“การกดขี่ตัวเอง”
“การกดขี่ตัวเอง” คืออะไร ?
ฟังดูอาจเป็นเรื่องแปลกประหลาดอย่างยิ่ง
ที่ว่า “คนเรานั้นสามารถกดขี่ตัวเองได้”
ดังนั้น เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าใจ
เราอาจลองนึกถึงชีวิตตัวเองตั้งแต่เด็กจนถึงวันนี้
แล้วลองถามตนเองอย่างตรงไปตรงมาว่า
“เราใจร้ายกับตัวเองตอนไหนบ้าง”
คำว่า ใจร้ายกับตัวเอง
นั้นหมายถึงการทำร้ายตัวเองด้วยสิ่งต่าง ๆ เช่น
-การด่า
-การดูถูก
-การเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น
-การตอกย้ำความผิดพลาด
-การไม่ยอมให้อภัย
ฯลฯ
“ฟาดความมุ่งร้ายเข้าใส่ตัวเอง”
เมื่อเราตัดสินโทษทัณฑ์ให้กับตนเองอยู่บ่อย ๆ
ผลที่ตามมาก็คือ
“ความไม่พอใจ”
ซึ่งอาจทำให้รู้สึกผิดหวังในตัวเอง
สร้างความรู้สึกไร้คุณค่า ความรู้สึกต้อยต่ำ
รวมทั้งอาจรู้สึกว่า ไม่มีตัวตน และ ไร้ความหมาย
สิ่งเหล่านี้จึงเป็นตะกอนสำคัญ
“ที่ทำให้เรามักมองตนเองในแง่ร้าย”
ปัญหาชีวิตจึงอยู่ตรงนี้
“เราเผลอสร้างอคติให้กับตัวเอง”
ซึ่งก็ไม่ได้ต่างอะไรไปจากการมีอคติกับคนอื่น
เนื่องจากการถูกครอบงำด้วยอคติ
มักทำให้เราไม่ยอมมองสิ่งต่าง ๆ ตามความจริง
“แต่กลับมองสิ่งเหล่านั้นด้วยสายตาดูถูกเหยียดหยาม”
เมื่อเรามองตนเองด้วยสายตาของการดูถูก
หรือ ตัดสินตัวเองว่าเป็นคนที่ไม่ดีเอาเสียเลย
“นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้น...การพรากความยุติธรรมไปจากตนเอง”
เมื่อเราไม่ยอมมอบโอกาสครั้งใหม่ให้ตัวเอง
และ ปิดกั้นส่วนที่ดีในตัวเอง (จนไม่ยอมแสดงออกมา)
“แต่กลับขังตัวเองไว้ในคำว่า ฉันเป็นคนไม่ดี-ไม่เก่ง-ไม่เอาไหน ฯลฯ”
มันมักจะทำให้เรารู้สึกอยู่ลึก ๆ ว่า
ชีวิตไม่ได้รับความยุติธรรมอยู่บ่อย ๆ
หรือ ชีวิตมักโดนเอาเปรียบอยู่เป็นประจำ
ด้วยกระแสแห่งความไม่พอใจเช่นนี้
จิตใจของเราจึงคล้ายกับโดนวางยาพิษ
“ไม่ค่อยมีความสุขอยู่ลึก ๆ”
ผลปลายทางของสภาวะจิตใจเช่นนี้
มักทำให้เราหลงลืมท่าทีด้านบวกที่มีต่อตนเองไปมากมาย เช่น
-การชื่นชม
-การขอบคุณ
-การให้อภัย
-การให้คุณค่า
ฯลฯ
เนื่องจากเราเผลอไปตั้งเงื่อนไขบางอย่าง
ด้วยการบอกว่า
“จะชื่นชมตัวเองก็ต่อเมื่อ...”
กลายเป็นว่า เรารักตัวเองแบบมีเงื่อนไข
(ถ้าไม่ทำบางอย่างให้ดี ก็จะไม่ยอมรักตัวเองเด็ดขาด)
ชีวิตจึงเหมือนแบกอะไรบางอย่างไว้ตลอด
จนจิตใจรู้สึกถึงความหนักอึ้ง อึดอัด และ ไม่เป็นอิสระ
“รู้สึกถึงความขาดอิสรภาพ”
เมื่อใดก็ตามที่เรารู้สึกว่า
“เราเริ่มใจร้ายกับตัวเองเสียแล้ว”
นี่จึงเป็นสัญญาณเตือนที่สำคัญ
ในการกลับมาสร้างความรู้ตัว
ก่อนที่เราจะเผลอฟาดฟันอคติใส่ตัวเอง
(สร้างวงจรการกดขี่ตัวเองขึ้นมาซ้ำรอยเดิม)
ดังนั้น
ชีวิตจึงเปิดโอกาสให้เราเลือกมากมาย
อย่างเช่น เวลาที่เราเผลอทำบางอย่างพลาดพลั้งไป
เรายังมีทางเลือกนอกจากด่าตัวเอง
นั่นคือ “การให้กำลังใจ และ ให้อภัยตัวเอง”
การใจดีกับตัวเองบ้าง หรือ ลดความเข้มงวดกับตัวเองบ้าง
“ผ่อนคลายเงื่อนไขชีวิตที่ยัดเยียดให้กับตัวเองลง”
จะทำให้เรารู้สึกเป็นอิสระมากยิ่งขึ้น
รวมทั้งยังได้โผล่ขึ้นมาจากมหาสมุทรที่เรากดข่มตัวเองด้วยเงื่อนไข
(หลังจากกดตัวเองลงน้ำจนแทบไม่ได้ขึ้นมาหายใจ)
อย่างน้อยที่สุด
ก็เป็นการมอบความสุขเล็ก ๆ น้อย ๆ ให้กับหัวใจอันเหนื่อยล้าของตนเอง
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
