✴️ บทนำ (ตอนที่ 6) ✴️ หน้า (37)–(40)
💠มหากาพย์แห่งพี่น้องปาณฑพและเการพ💠
การพรรณนาภูมิหลังของคีตาในมหากาพย์มหาภารตะ ซึ่งอุดมไปด้วย “สัญลักษณ์ชั้นสูง” ในฉากการสนทนากันระหว่างภควันกฤษณะกับอรชุนคงไม่ใช่สิ่งที่จำเป็นนัก แต่ก็จำเป็นที่จะต้องกล่าวสั้น ๆ ถึงตัวละครหลัก ๆ กับเหตุการณ์สำคัญ เพื่อปูพื้นให้เห็นถึงเจตนาของท่านวยาสะในการรจนา #เรื่องเล่าเปรียบเทียบนี้
เรื่องราวในมหาภารตะเริ่มต้นเมื่อสามชั่วอายุคนก่อนยุคกฤษณะกับอรชุน กล่าวคือ เริ่มต้นในสมัยศานตนุราชา มเหสีองค์แรกของศานตนุคือนางคงคา (บุคลาธิษฐานของแม่น้ำคงคาอันศักดิ์สิทธิ์) นางคงคามีโอรสแปดองค์ แต่นางเก็บโอรสเจ็ดองค์แรกไว้ในแม่น้ำนั้น โอรสองค์ที่แปดคือภีษมะ ที่พระเจ้าศานตนุวิงวอนขอให้มีชีวิตอยู่ในโลก ภีษมะมีชีวิต แต่นางคงคากลับฝังตัวเองไว้ในแม่น้ำซึ่งเป็นนามของเธอ
ต่อมาศานตนุอภิเษกสมรสกับราชินีองค์ใหม่นามสัตยาวตี นางสัตยาวตีประสูติโอรสสองพระองค์ – จิตรังคทา กับ วิจิตราวิรยา แต่โอรสทั้งสองสิ้นพระชนม์โดยไม่มีทายาท จิตรังคทาเสียชีวิตตั้งแต่ยังเป็นเด็ก ส่วนวิจิตราวิรยาทิ้งราชินีหม้ายไว้สองพระองค์ คือ อัมพิกา กับ อัมพลิกา
ก่อนอภิเษกสมรสกับพระเจ้าศานตนุ สัตยาวตีที่ได้รับการเลี้ยงดูในฐานะลูกสาวของชาวประมง นางถูกสาปให้มีกลิ่นคาวเหมือนปลาจนไม่มีใครกล้าเข้าใกล้ โอกาสที่จะได้แต่งงานจึงไม่ต้องพูดถึง ด้วยความสงสาร ฤษีปราศรจึงได้ให้พรนาง นางไม่แค่ให้กำเนิดลูกชายซึ่งเป็นใครไปไม่ได้นอกจากวยาสะ – หลังจากนั้นนางกลับยังงามเปล่งปลั่ง และมีกลิ่นกายหอมเหมือนดอกบัว วยาสะจึงเป็นพี่ร่วมมารดากับวิจิตราวิรยา
ในเมื่อกฎมณเฑียรบาลเปิดทางให้พี่หรือน้องชายสืบราชสมบัติต่อจากราชาที่ไม่มีทายาทได้ วยาสะจึงถูกเกลี้ยกล่อมให้รับบทบาทนี้ การสืบราชสมบัติจึงไม่สิ้นสุดเพียงเพราะวิจิตราวิรยาไม่มีทายาท นางอัมพิกาประสูติพระโอรส คือ 'ธฤตราษฎร์' ซึ่งจักษุบอดมาแต่กำเนิด นางอัมพลิกาประสูติพระโอรสคือ 'ปาณฑุ'
ธฤตราษฎร์อภิเษกสมรสกับนางกันธารี ซึ่งเคารพรักพระสวามีจักษุบอดถึงขั้นที่ใช้ผ้าคาดตาตัวเองไว้ตลอดเวลา เพื่อจะได้อยู่ในโลกมืดกับพระสวามีตลอดชีวิต ธฤตราษฎร์ราชากับนางกันธารีมีโอรสด้วยกันร้อยองค์ โอรสองค์แรกคือ 'ทุรโยธน์' ซึ่งต่อมาได้ทำหน้าที่กษัตริย์ในนามของพระบิดาจักษุบอด ท้าวธฤตราษฏร์มีโอรสอีกพระองค์หนึ่งกับนางไวษยะมเหสีองค์ที่สอง
___
▪️บรรพบุรุษของพี่น้องปาณฑพสืบเชื้อสายมาจากเทพเจ้า▪️
ปาณฑุมีชายาสองพระองค์ คือนางกุนตี (น้องสาวของวาสุเทพ บิดาของกฤษณะ) กับนางมัทรี เพราะเหตุที่ปาณฑุได้ทำให้ฤษีท่านหนึ่งเสียชีวิตโดยไม่ได้ตั้งใจในขณะที่เข้าป่าล่าสัตว์ พระองค์จึงต้องคำสาปว่าถ้ากอดผู้หญิงพระองค์จะตาย จึงเสมือนว่าปาณฑุกับชายาทั้งสองไม่น่าจะมีพระโอรสได้
แต่กุนตีได้เปิดเผยความจริงว่าก่อนอภิเษกสมรสกับปาณฑุนางได้รับพรวิเศษ : ฤษีท่านหนึ่งประทับใจในความดีและการเซ่นสรวงของนาง ท่านจึงได้ให้มนต์ไว้ห้าบท ให้นางมีทายาทจากเทพ องค์ใดก็ได้ตามที่นางขอพร เมื่อกุนตีทูลปาณฑุถึงเรื่องมนตรานี้ พระองค์จึงได้ขอให้นางใช้มนต์ กุนตีมีโอรสสามองค์ให้แก่ปาณฑุ คือ 'ยุธิษเฐียร' 'ภีมะ' และ 'อรชุน' ด้วยการขอพรจากพระธรรมเทพ พระพาย (วายุ) และพระอินทร์ ปาณฑุต้องการให้มัทรีมีพระโอรสด้วย จึงได้ขอให้กุนตีมอบมนต์ที่เหลือให้แก่มัทรี★
มนต์บทที่ห้า ถูกกุนตีใช้ไปแล้วก่อนแต่งงานกับปาณฑุ เพื่อทดสอบพลังอำนาจของมนตรา นางได้สวดภาวนาถึงสุริยเทพ นางจึงได้โอรสคือกรรณ ขณะนางยังเป็นสาวพรหมจรรย์อยู่ ด้วยความกลัวว่าได้ให้กำเนิดลูกอย่างผิดประเพณี กุนตีจึงเอาทารกใส่ตะกร้าลอยไปในแม่น้ำ จนสารถีคนหนึ่งได้พบกรรณและนำไปเลี้ยงดู ต่อมากรรณได้มีบทบาทสำคัญในเรื่องราวของมหาภารตะ ดังที่กล่าวถึงในอรรถาธิบาย บทที่ 1 : โศลก 8
เมื่อมัทรีได้รับมนต์ นางขอโอรสจากอัศวินซึ่งเป็นเทพฝาแฝด มัทรีจึงให้กำเนิดโอรสฝาแฝดสอง องค์คือ 'นกุล' กับ 'สหเทพ'
พี่น้องปาณฑพทั้งห้ากับพี่น้องเการพทั้งร้อยคนได้รับการเลี้ยงดูและศึกษาเล่าเรียนมาด้วยกัน ได้รับการฝึกฝนจากโทรณาจารย์ 'อรชุน' เก่งกล้าสามารถอย่างที่ไม่มีใครทัดเทียม พี่น้องเการพจึงทั้งอิจฉาและแค้นเคืองพี่น้องปาณฑพ ทุรโยธน์ไม่พอใจที่ยุธิษเฐียรมีสิทธิ์ในราชบัลลังก์ เขาจึงคิดแผนการที่จะทำลายพี่น้องปาณฑพหลายครั้งหลายครา แต่ก็ไม่สำเร็จ
ในพิธีสยุมพร ซึ่งทรุบทราชาจัดอย่างโอ่อ่าเพื่อเลือกพระสวามีให้แก่พระธิดาคือนางเทราปตี โดยตั้งเงื่อนไขว่า คนที่จะมาเป็นสวามีของพระธิดาได้นั้น ต้องสามารถยกคันศรขนาดมหึมาซึ่งเตรียมไว้เพื่อการนี้โดยเฉพาะ และโก่งธนูยิงลอดใบจักรที่หมุนอยู่ตลอดเวลาให้ถูกเป้าแขวนที่ซ่อนไว้อย่างแยบยล บรรดาเจ้าชายซึ่งเดินทางมาจากทั้งใกล้และไกลได้พยายามยกคันศรแต่ไม่สำเร็จ ทว่า 'อรชุน' ทำได้อย่างง่ายดาย
เมื่อพี่น้องปาณฑพทั้งห้าคนกลับมาที่ตำหนัก นางกุนตีมารดาได้ยินเสียงลูก ๆ ดังมาแต่ไกล คิดว่าคงได้ลาภมาจึงร้องบอกว่าขอให้แบ่งสิ่งที่ได้มา ให้เท่า ๆ กัน ในเมื่อคำของแม่ต้องได้รับการปฏิบัติ เทราปตีจึงต้องเป็นชายาของพี่น้องปาณฑพทั้งห้าคน เธอมีโอรสหนึ่งองค์ให้แก่พี่น้องแต่ละองค์
___
▪️ทุรโยธน์ใช้เล่ห์ชิงเมืองจากพี่น้องปาณฑพ▪️
ในระหว่างนี้ ข้อขัดแย้งระหว่างวงศ์เการพกับวงศ์ปาณฑพพัฒนามาจนถึงขีดสุด ทุรโยธน์ทั้งอิจฉาและอยากเป็นใหญ่ จึงได้วางแผนชั่วร่วมกับสกุนิซึ่งเป็นลุง ท้าเล่นสกากับยุธิษเฐียร ทุรโยธน์โกงสกาหลายครั้งหลายหน จนพี่น้องปาณฑพต้องเสียเมืองให้แก่ทุรโยธน์และถูกเนรเทศไปอยู่ป่าเป็นเวลาสิบสองปี และในปีที่สิบสามนั้นต้องปลอมตัวหลบซ่อนอย่าให้ใครจำได้ ถ้าหลังจากสิบสามปีไปแล้วพี่น้องปาณฑพยังมีชีวิตอยู่ก็จะสามารถกลับมาอ้างสิทธิ์เหนือเมืองของตนได้
ตลอดเวลาสิบสามปีที่ถูกขับออกจากเมืองนั้น พี่น้องปาณฑพฝ่ายธรรมต้องพบกับความยากลำบากต่างๆนานา สุดท้ายจึงได้กลับเมืองเพื่อเรียกคืนอาณาจักรของตน แต่ฝ่ายเการพปฏิเสธว่าจะไม่ยอมยกแผ่นดินให้แม้เท่าเข็มสักเล่มหนึ่ง
เมื่อไม่อาจเลี่ยงสงคราม 'อรชุนฝ่ายปาณฑพ' กับ 'ทุรโยธน์ฝ่ายเการพ' ต่างไปขอให้กฤษณะช่วยฝ่ายตน ทุรโยธน์ไปถึงวังของกฤษณะก่อน แล้วไปนั่งอย่างอวดดีอยู่ที่หัวตั่งซึ่งกฤษณะบรรทมพักอยู่และแสร้งทำเป็นหลับ เมื่ออรชุนมาถึง เขายืนประนมมืออย่างนอบน้อมอยู่ที่ปลายบาทของกฤษณะ
เมื่อองค์อวตารลืมพระเนตรจึงเห็นอรชุนก่อน ทั้งทุรโยธน์และอรชุนขอให้กฤษณะเข้าข้างตนในการสงคราม กฤษณะตอบว่าฝ่ายหนึ่งจะได้กองทัพอันเกรียงไกรของพระองค์ – ส่วนอีกฝ่ายจะได้ตัวของพระองค์ไปเป็นที่ปรึกษา แต่พระองค์จะไม่ใช้อาวุธในการศึกนั้น อรชุนได้เป็นคนเลือกก่อน เขาเลือกเอาองค์กฤษณะอย่างไม่ลังเล ส่วนทุรโยธน์ผู้โลภโมโทสันดีใจที่ได้กองทัพอันเกรียงไกรไปอยู่กับฝ่ายตน
ก่อนสงครามจะเริ่ม ศรีกฤษณะได้พยายามไกล่เกลี่ยให้ทั้งสองฝ่ายคืนดีกัน ท่านเดินทางจากทวารกาไปถึงหัสถินาปุระ ราชธานีของฝ่ายเการพ เพื่อเกลี้ยกล่อมทุรโยธน์กับพี่น้องฝ่ายเการพให้คืนอาณาจักรแก่ฝ่ายปาณฑพ ทว่า แม้แต่กฤษณะก็ไม่สามารถเปลี่ยนใจทุรโยธน์ผู้มัวเมาอำนาจและบริวาร ให้ยอมรับทางออกที่ยุติธรรมนี้ได้ สงครามจึงได้ปะทุขึ้น ณ ทุ่งกุรุเกษตร โศลกแรกของภควัทคีตาเริ่มตอนก่อนการยุทธ์จะเกิดขึ้นนี้เอง
สุดท้ายปาณฑพเป็นฝ่ายชนะ พี่น้องทั้งห้าครองเมืองโดยมีพี่คนโตคือยุธิษเฐียรเป็นกษัตริย์ ในบั้นปลายชีวิต ทั้งห้าพี่น้องได้ปลีกวิเวกไปอยู่ที่เทือกเขาหิมาลัย และได้ละจากโลกนี้ไปสู่สวรรค์ ณ แดนหิมาลัยนั้นเอง
(มีต่อ)
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
