ. เคนเนดี โดนัลด์ ทรัมป์ นักการเมือง ฮิลลารี คลินตัน ก็เขียนโดยนักเขียนผี ทั้งสามคนนี้ก็ไม่ใช่คนแรก ๆ ที่พึ่งนักเขียนผี ประธานาธิบดีสหรัฐฯคนแรก จอร์จ วอชิงตัน ก็ใช้บริการผีเขียนหนังสือ
และ จอร์จ วอชิงตัน ก็ไม่ใช่คนแรกอีกเช่นกัน บริการจ้างผีเขียนหนังสือมีมานานร่วมสองพันปีแล้ว เพราะผู้นำต้องการสื่อสารกับมวลชน จึงต้องใช้คำเท่ ๆ ก็พึ่งนักเขียนผี
สำนักพิมพ์หลายแห่งมักใช้นักเขียนผีช่วยในกรณีที่นักเขียนคนใดคนหนึ่งประสบความสำเร็จสูง ทั้งนี้เพราะชื่อหลักยังขายได้ แต่สร้างสรรค์งานไม่ทันความต้องการของตลาด ก็จัดหานักเขียนผีมาช่วย อาจทำงานวิจัย ค้นคว้า ไปจนถึงเขียนเรื่องตามเค้าโครงการที่นักเขียนหลักวางไว้ รายละเอียดที่เหลือเป็นหน้าที่ของนักเขียนผี
อย่างไรก็ตาม บางครั้งนักเขียนก็ให้เครดิตนักเขียนผี บางทีใช้คำว่า "ค้นคว้า" "ช่วยเก็บข้อมูล" บางครั้งก็แค่ปรับคำ แต่ส่วนใหญ่มักไม่เปิดเผยว่ามีการจ้างนักเขียนผี
สัญญาว่าจ้างนักเขียนผีจะเจาะจงว่า นักเขียนผีจะต้องไม่เปิดเผยตนว่าเป็นผู้เขียน และได้ค่าตอบแทนเท่าไร
อย่างไรก็ตาม นักเขียนหลักบางคนก็ทำแบบเปิดเผย ตัวอย่างที่ชัดที่สุดคือ ทอม แคลนซี
แคลนซีโด่งดังจากงานนิยายสายลับ เขาเขียนนวนิยายหลายเรื่องที่มี แจ็ค ไรอัน เป็นตัวยืนโรง จนมีศัพท์เรียกจักรวาลของแคลนซีว่า Ryanverse
ทอม แคลนซี
Ryanverse เป็นที่ชื่นชอบของนักอ่านมาก จนสำนักพิมพ์ไม่ยอมให้แคลนซีหยุดเขียน ทางออกที่ดีที่สุดก็คือใช้นักเขียนผี
ทอม แคลนซี เขียนนวนิยายเรื่อง Teeth of the Tiger (ตัวละครหลักเป็นลูกและหลานของ แจ็ค ไรอัน) แล้วหยุดไปเจ็ดปี กลับมาอีกครั้งพร้อมนักเขียนผีอย่างเปิดเผย ชื่อนักเขียนบนปกคือ "Tom Clancy with..." ชื่อ ทอม แคลนซี ใหญ่เด่น ชื่อนักเขียนผีเล็กลงมา ในกรณีนี้อาจจัดว่าเป็นนักเขียนผีเต็มตัวไม่ได้ แต่ออกไปทางนักเขียนร่วมหรือ co-author (แม้ในทางเทคนิคก็คือนักเขียนผี) มีหลายคน เช่น Grant Blackwood, Peter Telep, Mark Greaney
บางคนเช่น Grant Blackwood รับงานผีโดยเขียนร่วมกับนักเขียนคนอื่นด้วย เช่น Clive Cussler ซึ่งก็เป็นนักเขียนดังเช่นกัน
เชื่อว่า ทอม แคลนซี เขียนเค้าโครงเรื่องและวางไอเดียหลัก แล้วปล่อยให้นักเขียนผีเขียนรายละเอียดทั้งหมด นักเขียนผีเหล่านี้เลียนแบบสำนวนการใช้ภาษาของแคลนซีจนยากจะแยกออกว่า ส่วนไหนแคลนซีเขียนเอง หรือเขาเขียนกี่เปอร์เซ็นต์ ทั้งนี้เพราะนักเขียนผีจะศึกษาสไตล์การเขียนของคนจ้าง และเลียนแบบสำนวน วิธีการเล่าเรื่อง ซึ่งนักเขียนที่ชำนาญย่อมจับทางได้ไม่ยาก
ตัวอย่างงาน ทอม แคลนซี ร่วมกับ ‘นักเขียนผี’
มันคืองานศิลปะ แต่มันก็คือธุรกิจ และมันก็เป็น win-win-win นักอ่านอยากอ่าน นักเขียนอยากขาย สำนักพิมพ์อยากได้กำไร
บ่อยครั้งทายาทของนักเขียนผู้ล่วงลับไปแล้ว สานงานของนักเขียนคนนั้นต่อไป ก็พึ่งนักเขียนผี ใช้นามของนักเขียนที่ตายไปแล้วเหมือนเดิม เช่น ทายาทของนักประพันธ์สตรีอเมริกัน V. C. Andrews จ้างนักเขียนผีเขียนงานต่อ ด้วยสไตล์การเขียนแบบเดิม แต่เป็นที่รู้กันว่าไม่ใช่เจ้าเก่าเขียน
บางคนอาจสงสัยว่าทำไปทำไม มันก็เหมือนกับพ่อครัวมือดีทำอาหารชนิดหนึ่งอร่อย เมื่อพ่อครัวตาย และมีคนที่ทำอาหารจานนั้นได้ใกล้เคียงของเดิม ก็ยังสามารถขายอาหารชนิดนั้นได้ต่อไปเรื่อย ๆ
บางสำนักพิมพ์อาจต่อยอดงานของนักเขียนที่ตายไปแล้วแค่ไม่กี่เล่ม เช่น นวนิยาย The Godfather ของ มาริโอ พูโซ ที่โด่งดังมาก หลังจากนักเขียนตาย สำนักพิมพ์ แรนดอม เฮาส์ ก็จัดการประกวดการเขียนภาคต่อของ The Godfather และได้นักเขียนที่ชนะประกวดคือ มาร์ก ไวน์การ์เนอร์ เขียนภาคต่อชื่อ The Godfather Returns อย่างนี้ไม่จัดว่าเป็นนักเขียนผี
หากคิดว่ามีแต่นักเขียนโนเนมที่เป็นนักเขียนผี ก็เข้าใจใหม่ได้ นักเขียนมีชื่อเสียงบางคนก็รับจ็อบเขียนให้คนอื่น เช่น นักเขียนแนวสยองขวัญ H. P. Lovecraft รับจ้างเขียนเรื่อง Imprisoned with the Pharaohs ให้นักมายากล แฮร์รี ฮูดินี ในเรื่อง Weird Tales
เมื่อใช้คำว่า "นักเขียนผี" เรามักมองที่เรื่องของการขีด ๆ เขียน ๆ แต่ความจริงขอบเขตบริการของนักเขียนผีนั้นกว้างมาก
นักเขียนผีปรากฏในทุกจุดในวงการสร้างสรรค์
ธุรกิจที่เกี่ยวร้อยกับวงการหนังสือคือภาพยนตร์ นักเขียนผีก็เข้าไปมีบทบาทในวงการภาพยนตร์ พวกเขาอาจถูกจ้างให้เขียนบทหนัง บางครั้งก็เขียนให้หมด หรืออาจแค่รับจ้างตกแต่งคำ แล้วแต่ข้อตกลง ส่วนมากไม่ได้รับเครดิต
ในด้านงานนิยายภาพ หลายสำนักพิมพ์ใช้นักเขียนนักวาดหลายคนมาช่วยกัน บางคนก็เป็นเพียงนักเขียนผี ไม่ได้เครดิตงาน
ในแวดวงจิตรกรรมก็มี "นักเขียนผี" (น่าจะเรียกว่าจิตรกรผี!) จิตรกรหลักอาจแค่กำหนดคอนเส็ปต์ แนวทาง โทนสี หรือลงมือวาดบางส่วน
แม้แต่วงการดนตรีก็มีนักเขียนผี (น่าจะเรียกว่านักดนตรีผี!) บางครั้งนักแต่งเพลงที่มีชื่อเสียงแล้วว่าจ้างนักแต่งเพลงโนเนมมาช่วย อาจแต่งทั้งเพลง หรือเขียนเฉพาะเนื้อเพลง หรือปรับปรุง
นักดนตรีเอกของโลก โมสาร์ทก็ยังเคยเป็นนักเขียนผีให้คนรวยที่อยากโชว์สังคมว่าตนก็แต่งเพลงเป็น
ในวงการดนตรีประกอบภาพยนตร์ไม่ว่าหนังใหญ่หรือหนังโทรทัศน์ก็ใช้นักเขียนผี ถือเป็นอาชีพเก่าแก่ของวงการ
หนังของ ชาร์ลี แชปลิน มักมีชื่อเขาเป็นนักแต่งเพลงเสมอ แต่บ่อยครั้งก็เป็นผลงานของนักดนตรีผี เช่น David Raksin
การทำงานแบบนี้มักไม่มีปัญหา ยกเว้นเมื่องานชิ้นนั้นประสบความสำเร็จสูงมาก ทำเงินมหาศาล ก็มีคดีที่นักเขียนผีฟ้องร้องขอส่วนแบ่งเพิ่ม
ในต่างประเทศ เช่น สหรัฐฯ นักเขียนผีมักรับค่าจ้างเป็นชั่วโมง หรือจ่ายเป็นหน้ากระดาษ หรือบางทีจ่ายตามจำนวนคำ บางครั้งก็อาจได้รับค่าส่วนแบ่งของลิขสิทธิ์ หรือรับเป็นก้อนไปเลย เช่น นักเขียนผีที่ช่วยเขียนงานของ ฮิลลารี คลินตัน ได้รับค่าเหนื่อยห้าแสนเหรียญ ถือว่าสูงมาก และอาจสูงกว่าเขียนหนังสือขายเอง
บางครั้งนักเขียนผีอาจเป็นค่าเขียนก้อนแรกบวกกับเปอร์เซ็นต์เมื่องานทำเงินถึงกำหนด เช่น ได้เงินเพิ่มสิบเปอร์เซ็นต์ของกำไร แต่ก็มีเพดานจำกัด
วงการที่ยังเป็นเครื่องหมายคำถามตัวใหญ่ ๆ ถึงความเหมาะสมของนักเขียนผีคือวงการศึกษาและการแพทย์
ในวงการศึกษา ผีเขียนหนังสือทำกันมากเป็นธุรกิจ นักเรียนที่ต้องการสมัครเข้าเรียนต่อในมหาวิทยาลัยชั้นนำของโลกพึ่งพาบริการนี้ พวกเขาต้องการจดหมายสมัครเรียนที่ดี ก็ต้องจ้างนักเขียนผีช่วยเขียนจดหมายและ พอร์ท โฟลิโอ
งานเขียนพวกนี้ทำโดยมืออาชีพ รู้ว่ามหาวิทยาลัยแต่ละแห่งต้องการอะไร ก็เขียนให้เข้าตาผู้พิจารณาใบสมัคร
แม้เข้าเรียนแล้ว ก็ยังสามารถพึ่งบริการนักเขียนผี ให้เขียนรายงานประกอบ การวิจัย วิทยานิพนธ์ ฯลฯ เพื่อให้เรียนจบด้วยคะแนนดี มีบริษัทที่รับจ้างทำงานแบบนี้ เขียนรายงานวิชาการ เรียงความ วิทยานิพนธ์ให้นักศึกษา เรียกว่า essay mill (โรงงานบทความ)
ที่แปลกคือในบางประเทศไม่ผิดกฎหมาย เช่น สหรัฐฯ อังกฤษ แต่ส่วนมากการใช้บริการนักเขียนผีในทางวิชาการถือว่าผิด อาจถึงขั้นสอบตกหรือไล่ออก เพราะถือว่าไม่ซื่อสัตย์
มหาวิทยาลัยหลายแห่งแก้ปัญหานี้โดยให้สอบปากเปล่า ถ้านักศึกษาไม่สามารถอธิบายเนื้อหาที่เขียนมาอย่างเลอเลิศ ก็อาจสอบไม่ผ่าน หรือถูกตั้งข้อหาว่าไม่ได้ทำงานเอง อาจผิดกฎมหาวิทยาลัยถึงขั้นไล่ออก
ส่วนในทางการแพทย์และวงการยาก็มีนักเขียนผีเช่นกัน บางครั้งบริษัทยาอาจจ้างนักวิชาการหรือหมอ (น่าจะเรียกว่าหมอผี!) มาช่วยเขียนรายงานตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์หรือวิชาการ
ปรากฏการณ์นักเขียนผีก็เป็นเพียงเรื่อง demand-supply ธรรมดา และเมื่อมีเงิน ก็สามารถว่าจ้างคนมาทำงานให้ได้เสมอ
บทบาทของนักเขียนผีในการเขียนนวนิยายไม่ผิดกฎหมาย แม้ว่าอาจไม่สง่างาม เพราะเข้าข่ายหลอกคนอ่านทางอ้อม แต่ในทางวิชาการและการศึกษา สังคมส่วนใหญ่เห็นว่าไม่ถูกต้อง เพราะมันทำให้ต้องคิดว่า หากใช้คนอื่นช่วยทำการบ้านและสมัครเรียนแล้ว เมื่อจบออกไป จะใช้เงินจ้างผีอะไรมาโม่แป้งอีก
แต่ในโลกที่เส้นแบ่งระหว่างความจริงกับความลวงพร่าเลือน มันอาจเป็น "new normal" อีกอย่างหนึ่งของโลกไปแล้ว
- 31
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
