13 ก.ย. 2021 เวลา 14:10 • ปรัชญา
" ... บุคคลทั้งหลายที่มาเป็นสานุศิษย์แห่งพระตถาคตนี้
ก็มีความประสงค์ด้วยพระนิพพาน
การที่จะรู้ว่าดีหรือชั่วกว่ากัน
ก็แล้วแต่กิเลสเป็นผู้ตัดสิน
ด้วยว่าพระนิพพาน เป็นที่ปราศจากกิเลสตัณหา
ถ้าผู้ใดเบาบางจากกิเลสตัณหา
ผู้นั้นก็เป็นผู้ดียิ่งกว่าผู้ยังหนาอยู่ด้วยกิเลสตัณหา ... "
ตทนนฺตรํ ลำดับนั้น พระพุทธเจ้าจึงตรัสเทศนาต่อไปว่า
อานนฺท ดูกรอานนท์
สิ่งที่ให้สัตว์โลกเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในวัฏฏสงสาร
ทรมานทุกข์อยู่ในนรก
และกำเนิดสตว์ดิรัจฉานแล้ว ๆ เล่า ๆ
ไม่รู้สิ้นสุดนี้ มิใช่สิ่งอื่น
คือตัวกิเลสและตัณหา
ล่อลวงให้ดวงจิตของสัตว์ทั้งหลาย
มิให้พ้นทุกข์ภัยในวัฏฏสงสาร
แลมิได้ถึงพระนิพพานได้
ถ้าผู้ใดมิได้รู้กองแห่งกิเลสแล้ว
ผู้นั้นก็จักประสบภัยได้รับทุกข์ในอบายภูมิทั้ง ๔
มิได้มีเวลาสิ้นสุด
ดูกรอานนท์ จงจับตัวตัณหาให้ได้
ถ้าจับได้แล้ว เมื่อตัวต้องทุกข์ก็จักเห็นได้ว่า
ตัวเป็นอนัตตา
ถ้าจับไม่ได้ ก็เห็นตัวเป็นอนัตตาไม่ได้
บุคคลทั้งหลายที่มาเป็นสานุศิษย์แห่งพระตถาคตนี้
ก็มีความประสงค์ด้วยพระนิพพาน
การที่จะรู้ว่าดีหรือชั่วกว่ากัน
ก็แล้วแต่กิเลสเป็นผู้ตัดสิน
ด้วยว่าพระนิพพาน เป็นที่ปราศจากกิเลสตัณหา
ถ้าผู้ใดเบาบางจากกิเลสตัณหา
ผู้นั้นก็เป็นผู้ดียิ่งกว่าผู้ยังหนาอยู่ด้วยกิเลสตัณหา
ผู้ใดตั้งอยู่ในนิจศีล คือศีล ๕
ผู้นั้นชื่อว่ายังหนาอยู่ด้วยกิเลส
แต่ได้ชื่อว่าเป็นผู้บางจากกิเลสได้ชั้นหนึ่ง
ถ้าตั้งอยู่ในอุโบสถศีล คือ ศีล ๘
ได้ชื่อว่าบางจากกิเลสได้ ๒ ชั้น
ถ้ามาตั้งอยู่ในทศศีล คือศีล ๑๐
ผู้นั้นได้ชื่อว่าบางจากกิเลสได้ ๓ ชั้น
ผู้เข้ามาตั้งอยู่ในศีลพระปาติโมกข์คือศีล ๒๒๗
ผู้นั้นก็ได้ชื่อว่า บางจากกิเลสได้ ๔ ชั้น
ผลอานิสงส์ก็มีเป็นลำดับขึ้นไปตามศีลนั้น
ผู้ที่มีศีลน้อยอานิสงส์ก็น้อย
ผู้ที่มีศีลมาก อานิสงส์ก็มากขึ้นไปตามส่วนของศีล
บุคคลที่มิได้ตั้งอยู่ในศีล ๕
ถึงจะมีความรู้ความฉลาดมากมายสักเท่าใดก็ดี
ก็ไม่ควรจะกล่าวคำประมาทแก่ผู้ที่มีศีล ๕
ผู้ที่มีศีล ๕ ก็ควรยินดีแต่เพียงชั้นศีลของตน
ไม่ควรที่จะกล่าวคำประมาทในท่านผู้ที่มีศีล ๘
ผู้ที่มีศีล ๘ ก็ควรยินดีแต่เพียงศีลของตน
ไม่ควรที่จะกล่าวคำประมาทในท่านที่มีศีล ๑๐
ผู้ที่มีศีล ๑๐ ก็ควรยินดีอยู่ในชั้นศีลของตน
ไม่ควรจะกล่าวคำประมาท
ในท่านที่มีศีลพระปาติโมกข์
ถ้าแลขืนกล่าวโทษติเตียน
ท่านที่มีศีลยิ่งกว่าตน
ชื่อว่าเป็นคนหลง
เป็นคนห่างจากทางสุขในมนุษย์
แลสวรรค์ แลพระนิพพานแท้
ดูกรอานนท์ บุคคลผู้ไม่มีศีลปราศจากการรักษาศีล
ไม่ควรกล่าวซึ่งคำประมาทแก่ท่านผู้มีศีล
ตั้งตัวอยู่ภายนอกศีลแล้ว
มาเข้าใจว่า ตัวเป็นผู้ดีกว่าท่านผู้มีศีล
แล้วกล่าวคำสบประมาทดูหมิ่นในท่านผู้มีศีล
บุคคลจำพวกนั้น
ชื่อว่าเป็นเจ้ามิจฉาทิฏฐิใหญ่
ชื่อว่าเป็นคนหลงทาง
เป็นผู้ห่างจากความสุขในมนุษย์แลสวรรค์
ดูกรอานนท์ บุคคลผู้ตั้งอยู่ภายนอกศีลนั้น
ได้ชื่อว่าเป็นผู้ตั้งอยู่ในระหว่างแห่งกิเลส
ยังเป็นผู้หนาแน่นอยู่ด้วยกิเลส
แม้จะเป็นผู้มีความรู้ความฉลาดมากมายสักปานใดก็ตาม
ก็ไม่ควรจะถือตัวว่า เป็นผู้ยิ่งกว่าผู้มีศีล
อ้างอิง :

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา