ภูมิปัญญา ทั้งการซ่อมเรือ และรื้อเรือด้วยคำสั่งม.44
ภาพจาก คุณปราโมทย์ บุษยามงคล
ปลายปี พ.ศ.2563 ผู้เขียนได้พบเหตุการณ์ ภาพการทำลายและรื้อเรือประมงจากเพจ facebook สมุทรสาครพัฒนาเมือง-วิสาหกิจเภื่อสังคม skcd
ภาพการซ่อมของคานเรือมงคลประเสริฐชัย ใกล้โรงพยาบาลท่าฉลอม
ผู้เขียนกับเพื่อน จึงได้ทำการติดต่อ และลงพื้นที่ คุย เก็บภาพและซื้อไม้จากการรื้อเรือบางส่วน ทำให้ทราบข้อมูลว่า ด้วยเหตุผลเกี่ยวกับวิกฤติปัญหาการประมงไทย โดนกดดันและคำสั่งจากภาครัฐ ทำให้เรือประมง(หน่วยตันกรอส)หลายร้อยลำ ต้องถูกรื้อทำลาย
เทคนิคตอกหมัน(ตอกผ้าเส้นใยอุด โดยใช้ลิ่มไม้กระทุ้งเส้นใย)และชันยาตามร่อง จากนั้นโป้วสี และขัดทำสีภายนอก
ผู้เขียนและเพื่อน ได้พูดคุยกับคุณกวาง ทายาทคานเรือ(อู่ต่อเรือ) ย่านท่าฉลอม และพบการซ่อมเรือตามกรรมวิธี เทคนิคแบบโบราณคือ การตอกหมัน ชันยา ในอู่แห้ง
ภาพโดยคุณกวาง
คุณกวางเล่าถึงที่มาที่ไป และภาพยางส่วนทีีส่งให้กับเครือข่าย อีกทั้งแนะนำ“ศาสตราจารย์ ดร. บุษบา กนกศิลปธรรม” ท่านเป็นเครือญาติที่ทำวิจัยด้านการต่อเรือแบบโบราณของคนท่าฉลอมไว้เป็นงานวิจัยทรงคุณค่า
ภาพโดยคุณกวาง
น่าเสียดายที่ขั้นตอนการรื้อเรือหลายลำได้ถูกทำไปแล้ว เหลือเพียงซาก และรูปถ่ายบางส่วนให้เราได้ชม จากนัันได้พูดคุยกับช่างไม้บางท่าน เล่ากระบวนการรื้อ แยกเป็นส่วน หรือพบกับคุณพ่อของคุณกวาง เจ้าของคานเรือแห่งนี้ เล่าถึงอดีตที่รุ่งเรือง และเหตุผลว่า รื้อทพลายดีกว่าปล่อยให้จมเพราะค่ากู้ซากแพงมากมายมหาศาล
ไม้ที่เป็นท่อน บางชิ้นคงรูปร่างชิ้นส่วนเฉพาะไว้
ขั้นตอนการรื้อทำลาย หลังการยกลากปล่อยน้ำม่สู่อู่แล้วทดน้ำออก ต้องดูสมดุลย์หนุนเรือไม่ให้ล้ม การตัดต้องใช้ความชำนาญ แยกตัดเป็นส่วน ซึ่งข่างทำเรือมีหลายกลุ่มตามความชำนาญ แยกจากกันหรือบางคนเป็นหลายหน้าที่
กองเศษย่อย ถ้าไม่มีผู้ซื้อต้องขายราคาถูกเพื่อเผาทำฟืน
ราคาการรื้อขึ้นกับการตกลงกัน อาจเป็นตัวเงิน หรือเป็นไม้ให้ช่างนำไปขายต่อ
เราพบเศษไม้หลายรูปแบบ เป็นกระดูกงู กง(คล้ายซี่โครง) ไม้กระดาน และเล็กสุดคือเศษ ที่มีจำนวนมากพอกันกับไม้กระดาน แต่ยางชิ้นมีลักษณะพิเศษที่บ่งบอกเรื่องราวว่ามีที่มา เช่น ไม้รอวเครื่องยนต์ที่อาบน้ำมันเครื่องมาเต็มอิ่ม ประเภทและชนิดของไม้มีทั้งไม้เต็ง ไม้ประดู่ หรือไม้ตะเคียนที่ทานทน จากแดดแผดเผาและไอเกลือของน้ำทะเล
ผมและเพื่อนจึงทำได้แค่เลือกไม้บางชิ้นกับเหมาบางกอง เพื่อนำไปทำงานศิลปะควบคู่งานวิจัยทางวิชาการ จนทำให้พบและอ่านงานวิจัยบางชิ้นเพิ่มเติม
น่าเศร้าหายขายไม่หมด ไม้จะถูกน่อยหั่นเป็นซากเล็กเศษน้อย เพื่อขายราคาถูกไปเผาทำฟืนเชื้อเพลิง
ตอนนี้มีของที่ระลึกอื่นๆอีกนะ ลองหาเพจเฟสบุค blue bangkok หรือใน blockdit ชื่อเดียวกันได้นะ มีสินค้าอื่นๆด้วยนะ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
