2 ก.ค. 2021 เวลา 09:30 • ดนตรี เพลง
[ตอนที่ 30] ดนตรีธีมของเกาหลีในเกม Civilization IV : ดนตรีแต่งใหม่ที่สันนิษฐานว่าอาจดัดแปลงจากดนตรีราชสำนักเกาหลี (?)
Theme soundtrack of Korea in Civilization IV game : the music that might be adapted from Korean court music (?)
เกม Sid Meier’s Civilization เป็นหนึ่งในเกมวางแผนบริหารประเทศในหลายด้าน (การพัฒนา นโยบายภายใน เศรษฐกิจ การค้นคว้าวิจัย ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ศาสนา การทหาร ฯลฯ) ซึ่งเริ่มมีดนตรีประกอบเป็นเพลงธีมประจำแต่ละชาติที่เปิดให้เล่นได้ในเกมตั้งแต่ภาค Civilization IV (เริ่มจำหน่ายในปี ค.ศ.2005) ซึ่งมีส่วนหนึ่งที่แต่งหรือดัดแปลงมาจากเพลงในดนตรีของชาตินั้น ๆ
- อ่านเพิ่มเติมเรื่องซีรีส์เกม Civilization : https://en.wikipedia.org/wiki/Civilization_(series)
สำหรับเนื้อหาในซีรีส์ “ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมผ่านดนตรีในเกม Sid Meier’s Civilization” นี้เรียบเรียงขึ้นเพื่อให้ผู้อ่านได้เรียนรู้เรื่องราวแนวประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมที่แฝงมากับดนตรีนานาชาติที่ปรากฏในเกมนี้ครับ
พระที่นั่งคึนจ็อง (Geunjeongjeon/근정전) อาคารท้องพระโรงของพระราชวังคย็องบก (Gyeongbokgung/경복궁) พระราชวังที่ใหญ่ที่สุดในกรุงโซล [Credit ภาพ : User 'Mg Shin' @ wikipedia.org]
หากเล่นเป็นเกาหลีในเกม Civilization IV จะมีผู้นำของเกาหลีในเกมนี้เป็น Wang Kon “วังก็อน” หรือในอีกชื่อว่า “พระเจ้าแทโจแห่งโครยอ” (Taejo of Goryeo) กษัตริย์องค์แรกของราชวงศ์โครยอที่สามารถรวมเกาหลีเป็นหนึ่งเดียวในปี ค.ศ.936 ซึ่งมีดนตรีธีมในเกมเป็นเพลงที่แต่งขึ้นใหม่แล้วใส่เสียงให้ออกแนวพื้นเมืองเกาหลี แต่ไม่ได้อ้างอิงเพลงใดในดนตรีพื้นเมืองของเกาหลีเลย
- คลิปดนตรีธีมของเกาหลีในเกม Civilization IV
เมื่อฟังแล้วพบว่าเป็นดนตรีที่ฟังดูใช้เครื่องดนตรีหลากหลายประเภทในวง ทั้งเครื่องดีด สี ตี เป่า และมีทำนองที่เชื่องช้าและเนิบนาบ ออกไปทางดนตรีในราชสำนักเกาหลี จึงสันนิษฐานว่าผู้แต่งดนตรีประกอบได้แต่งดนตรีธีมเกาหลีเพลงนี้โดยดัดแปลงจากดนตรีในราชสำนักเกาหลี...เรามาทำความรู้จักดนตรีในราชสำนักเกาหลีกันเล็กน้อยครับ
ดนตรีราชสำนักเกาหลี (Korean court music ; 한국의궁중음악/韓國의宮中音樂 “ฮันกูเกกุงจุงอือมัก”) เริ่มแบ่งออกเป็น 3 รูปแบบ ตั้งแต่ช่วงสามอาณาจักรบนคาบสมุทรเกาหลี (ประมาณปีที่ 57 ก่อนคริสตกาล - ค.ศ.668) ได้แก่
[Credit ภาพ : ศูนย์ดนตรีพื้นเมืองแห่งชาติเกาหลีใต้ (National Gugak Center)]
- Aak (아악/雅樂 “อาอัก”) เป็นรูปแบบดนตรีที่เกาหลีรับเข้ามาจากดนตรีพิธีกรรมทางลัทธิขงจื้อในราชสำนักของจีน (Yayue/雅樂 “หย่าเยว่”) เช่นเดียวกับดนตรีราชสำนักญี่ปุ่นและเวียดนาม ใช้เครื่องดนตรีตามหลักการแบ่งประเภทเครื่องดนตรีตามวัสดุที่ใช้ 8 ประเภท (โลหะ หิน ผ้าไหม ไม้ซุง ไม้ไผ่ หนังสัตว์ ดินเหนียว และน้ำเต้า) ตามแบบจีน
- Hyangak (향악/鄕樂 “ฮยังอัก”) เป็นรูปแบบดนตรีที่มีต้นกำเนิดในเกาหลีเอง
- Dangak (당악/唐樂 “ทังอัก”) เป็นรูปแบบดนตรีที่ผสมผสานระหว่างจีน (ช่วงราชวงศ์ถังถึงราชวงศ์ซ่ง) กับเกาหลี
“ดนตรีในราชสำนักเกาหลี” ใช้บรรเลงหรือประกอบนาฏศิลป์ในงานเลี้ยงรื่นเริง งานเลี้ยงรับรองแขกบ้านแขกเมืองของราชสำนัก หรือใช้เป็นดนตรีประกอบพิธีกรรมของราชสำนักในศาลเจ้าของลัทธิขงจื้อ (ศาสนาประจำรัฐของเกาหลีช่วงราชวงศ์โชซ็อน) ซึ่งดนตรีในราชสำนักเกาหลีกรณีหลังจะมีอีกชื่อว่า 제례악/Jeryeak “เชรเยอัก” แปลว่า “ดนตรีพิธีบวงสรวง”
- คลิปดนตรีและนาฏศิลป์ราชสำนักเกาหลี โดยศูนย์ดนตรีพื้นเมืองแห่งชาติเกาหลีใต้ (National Gugak Center)
- คลิปการแสดงนาฏศิลป์และดนตรีพื้นเมืองเกาหลี ซึ่งดัดแปลงในสมัยใหม่จากนาฏศิลป์ราชสำนัก ดนตรีราชสำนัก และดนตรีพื้นบ้านเกาหลี ให้ท่วงทำนองดูรวดเร็วคึกคักมากขึ้น โดยคณะนาฏศิลป์แห่งชาติเกาหลีใต้
ตัวอย่างดนตรีในราชสำนักเกาหลีแบบประกอบพิธีกรรมตามศาลเจ้าหลวงในกรุงโซล ได้แก่...
- ดนตรีในพระราชพิธีบวงสรวงสักการะบรรพบุรุษของราชวงศ์ หรืออดีตกษัตริย์โชซ็อนองค์ก่อน ๆ ในศาลเจ้าชงมโย เรียกว่า 종묘제례악/Jongmyo Jeryeak “ชงมโยเจรเยอัก” ซึ่งภาพจำของดนตรีราชสำนักเกาหลีจะออกไปทางดนตรีแบบนี้ มากกว่า
(คลิปตัวอย่างโดยศูนย์ศิลปะกรุงโซล (Seoul Arts Center)) : https://www.youtube.com/watch?v=D-1-4eLjzhE
- ดนตรีในพระราชพิธีสักการะขงจื้อกับนักปราชญ์ในลัทธิขงจื้อ ที่ศาลเจ้ามุนมโย เรียกว่า 문묘제례악/Munmyo Jeryeak “มุนมโยเจรเยอัก”
(คลิปตัวอย่างโดยศูนย์ดนตรีพื้นเมืองแห่งชาติเกาหลีใต้ (National Gugak Center)) :
หนึ่งในเพลงตัวอย่างของดนตรีราชสำนักเกาหลี คือ เพลง 수제천/Sujecheon “ซูเจช็อน” มีความหมายว่า “อายุยืนชั่วนิรันดร์ดุจสรวงสวรรค์”
แต่เดิมเคยเป็นเพลงร้องในดนตรีพื้นบ้าน ถือกำเนิดช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 7 ในอาณาจักรแพ็กเจ ทางตะวันตกเฉียงใต้ของคาบสมุทรเกาหลี เริ่มเข้าสู่ดนตรีราชสำนักในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 10 พอเข้าสู่ช่วงราชวงศ์โชซ็อน เพลงนี้เป็นเพลงแรก ๆ ที่มีการเขียนเนื้อร้องเป็นอักษรฮันกึลหลังอักษรแบบนี้ถูกประดิษฐ์ขึ้นเพื่อใช้เขียนภาษาเกาหลี แล้ววิวัฒนาการต่อกลายเพลงเพลงในดนตรีประกอบพิธีกรรมของราชสำนักเกาหลี จนเนื้อร้องหายไปกลายเป็นเพลงบรรเลง
- คลิปการบรรเลงเพลง "ซูเจช็อน" โดยศูนย์ดนตรีพื้นเมืองแห่งชาติเกาหลีใต้ (National Gugak Center) และช่องสถานีโทรทัศน์ระหว่างประเทศ Arirang ของเกาหลีใต้
เครื่องดนตรีพื้นเมืองที่ใช้ในวงดนตรีในราชสำนักเกาหลี มีทั้งเครื่องดนตรีที่เกาหลีได้รับโดยตรงจากจีน เครื่องดนตรีที่เกาหลีดัดแปลงจากของจีน และเครื่องดนตรีที่กำเนิดในเกาหลีเอง
[เครื่องดนตรีแบบราชสำนักเกาหลีที่ได้รับจากจีนโดยตรง]
- ระฆังแผ่นหินรูปตัว L ที่แขวนเรียงเป็นแผง編磬/Bianqing ”เปียนชิ่ง” ซึ่งเครื่องดนตรีแบบนี้แพร่หลายจากจีนช่วงราชวงศ์ซ่ง สู่เกาหลีช่วงราชวงศ์โครยอ ในปี ค.ศ.1118 มีชื่อในภาษาเกาหลีว่า 편경 “พย็อนกย็อง”
- ระฆังโลหะสัมฤทธิ์ที่แขวนเรียงเป็นแผง編鐘/Bianzhong “เปียนจง” และแพร่หลายเข้ามาในเกาหลีจากจีนช่วงราชวงศ์ซ่งเช่นเดียวกับ “พย็อนกย็อง/เปียนชิ่ง” มีชื่อในภาษาเกาหลีว่า 편종 “พย็อนจง”
“พย็อนจง” (ซ้าย) และ "พย็อนกย็อง" (ขวา) [Credit ภาพ : thistime.ca]
- เครื่องเป่าคล้ายแคนของจีนที่เรียกว่า 笙/Sheng “เซิง” ซึ่งเกาหลีรับเข้ามา เรียกว่า 생 “แซ็ง” หรือ 생황 “แซ็งฮวัง”
- เครื่องสายแบบพิณสำหรับสีในดนตรีพื้นเมืองของจีน นิยมใช้บรรเลงในช่วงราชวงศ์ถัง 軋箏/Yazheng “ย่าเจิง” ที่เกาหลีรับเข้ามา เรียกว่า 아쟁 “อาแจ็ง”
การบรรเลง "อาแจ็ง" [Credit ภาพ : User 'Badagnani' @ wikipedia.org]
- เครื่องเป่ารูปทรงรีเจาะรู ทำจากดินเหนียวหรือเซรามิก 塤/Xun “ซวิน” ที่เริ่มใช้ในจีนในยุคหิน ซึ่งเกาหลีรับเข้ามา เรียกว่า 훈 “ฮุน” เริ่มใช้ในดนตรีพิธีกรรมตามศาลเจ้าในลัทธิขงจื้อ ช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 12
- เครื่องเป่าแบบลิ้นคู่ 管/Guan “กว่าน” หรือที่เรียกในภาคเหนือของจีนว่า 篳篥/Bili “ปี้ลี่” หลังจากเกาหลีรับเข้ามาก่อนยุคสามอาณาจักรบนคาบสมุทรเกาหลี เรียกว่า 피리 “พีรี”
การเป่าขลุ่ย "พีรี" [Credit ภาพ : Korea.net]
[เครื่องดนตรีแบบราชสำนักเกาหลีที่ดัดแปลงจากเครื่องดนตรีจีนหรือมาจากในเกาหลีเอง]
- ขลุ่ยไม้ไผ่แบบเป่าด้านข้าง 대금 “แทกึม”
การเป่าขลุ่ย "แทกึม" [Credit ภาพ : User 'Badagnani' @ wikipedia.org]
- เครื่องสายแบบพิณสำหรับดีดในดนตรีพื้นเมืองเกาหลี 거문고 “คอมุนโก” ที่ใช้ในอาณาจักรโคกูรยอ ทางเหนือของคาบสมุทรเกาหลีในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 4 ซึ่งในตอนแรกมี 6 สาย ก่อนที่จะกลายเป็น 11 สายแบบในปัจจุบัน เครื่องดนตรีเกาหลีแบบนี้ดัดแปลงมาจากพิณ 7 สายของจีน 古琴/Guqin “กู่ฉิน”
"คอมุนโก" [Credit ภาพ : User '김준민' @ wikipedia.org]
- เครื่องสายแบบพิณสำหรับดีดในดนตรีพื้นเมืองเกาหลี 가야금 “คายากึม” เริ่มใช้ในบริเวณตอนใต้ของคาบสมุทรเกาหลี ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 6 โดยดัดแปลงมาจากเครื่องดนตรี 古箏/Guzheng “กู่เจิง” ของจีน
การบรรเลง "คายากึม" [Credit ภาพ : PARK Hyoung-Won]
- เครื่องสีแบบซอสองสาย 해금 “แฮกึม” ดัดแปลงจากซอสองสายในดนตรีจีนโบราณ 奚琴/Xiqin “ซีฉิน” ซึ่งซีฉินยังเป็นตัวต้นกำเนิดของ 二胡/Erhu “เอ้อร์หู” ซอสองสายที่ใช้ในดนตรีพื้นเมืองจีนในปัจจุบัน
การบรรเลง "แฮกึม" [Credit ภาพ : User 'Badagnani' @ wikipedia.org]
เมื่ออ่านจนถึงตรงนี้แล้ว ผู้อ่านคงจะเห็นว่าจากดนตรีธีมของเกาหลีในเกม Civilization IV ซึ่งเป็นดนตรีเรียบเรียงใหม่ ทำให้ผมสันนิษฐานว่าอาจมีเค้าโครงดัดแปลงจากดนตรีราชสำนักเกาหลีที่มีทำนองเชื่องช้า เนิบนาบ ใช้เครื่องดนตรีหลายประเภทในวง และพอเห็นภาพรวมของดนตรีในราชสำนักเกาหลีว่าเป็นอย่างไรครับ
หากท่านชอบเนื้อหาในบล็อกนี้ สามารถกด “ติดตาม” บล็อกนี้บน Blockdit ได้ครับ...แล้วพบกันใหม่ในเนื้อหาตอนหน้าครับ
[แหล่งที่มาข้อมูล]
- Robert Koehler, Byeon Ji-yeon. Traditional Music - Sounds in Harmony with Nature. Seoul, South Korea: Korea Foundation; 2011.
โฆษณา