30 ก.ค. 2021 เวลา 08:00 • ปรัชญา
ความสุขไม่ใช่เรื่องของปริมาณ แต่เป็นเรื่องของคุณภาพ
ดูเหมือนโลกนี้ช่างแปลกประหลาด เราเสียเวลาเตรียมการมากมายก่อนจะทำอะไรบางอย่างจริง ๆ แต่เมื่อมันเสร็จสิ้นลงเรากลับมีความสุขและดื่มด่ำกับมันเพียงเสี้ยวเวลาหนึ่งเท่านั้น
ภาพยนตร์ทุกเรื่องใช้เวลาถ่ายทำเป็นเดือนหรือเป็นปี เหล่าทีมงานและนักแสดงทุ่มเทแรงกายแรงใจสร้างผลงาน ทว่าพวกเราผู้ชมใช้เวลาเพลิดเพลินกับมันเพียงชั่วโมงครึ่งหรือสองชั่วโมง
ยังมีตัวอย่างที่ใกล้และชัดเจนยิ่งว่า นั่นคือการปรุงอาหารและรับประทาน เราหาซื้อจัดเตรียมวัตถุดิบ หุงและปรุงสุกด้วยแรงงานในเวลาเป็นชั่วโมงหรือนานกว่านั้น ทว่ารับประทานเพียงไม่ถึงชั่วโมง นี่ยังไม่นับรวมเวลาที่เราต้องเก็บกวาดเช็ดล้างทำความสะอาดทุก ๆ สิ่ง
นี่คงเป็นวิถีอย่างหนึ่งของธรรมชาติ คล้ายกับสิ่งที่ทางฟิสิกส์เรียกว่าเอนโทรปี (Entropy) ในทางอุณหภูมิพลหศาสตร์ (Thermodynamics) ถ้าเรามองอย่างหยาบ ๆ ว่าอาหารที่ปรุงเสร็จแล้วหรือภาพยนตร์คือภาวะที่มีความเป็นระเบียบสูง การสร้างหรือทำให้บางสิ่งในระบบมีความเป็นระเบียบนั้นเป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามกับกฎตายตัวที่ว่า สสารและพลังงานในระบบมีแนวโน้มจะยุ่งเหยิงมากขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป จึงไม่น่าแปลกที่การสร้างนั้นต้องใช้ทรัพยากร พลังงานและเวลา เพื่อเปลี่ยนแปลงบางสิ่งบางอย่างในลักษณะทวนกระแส เสมือนกับการพยายามต้านแรงโน้มถ่วงของโลก
หากอ่านถึงตรงนี้แล้วรู้สึกหดหู่ ผมอยากให้ผู้อ่านนึกถึงหนอนผีเสื้อหรือจักจั่น ทุกคนทราบดีว่าหนอนผีเสื้อนั้นใช้เวลาเกินกว่าครึ่งของช่วงชีวิตเป็นหนอน กินและลอกคราบจนกว่าจะเข้าดักแด้แล้วกลายเป็นผีเสื้อที่มีชีวิตเพียง1-2 สัปดาห์ ขณะที่จักจั่นอยู่ในระยะตัวอ่อนใต้ดินนาน 5-6 ปี เมื่อถึงเวลาและช่วงอายุที่เหมาะสมมันจึงคืบคลานขึ้นมาเหนือพื้นดิน ลอกคราบและส่งเสียงเรียกคู่ในระยะเวลาเพียงเดือนเศษเท่านั้น
เปรียบเทียบกันแล้วเราที่เป็นมนุษย์นั้นโชคดีเหลือเกินที่มีช่วงชีวิตวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่รวมกันนานหลายสิบปี เรื่องเวลาไม่ควรเป็นเงื่อนไขหรือปัญหาสำหรับสิ่งที่จะ “สร้าง” หากเราวางแผนให้ดี สิ่งที่น่าจะเป็นปัญหาใหญ่ก็คือพวกเราอยากมีความสุขนาน ๆ เกินกว่าที่มันควรจะเป็น เราทุกคนทั้งสร้างและคาดหวังว่าเมื่อเสร็จสิ้นกระบวนการแล้วจะได้พบกับความสุข แต่บางครั้งเราก็พบแต่ความล้มเหลวและความผิดหวัง และนับแต่นั้นเราก็มองหาความสุขกันอยู่ร่ำไป เราหาตัวช่วยทั้งเทคโนโลยี การศึกษา เอามาพัฒนาตนเองบ้าง ตอบสนองความต้องการอื่น ๆ บ้าง และหวังว่าจะพาตนเองไปจากจุดที่เป็นอยู่ ไปสู่ที่ไหนสักแห่งที่ดีกว่า ซึ่งก็ไม่รู้ว่าเป็นที่ไหน
ดูเหมือนเรื่องการใช้เวลามาก-มีความสุขเพียงเสี้ยวเวลา อาจไม่ใช่เรื่องที่ควรเก็บมาคิดเล็กคิดน้อยให้หนักใจ แต่มันก็ยังมีประโยชน์อยู่อย่างหนึ่งคือเป็นเครื่องเตือนใจให้เห็นความเป็นธรรมดาของโลก สิ่งต่าง ๆ จะต้องเป็นมาและเป็นไปในลักษณะนี้เสมอ เมื่อทำสิ่งหนึ่งเสร็จก็ถึงเวลาที่จะปล่อยและทำสิ่งอื่นต่อไป ตราบเท่าที่ชีวิตยังมีลมหายใจ
เรายังต้องกินอาหารอีกหลายมื้อ หรือดูภาพยนตร์อีกหลายเรื่องในชีวิต อย่างน้อยที่สุดต้องมีสักมื้อหนึ่งที่เรากินอย่างเอร็ดอร่อยและมีความสุข สิ่งเหล่านี้ต่างหากคือที่ควรจะเก็บมาระลึกถึง ความสุขไม่ใช่เรื่องของปริมาณแต่เป็นเรื่องของคุณภาพ
มันอาจเกี่ยวกับอาหาร เป็นวิธีการปรุง รสนิยมความชอบ
อาจเป็นความหิวแสบไส้ หรือเป็นใครบางคนที่กินร่วมโต๊ะ
หรืออาจเป็นหลาย ๆ อย่างรวมกัน
ทำไมงานศิลปะบางชิ้นจึงกลายเป็นความงามอันอมตะ และทำไมนวนิยายหรือภาพยนตร์บางเรื่องจึงครองใจคนและเป็นที่กล่าวขานว่าดีเลิศมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ?
นี่ต่างหากคือสิ่งที่เราควรมองอย่างพินิจพิเคราะห์ว่าทำไมจึงเป็นเช่นนั้น หากเราเชื่อมั่นว่าการทุ่มเทแรงกายแรงใจและเวลาเพื่อสร้างผลงานเหล่านั้นคุ้มค่าเมื่อเทียบกับคุณค่าของมัน เพื่อที่ในชั่วชีวิตหนึ่งเราอาจตกผลึกประสบการณ์และสติปัญญาแล้ว “สร้าง” บางสิ่งที่มีคุณค่า ซึ่งจะคงอยู่แม้เวลาผ่านเลยไปแสนนาน
⭐️

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา