[Bnomics] ประวัติศาสตร์รถยนต์ EV 📌 รถยนต์มาทดแทนรถม้าอย่างรวดเร็ว

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

30 พ.ค. 2021 เวลา 12:00 • ประวัติศาสตร์

ประวัติศาสตร์รถยนต์ EV

📌 รถยนต์มาทดแทนรถม้าอย่างรวดเร็ว

ในปี ค.ศ. 1900 ในนครนิวยอร์ค มีม้าอยู่ถึง 100,000 ตัว ในขณะที่ทั้งสหรัฐอเมริกา มีรถยนต์เพียงประมาณ 13,000 คัน แต่รถยนต์จะถูกมองว่าเป็นของเล่นของเศรษฐี เพราะราคาที่สูงมากทำให้คนส่วนใหญ่เอื้อมไม่ถึง จึงทำให้การเดินทางส่วนใหญ่ต้องใช้ม้าเป็นหลัก แต่ในช่วงนั้นทุกคนตระหนักดีถึง Pain Point ของการใช้รถม้า นั่นคือมันก่อให้เกิดวิกฤตขี้ม้า ทั้งก่อให้เกิดกลิ่นไม่พึงประสงค์ และปัญหาด้านสาธารณสุข

ผมขอยกตัวอย่าง ม้าหนึ่งตัวจะผลิตขี้ม้าออกมาวันละ 15- 35 ปอนด์ เพราะฉะนั้นแค่ในนครนิวยอร์คในปี 1900 ก็มีขี้ม้าวันละอย่างน้อย 1.5 ล้านปอนด์! ที่เทศบาลต้องหาทางกำจัด นอกจากนั้นการใช้ม้ายังต้องมีการให้ อาหาร น้ำ และหาคอกม้าเพื่อดูแลม้าเหล่านี้ ซึ่งมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง

แต่ม้าเป็นตัวขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่สำคัญมาก ทั้งสำหรับการเดินทางและการขนส่งสินค้า จนกระทั่งรถยนต์ได้มาแทนที่รถม้าและช่วยแก้วิกฤตขี้ม้าโดยสำเร็จ ผมจึงอยากให้สังเกตรูปเปรียบเทียบถนน 5th Avenue ระหว่างปี 1900 กับปี 1913 รถม้าก็แทบจะสูญหายไปจากถนนเมืองนิวยอร์ค ในปัจจุบันเหลือไว้เพียงแถว Central Park ให้นักท่องเที่ยวนั่งเล่นชมเมือง แม้กระทั่งนักลงทุนที่มีชื่อเสียงอย่าง วอร์เรน บัฟเฟต ได้เคยกล่าวว่าถ้าเค้าเป็นนักลงทุนในปี 1905 เค้าจะ Short ม้า เพราะมองเห็นว่าม้ากำลังจะถูกทดแทนด้วยรถยนต์

📌เมื่อ 100 กว่าปีก่อน รถยนต์ไฟฟ้าเป็นรถที่ได้รับความนิยมที่สุด

ผมเชื่อว่า คนส่วนใหญ่เข้าใจว่าเราใช้รถยนต์พลังงานสันดาป (Internal Combustion Engine) หรือ รถ ICE ที่ใช้น้ำมันในปัจจุบันมาโดยตลอด ตั้งแต่ช่วงยุค 1900 จริงๆ แล้ว รถยนต์ไฟฟ้ากลับเป็นรถที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ถ้าไปค้นสถิติจำนวนรถยนต์จากนครนิวยอร์คในปี 1900 จะพบว่ามี สัดส่วนรถยนต์ไฟฟ้า ถึงร้อยละ 40 ตามมาด้วย สัดส่วนรถยนต์พลังไอน้ำ ร้อยละ 38 แต่รถยนต์ใช้น้ำมันกลับได้รับความนิยมน้อยที่สุด ด้วยสัดส่วนเพียงร้อยละ 22

📌 ทำไมรถยนต์ไฟฟ้าถึงได้รับความนิยมมากในช่วงแรก

เป็นเพราะรถยนต์ไฟฟ้าเป็นรถที่มีความสะดวกสบายในการใช้อย่างสูง ถ้าเปรียบเทียบกับการสตาร์ทเครื่องยนต์ ในรถสามแบบ สำหรับรถยนต์ไอน้ำ ต้องใช้เวลากว่า 45 นาทีในการอุ่นเครื่องยนต์ก่อนการใช้งาน และในส่วนของรถยนต์ใช้น้ำมัน ต้องใช้แรงในการหมุนให้เครื่องติด ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่ายในการสตารท์รถ และผู้หญิงสมัยนั้นส่วนใหญ่ไม่ยอมขับรถที่ใช้น้ำมัน

