17 ก.ย. 2021 เวลา 10:10 • ปรัชญา
" ... ยิ่งถือตนถือตัวขึ้นเท่าใด
ก็ยิ่งให้คับประตูพระนิพพานเข้าเท่านั้น
จึงว่าพาลปุถุชนทั้งหลาย
เป็นผู้ห่างไกลจากพระนิพพาน
ด้วยเหตุที่เขามัวถือเนื้อถือตัวว่า ตัวรู้ตัวดีอยู่ ... "
ดูกรอานนท์ เราตถาคตเทศนาไว้โดยเอนกปริยายนั้น
ก็เพื่อจะให้หมู่ปุถุชนคนเขลาเห็นเป็นอัศจรรย์
และเพื่อให้ได้รับความเชื่อ ความเลื่อมใส
เมื่อพาลชนทั้งหลายไม่เห็นเป็นอัศจรรย์แล้ว
ก็จะไม่มีความเชื่อความเลื่อมใสในคุณของพระตถาคต
ถ้ากล่าวแต่น้อยพอเป็นสังเขปก็ไม่เข้าใจ
ไม่เหมือนผู้ที่มีบุญ มีวาสนา
แม้จะกล่าวแต่เพียงเล็กน้อยก็เข้าใจได้มากมาย
หลายอย่างหลายนัย
ธรรมชาติผู้ที่มีปัญญาแท้
ไม่ต้องกล่าวอะไรเลย
ก็รู้ได้ด้วยปัญญาของตนเอง
ไม่ต้องให้กล่าวเป็นการลำบาก
เราตถาคตได้รับความลำบาก
เพราะพาลปุถุชนเท่านั้น
ว่ากล่าวสั่งสอนแต่เพียงเล็กน้อยก็ไม่เข้าใจ
เพราะเขาถือว่าเขาดีเสียแล้ว
แท้ที่จริงความรู้ของเหล่าพาลชนจะรู้ดีไปสักเท่าไร
ก็ดีอยู่แต่เพียงมีลมอัสสาสะ ปัสสาสะเท่านั้น
ถ้าลมอัสสาสะปัสสาสะขาดแล้ว
ก็มีแต่เน่าเป็นเหยื่อหนอน
นอนกลิ้งเหนือแผ่นดิน
จะหาสาระสิ่งใด ไม่มีเลย
มีแต่เครื่องอสุจิเต็มไปสิ้นทั้งนั้น
จะถือแต่ว่าตัวมีความรู้ดี
เมื่อมีความรู้ความดีแล้วจักไม่ตายหรือ
จะมีความรู้มากรู้มายเท่าใด
ก็คงไม่พ้นตายไปได้
จะมีความรู้ดีวิเศษไปเท่าไร ก็รู้ไปหาตาย
จะมีความรู้ ความดีไปเท่าไร
ก็รู้อยู่บนแผ่นดิน
จะรู้จะดีให้พ้นแผ่นดินไปไม่ได้
เมื่อลมยังมี ก็อยู่เหนือแผ่นดิน
เมื่อลมออกแล้ว ก็คงอยู่เหนือแผ่นดินนั้นเอง
จะพ้นจากแผ่นดินไปไม่ได้
และจะมาถือตัวว่าตนอยู่นั้น
เพื่อประโยชน์อะไร
ส่วนของเน่าของเหม็นก็มีอยู่เต็มตัว ก็ไม่รู้ไม่เห็น
เห็นแต่ว่าตัวรู้ตัวดี ถือเนื้อถือตัวอยู่
เราตถาคตเบื่อหน่ายความรู้ความดีของพาลปุถุชนมากนัก
ดูกรอานนท์ ธรรมดาบุคคลผู้ที่เป็นนักปราชญ์
มีปรีชาทั้งหลาย
ย่อมไม่ถือเนื้อถือตัวว่าเรารู้เราดี อย่างนั้นอย่างนี้
ท่านจะมีความรู้มากมายเท่าไร
ก็มิได้ถือเนื้อถือตัวเหมือนอย่างพาลปุถุชน
พวกพาลปุถุชนที่เขาห่างไกลจากพระนิพพาน
ก็เพราะเหตุที่เขาถือเนื้อถือตัว
การถือเนื้อถือตัวมีมากเท่าใด
ก็ยิ่งทำให้ห่างไกลจากพระนิพพานมากเท่านั้น
เหตุว่าประตูเมืองพระนิพพานนั้นแคบนักหนา
ผมเส้นเดียวผ่าออกเป็น ๓ เสี้ยว
เอาแต่เสี้ยวเดียวไปแยงเข้าที่ประตูพระนิพพาน
ก็ยังคับแคบเข้าไม่ได้
เพราะฉะนั้นเมื่อท่านต้องการพระนิพพานแล้ว
ไม่ควรจะถือว่าตัวรู้ตัวดี
เป็นผู้ใหญ่ เป็นผู้สูงศักดิ์กว่าท่าน
ยิ่งถือตนถือตัวขึ้นเท่าใด
ก็ยิ่งให้คับประตูพระนิพพานเข้าเท่านั้น
จึงว่าพาลปุถุชนทั้งหลาย
เป็นผู้ห่างไกลจากพระนิพพาน
ด้วยเหตุที่เขามัวถือเนื้อถือตัวว่า ตัวรู้ตัวดีอยู่
ดูกรอานนท์ บุคคลที่เข้ามาบวช
เป็นลูกศิษย์ของพระตถาคตแล้ว
ยังปล่อยตนได้รับความทุกข์อยู่
ผู้นั้นเรากล่าวว่าเป็นพาลปุถุชน
คือเป็นคนโง่เขลา
ผู้ที่ไร้ปัญญาเช่นนั้น
จะเรียกว่าเป็นศิษย์ของพระตถาคตยังไม่ได้
อ้างอิง :

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา