“อาณัติสวรรค์ (Mandate of Heaven)”
“อาณัติสวรรค์ (Mandate of Heaven)” คือหลักปรัชญาโบราณของจีน ซึ่งก่อกำเนิดขึ้นมาในช่วงราชวงศ์โจว (1046-256 ปีก่อนคริสตกาล)
อาณัติสวรรค์ คือสิ่งที่กำหนดว่าองค์จักรพรรดิเหมาะสมที่จะปกครองแผ่นดินหรือไม่ หากองค์จักรพรรดิไม่สามารถทำหน้าที่ได้ พระองค์ก็จะทรงสูญเสียอาณัติสวรรค์ ไม่สามารถเป็นจักรพรรดิได้อีกต่อไป
มีกฎของอาณัติสวรรค์สี่ข้อ
1.สวรรค์เป็นผู้ให้สิทธิแก่จักรพรรดิในการปกครอง
2.ในเมื่อสวรรค์มีเพียงหนึ่งเดียว ก็ต้องมีจักรพรรดิได้เพียงพระองค์เดียว
3.คุณธรรมจะเป็นสิ่งที่กำหนดความชอบธรรมในการปกครองของจักรพรรดิ
4.ไม่มีราชวงศ์ใดที่จะมีสิทธิครองแผ่นดินได้ตลอดไป
สำหรับสัญญาณที่บ่งบอกว่าจักรพรรดิได้สูญเสียอาณัติสวรรค์ไปแล้ว ก็มาจากเหตุการณ์หลายๆ อย่างที่เกิดขึ้นในรัชสมัย ไม่ว่าจะเป็นการก่อจลาจลของชาวบ้าน การถูกรุกรานจากกองทัพดินแดนอื่น ภัยแล้ง ความอดอยาก หรือน้ำท่วม ซึ่งแต่ละอย่างก็มักจะเกิดขึ้นสืบเนื่องกันไป
อาณัติสวรรค์อาจจะฟังดูคล้ายกับ “ระบอบเทวราชา (Divine Right of Kings)” ของยุโรป หากแต่ก็มีความต่างอยู่พอสมควร
ระบอบเทวราชาของยุโรป พระมหากษัตริย์ไม่ทรงอยู่ภายใต้อำนาจใดๆ เนื่องจากทรงเป็นผู้ที่ได้รับอำนาจโดยตรงจาก พระเจ้า พระมหากษัตริย์จึงไม่ทรงอยู่ภายใต้อำนาจของประชาชน ขุนนาง หรือผู้ใด อีกทั้งการก่อกบฏก็เป็นการทำผิดต่อพระเจ้า การต่อต้านกษัตริย์คือบาป
แต่สำหรับอาณัติสวรรค์ การก่อกบฏ ต่อต้านผู้ปกครองที่โหดร้าย ไม่มีคุณธรรม ไม่ใช่เรื่องผิด
หากการกบฏ โค่นล้มจักรพรรดิทำได้สำเร็จ นั่นก็แปลว่าจักรพรรดิได้สูญเสียอาณัติสวรรค์ไปแล้ว และผู้ที่ได้ความชอบธรรมในอาณัติสวรรค์ก็คือหัวหน้ากบฏ ไม่เกี่ยวว่าจะเป็นใคร ต่อให้เป็นชาวนา หากทำกบฏสำเร็จก็สามารถขึ้นเป็นจักรพรรดิได้ ซึ่งตรงข้ามกับระบอบเทวราชาของยุโรป
ราชวงศ์โจวก็ใช้แนวคิดนี้ในการโค่นล้มราชวงศ์ชาง โดยผู้นำราชวงศ์โจวได้อ้างว่าจักรพรรดิราชวงศ์ชางทรงโกงกิน ไม่มีคุณธรรม สวรรค์จึงบัญชาให้ตนต้องยึดอำนาจ
แต่ในเวลาต่อมา เมื่อเข้าสู่ยุคเสื่อมโทรมของราชวงศ์โจว ก็ไม่มีผู้ใดเข้มแข็งพอที่จะเข้ามาแก้สถานการณ์ ทำให้จีนแยกออกเป็นแคว้นต่างๆ มากมาย ก่อนจะรวมเป็นปึกแผ่นโดย “จิ๋นซีฮ่องเต้ (Qin Shihuangdi)”
แต่ถึงอย่างนั้น ผู้สืบทอดต่อจากจิ๋นซีฮ่องเต้ก็เสื่อมอำนาจลงอย่างรวดเร็ว และราชวงศ์ฉินก็ถูกโค่นล้มจากการลุกฮือของเหล่าชาวนาเมื่อ 206 ปีก่อนคริสตกาล
กบฏครั้งนี้นำโดย “หลิวปัง (Liu Bang)” หรือภายหลังคือ “จักรพรรดิฮั่นเกาจู่ (Emperor Gaozu of Han)” ซึ่งเป็นเพียงไพร่คนหนึ่ง หากแต่เป็นหัวหน้าที่ทำการกบฏ
จักรพรรดิฮั่นเกาจู่ (Emperor Gaozu of Han)
ต่อมา ราชวงศ์ต่างๆ ก็วนลูป มีการก่อกบฏโดยอ้างอาณัติสวรรค์หลายครั้งจนสิ้นสุดราชวงศ์
แนวคิดอาณัติสวรรค์ไม่เพียงแต่มีอิทธิพลในจีนเท่านั้น หากแต่ยังส่งผลถึงเกาหลีและทางเหนือของเวียดนาม ซึ่งเป็นดินแดนที่รับอิทธิพลจากจีน
อาจจะเรียกว่าอาณัติสวรรค์นี้ สามารถทำให้ชาวบ้านธรรมดาก้าวขึ้นมาเป็นจักรพรรดิได้ หากมีบารมี มีผู้ติดตามมากพอ
- 17
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