ส่วนในด้านการใช้งาน รถยนต์ใช้ไอน้ำ ต้องมีการบรรจุน้ำจำนวนมาก และมีอันตรายสูงจากน้ำเดือดที่ผลิตไอน้ำ ต้องเติมน้ำบ่อยในการเดินทาง สำหรับรถยนต์ใช้น้ำมันเป็นอะไรที่ไม่สะดวกและไม่น่าใช้เลย ทั้งเสียงเครื่องยนต์ที่ดัง แรงสั่นสะเทือนมาที่ตัวรถ รวมถึงกลิ่นควันท่อไอเสียที่เหม็น และไม่น่าพิศวาสเท่าไหร่นัก นอกจากนั้นยังต้องมีการเปลี่ยนเกียร์ซึ่งไม่ได้ใช้งานง่ายเหมือนเกียร์กระปุกในปัจจุบัน (ผู้เขียนพยายามกลับไปลองขับเกียร์กระปุกอีกครั้งเมื่อไม่นานนี้ ก็รู้สึกว่ามันใช้ไม่ง่ายเลย แทบต้องเรียนรู้ใหม่อีกครั้ง)

เมื่อเปรียบเทียบกับ รถยนต์ไฟฟ้า ที่สตาร์ทติดง่าย ไม่ต้องใช้แรงในการหมุน การขับที่ไม่ต้องมีการเปลี่ยนเกียร์ ห้องโดยสารที่เงียบ ไม่มีแรงสั่นสะเทือนและไม่มีควันจากท่อไอเสีย ไม่ต้องเติมน้ำมันหรือน้ำให้เลอะเทอะและเสี่ยงต่ออันตราย มาถึงตรงนี้ทุกท่านคงเห็นด้วยกับผมว่า ไม่เป็นเรื่องแปลกที่รถยนต์ไฟฟ้าจึงได้รับความนิยมสูงสุด

📌 เกิดอะไรขึ้น ทำไมรถยนต์ไฟฟ้าแทบจะสูญพันธ์ไป

แน่นอนว่า ถ้ารถยนต์ไฟฟ้าดีกว่ารถยนต์ประเภทอื่นในทุกด้าน รถยนต์ใช้น้ำมันคงไม่รับความนิยมอย่างที่เห็นในช่วงศตวรรษที่ผ่านมา จุดอ่อนหลักของรถไฟฟ้าในอดีตคือ ระยะทางที่รถใช้ไฟฟ้าจะเดินทางได้ต่อการชาร์จแบตเตอรี่หนึ่งครั้ง และความเร็วที่ไม่สูงมาก ในช่วงปี 1900 ถนนที่ได้รับการปูก็จะอยู่แต่ในตัวเมืองซึ่งมีระยะทางไม่ยาวมากนัก เพราะฉะนั้น ช่วงเริ่มต้นของการใช้รถยนต์จึงเป็นการใช้ในเมือง ทำให้จุดอ่อนจุดนี้ของรถไฟฟ้าไม่ได้ถูกนำมาเป็นประเด็น

แต่หลังจากที่มีการสร้างถนนออกนอกเมืองมากขึ้น จึงทำให้ระยะทางที่รถยนต์ไฟฟ้าเริ่มมีขีดจำกัดสำหรับการเดินทางระยะไกล ส่วนแบตเตอรี่ในช่วงนั้นก็ไม่มีประสิทธิภาพพอที่จะทำให้รถสามารถใช้ในการเดินทางระยะไกลได้ และความเร็วของรถยนต์ไฟฟ้าก็ยังต่ำกว่ารถยนต์ใช้น้ำมันมาก นักประดิษฐ์โทมัส เอดิสัน ลงทุนไปกว่า 1.4 ล้านดอลล่าร์ในสมัยนั้น เพื่อจะพัฒนาประสิทธิภาพของแบตเตอรี่ แต่หลังจากสิบปีกว่า เอดิสันต้องยอมยกธงขาว เพราะไม่สามารถทำให้แบตเตอรี่ดีพอที่จะแก้จุดอ่อนของรถไฟฟ้าได้

นอกจากนั้น ยังมีอีกสองปัจจัย ที่เหมือนเป็นตะปูตอกโลง รถยนต์ไฟฟ้า ปัจจัยแรก คือ การออกจำหน่ายรถฟอร์ด โมเดล T ซึ่งเป็นการปฏิวัติการผลิตอุตสาหกรรมรถยนต์ทำให้เกิดการผลิตแบบ Mass และเกิด Economies of Scales ทำให้ราคารถโมเดล T ถูกลงอย่างมากและทำให้คนทั่วไปจับต้องได้ ราคาของรถโมเดล T อยู่ที่ $260 แต่ รถยนต์ไฟฟ้าอยู่ที่ราคา $1,750 แพงกว่า โมเดล T เกือบ 7 เท่า!

เกร็ดเล็กน้อยที่ทำให้ รถฟอร์ด โมเดล T ราคาถูกกว่าคู่แข่งเยอะมาก เพราะ เฮนรี่ ฟอร์ด ยึดมั่นกับหลักการ Economies of Scale มาก โดยเขาเคยพูดว่า “ลูกค้าสามารถเลือกสีของโมเดล T เป็นสีอะไรก็ได้ ถ้าสีนั้นคือสีดำ” (People can have the model T in any color – so long as it’s black) ซึ่งการที่ไม่มีตัวเลือกให้ลูกค้าเลยทำให้ต้นทุนการผลิตต่ำกว่าคู่แข่งมาก

ปัจจัยที่สอง คือการค้นพบน้ำมัน ในรัฐเท็กซัส และรัฐโอคลาโฮมา ในช่วงเวลาไล่เลี่ยกันจึงส่งผลให้ราคาน้ำมันมีราคาถูกลงมาก จึงทำให้การใช้งานรถยนต์อย่างเช่น รถฟอร์ดโมเดล T ได้รับความนิยมจากประชาชนอย่างสูง จากเหตุผลต่างๆ ที่ได้กล่าวมา เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้รถไฟฟ้าแทบจะไม่มีให้เห็นบนท้องถนนเลย

📌 แล้วทำไมรถยนต์ไฟฟ้าถึงจะกลับมาทดแทนรถยนต์ใช้น้ำมันในช่วงนี้

ในบทความหน้าเราจะเจาะลงรายละเอียดของอุตสาหกรรมรถไฟฟ้าว่าทำไมรถไฟฟ้าถึงจะเป็นรถแห่งอนาคต และนักวิเคราะห์คาดว่ารถยนต์ไฟฟ้าจะมาทดแทนรถพลังงานสันดาป เหมือนกับที่รถยนต์ไปทดแทนรถม้าภายในเวลาไม่กี่ปี ซึ่งถ้าเราเปรียบเทียบมูลค่าทางตลาดของบริษัท Tesla จะเห็นได้ว่ามีมูลค่าสูงที่สุดในโลกเทียบกับ บริษัทรถยนต์ทั่วไปอย่าง เช่น Toyota VW และ Daimler สะท้อนให้เห็นถึงการที่นักลงทุนมองว่า Tesla จะก้าวเป็นผู้นำในอุตสาหกรรมรถยนต์ในอนาคตอันใกล้ ถึงแม้ว่ายอดขายรถยนต์ไฟฟ้าในปัจจุบันจะเป็นสัดส่วนเพียงร้อยละ 4.2 ของยอดขายรถยนต์ทั้งโลก (ปี 2020)

แต่ปัจจัยสำคัญที่จะสนับสนุนรถยนต์ไฟฟ้าให้เป็นรถยนต์แห่งอนาคต มาจาก การหันมาเพิ่มความใส่ใจต่อการรักษาสิ่งแวดล้อม สุขภาพของประชาชน การที่รัฐบาลหลายแห่งจะให้หยุดจำหน่ายรถยนต์พลังงานสันดาปในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า และสำคัญที่สุด คือประสิทธิภาพของแบตเตอรี่ที่ปิดจุดอ่อนของรถยนต์ไฟฟ้าเมื่อร้อยกว่าปีก่อน ที่ทำให้การเดินทางระยะไกลไม่เป็นปัญหา รวมถึงสมรรถนะรถยนต์ไฟฟ้าที่ออกตัวไว มีความเร็วเหมือนรถสปอร์ต อย่างเช่น รถ Ferrari แถมยังมีระบบขับเคลื่อนอัตโนมัติในบางรุ่น ทำให้ภาพลักษณ์ของรถ EV ที่เป็นรถของสุภาพสตรีเอาไว้ใช้ไปช้อปปิ้งใกล้ๆ ในตัวเมือง ค่อยๆ ลบเลือนจากความทรงจำไป